Ölüm kaygısı ve bilişsel-davranışsal kaçınma arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın düzenleyici rolü
The moderating role of mindfulness in the relationship between death anxiety and cognitive-behavioral avoidance
- Tez No: 947688
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP HAMAMCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: BEYKOZ ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Programlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu araştırmanın amacı, bireylerin ölüm kaygısı düzeyleri ile bilişsel-davranışsal kaçınma eğilimleri arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın düzenleyici etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu, 18 yaş ve üzeri 629 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada veriler, Sosyo-demografik Veri Formu, Templer'in Ölüm Kaygısı Ölçeği, Bilinçli Farkındalık Ölçeği ve Bilişsel-Davranışsal Kaçınma Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde, non-parametrik testler, korelasyon analizleri, regresyon ve etkileşim analizleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ölüm kaygısı ile bilişsel-davranışsal kaçınmanın tüm alt boyutları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur; Ölüm kaygısı ile davranışsal sosyal kaçınma arasında pozitif yönlü, yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki, ölüm kaygısı ile bilişsel sosyal kaçınma, bilişsel sosyal olmayan kaçınma ve davranışsal sosyal olmayan kaçınma arasında ise pozitif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca, bilişsel-davranışsal kaçınmanın her bir alt boyutu ile bilinçli farkındalık arasında negatif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ölüm kaygısı ile bilinçli farkındalık arasındaki ilişki ise zayıf düzeyde, negatif ve anlamlıdır. Ancak, bilinçli farkındalık, ölüm kaygısı ile bilişsel-davranışsal kaçınma arasındaki ilişkide düzenleyici bir rol oynamamıştır. Bilinçli farkındalığın bu ilişkiyi doğrudan düzenlemese de dolaylı etkisiyle kaçınmayı azaltıcı bir işlev üstlendiği bulunmuştur. Ölüm kaygısı bilinçli farkındalık düzeyini düşürmekte, azalan farkındalık da kaçınmayı artırmakta; bu durum bilinçli farkındalığın aracı bir mekanizma olarak önemini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the moderating effect of mindfulness on the relationship between individuals' levels of death anxiety and their tendencies toward cognitive-behavioral avoidance. The study group consisted of 629 individuals aged 18 and above. Data were collected using the Sociodemographic Information Form, Templer's Death Anxiety Scale, the Mindful Attention Awareness Scale (MAAS), and the Cognitive-Behavioral Avoidance Scale (CBAS). For data analysis, non-parametric tests, correlation analyses, regression, and interaction analyses were employed. The analyses revealed significant and positive correlations between death anxiety and all subdimensions of cognitive-behavioral avoidance. Specifically, a strong and positive relationship was found between death anxiety and behavioral social avoidance, while moderate and positive relationships were observed between death anxiety and the subdimensions of cognitive social avoidance, cognitive nonsocial avoidance, and behavioral nonsocial avoidance. Moreover, each subdimension of cognitive-behavioral avoidance was found to be moderately and negatively correlated with mindfulness. A weak, negative, yet significant correlation was also found between death anxiety and mindfulness. However, mindfulness did not demonstrate a moderating role in the relationship between death anxiety and cognitive-behavioral avoidance. Despite not functioning as a direct moderator, mindfulness was found to play a mitigating role in avoidance through its indirect effects. Specifically, death anxiety was shown to reduce levels of mindfulness, and lower levels of mindfulness in turn increased avoidance behaviors. This suggests that mindfulness functions as an important mediating mechanism within this context.
Benzer Tezler
- Countertransference manifestations to chronically vs. Acutely ill patients: The effects of therapists' death anxiety and health behaviors
Kronik ve akut hastalara yönelik karşı aktarım tepkileri: Terapistlerin ölüm kaygısı ve sağlık davranışlarının etkileri
YANKI SÜSEN
Doktora
İngilizce
2017
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM BOZO
- Kanserli çocuklara uygulanan terapötik oyunun yaşam kalitesi ve semptom kontrolüne etkisi
The effect of the therapeutic play applied to pediatric patients with cancer on quality of life and symptom control
HATİCE UZŞEN
Doktora
Türkçe
2021
HemşirelikEge ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİDAR ZÜMRÜT BAŞBAKKAL
- Bilim iletişimi ve siyaset ilişkisinde medyanın rolü: İklim değişikliği çerçevesinde bir inceleme
The role of media in the relationship between science communication and politics: An analysis within the framework of climate change
SERGEN YARAMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halkla İlişkilerEge ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGEHAN GÜLTEKİN
- Çocukların bilişsel ve dini gelişiminde ölüm olgusu
The fact of death in children?s cognitive and religious development
SEMA YILMAZ
Doktora
Türkçe
2011
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN PEKER
- Evinde ve bakımevinde yaşayan yaşlı bireylerin ölüm kaygıları ile yaşam kalitelerinin karşılaştırılması
Comparison of life qualities with death anxi̇ety of the elderly living in the home and aged care faci̇li̇ty
ZEYNEP GÜMÜŞ DEMİR