Bizans İmparatorluğu'nun Doğu sınırı: İslam-Bizans ilişkileri (863-969)
The Eastern frontier of Byzantium: Relations between Byzantium and Islam (863-969)
- Tez No: 948947
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN ERDEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 346
Özet
Bu çalışma, 863-969 yılları arasında Bizans İmparatorluğu'nun Abbasîler ve Hamdanîler karşısında Anadolu, Armenia ve Kuzey Suriye'de yürüttüğü askerî ve siyasî mücadeleyi konu edinmektedir. 863 yılında Merc el-Uskuf/Porson zaferiyle başlayan süreçte Bizans, Pavlikan tehdidini bertaraf ederek doğu sınır güvenliğini sağlamış; ardından Armenia ve Yukarı Fırat havzasına yönelik nüfuzunu diplomatik girişimler ve Thema sistemi aracılığıyla pekiştirmiştir. VI. Leon döneminde Thema sistemi kurumsallaşmış, Mesopotamia ve Lykandos gibi yeni idari/askeri birimler tesis edilmiştir. Bu görece istikrarlı yapı, Seyfüddevle Ali'nin karşı seferleriyle sekteye uğramıştır. Ancak Nikephoros Phokas'ın Skholon Domestikos unvanıyla yürüttüğü askerî harekatlar, özellikle Girit'in kalıcı olarak ele geçirilmesi sonrasında Kilikia ve Khalep bölgelerine yönelmiştir. Nihayet II. Nikephoros döneminde Kilikia'nın tümü fethedilmiş ve Bizans hâkimiyeti Suriye'nin batı kesiminde kalıcı bir nitelik kazanmıştır. Çalışmamız, bu dönüşüm sürecini Thema sisteminin işleyişi ve sınır siyaseti bağlamında ele almakta ve Bizans'ın askeri/idari stratejilerinin bölgesel hakimiyet kurma amacına nasıl hizmet ettiğini irdelemektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines the military and political struggle of the Byzantine Empire against the Abbasids and the Hamdanids in Anatolia, Armenia, and northern Syria between the years 863 and 969. The process, which began with the Byzantine victory at the Battle of Marj al-Usquf/Porson in 863, enabled the Empire to eliminate the Paulician threat and secure its eastern frontier. Subsequently, Byzantine influence over Armenia and the Upper Euphrates basin was consolidated through diplomatic initiatives and the administrative framework of the Thema system. Under Emperor Leo VI, the Thema system became institutionalized, and new military-administrative units such as Mesopotamia and Lykandos were established. This relative stability was later disrupted by the counteroffensives of Sayf al-Dawla. However, following Nikephoros Phokas's appointment as Domestikos ton Scholon, a series of large-scale campaigns—particularly after the permanent conquest of Crete—were directed toward Cilicia and Khalep. Ultimately, during the reign of Emperor Nikephoros II, Cilicia was entirely conquered, and Byzantine authority was solidified in the western regions of Syria. This study analyzes the transformation within the context of the functioning of the Thema system and frontier policy, aiming to assess how the Empire's military and administrative strategies served its objective of establishing regional domination.
Benzer Tezler
- Doğu Anadolu'da Ermeniler: Siyaset, sosyo-ekonomik yaşam ve kültürel etkileşim (XI-XV. yüzyıllar)
Armenians in Eastern Anatolia: Politics, socio-economic life and cultural interaction (XIth-XVth centuries)
ERDİ ÖZTÜRK
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- Bahri Memlukler zamanında Memluk-Altın Orda münasebetleri (1250-1382)
Mamluk-Golden Horde relations in the Bahri Mamluk period (1250-1382)
ŞAHİNAZ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ÖZBEK
- X. yüzyılın ikinci yarısında Bizans İmparatorluğu'nun Doğu politikası
The Eastern policy of the Byzantine Empire in the second half of the tenth century
İSMAİLCAN ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Tarihİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRSEL KÜÇÜKSİPAHİOĞLU
- Bizans İmparatorluğunun iskân siyaseti (IV-VII. yüzyıllar)
Settlement politics of the Byzantine Empire between IV. and VII. centuries
CELAL BİÇER