Türkiye'de katastrofik ve toplam sağlık harcamalarının belirleyicileri: Robust regresyon ve rastgele orman tabanlı modelleme yaklaşımı
Determinants of catastrophic and total health expenditures in Turkey: A modelling approach based on robust regression and random forest
- Tez No: 950542
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CANSER BOZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Bu çalışma, Türkiye'de hanehalkı düzeyinde gerçekleşen sağlık harcamalarının belirleyicilerini ve bu harcamaların hangi koşullarda finansal açıdan“katastrofik”boyuta ulaştığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu'nun Hanehalkı Bütçe İstatistikleri Mikro Veri Seti kullanılarak yürütülen analizlerde, sosyo-demografik ve ekonomik faktörlerin sağlık harcamalarına etkisi kapsamlı bir biçimde incelenmiştir. Analiz sürecinde klasik lojistik regresyon, robust regresyon, robust lojistik regresyon ve rastgele orman algoritması gibi farklı modelleme yaklaşımlarından yararlanılarak sağlık harcamalarının öngörülmesine yönelik bütüncül bir yöntemsel çerçeve oluşturulmuştur. Toplam sağlık harcamalarını etkileyen faktörlerin belirlenmesinde robust regresyon yöntemi kullanılırken, katastrofik sağlık harcamalarının tahmini ve modellenmesinde klasik lojistik regresyon, robust lojistik regresyon yöntemi ve rastgele orman algoritması tercih edilmiştir. Analiz sonuçlarında katastrofik sağlık harcamasının tahmininde rastgele orman algoritması en güçlü performans gösteren yöntem olurken klasik lojistik regresyon ve robust lojistik regresyon sonuçları ise düşük gelirli, işsiz, düşük eğitim düzeyine sahip ve yalnız yaşayan bireylerin bulunduğu hanelerin katastrofik sağlık harcaması yapma riskinin daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bunun yanı sıra, sigara kullanımı ve yaşlı bireylerin varlığı gibi bireysel ve yapısal faktörlerin de sağlık harcamaları üzerinde önemli bir etkisi olduğu bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to identify the determinants of household-level health expenditures in Turkey and to examine the conditions under which these expenditures reach a financially“catastrophic”level. Utilizing the Household Budget Survey Microdata Set provided by the Turkish Statistical Institute, the analysis comprehensively investigates the influence of socio-demographic and economic factors on health-related spending. A holistic methodological framework was developed by employing a range of modeling approaches, including classical logistic regression, robust regression, robust logistic regression, and the random forest algorithm, to predict health expenditures. Robust regression was used to identify the factors influencing total health expenditures, whereas classical logistic regression, robust logistic regression, and the random forest algorithm were applied to estimate and model catastrophic health expenditures. Among these methods, the random forest algorithm demonstrated the highest predictive performance for catastrophic health spending. Results from classical and robust logistic regression analyses indicated that households comprising low-income individuals, the unemployed, those with low levels of education, and individuals living alone are at a significantly higher risk of incurring catastrophic health expenditures. Furthermore, individual and structural factors such as smoking and the presence of elderly household members were also found to exert a significant influence on health spending
Benzer Tezler
- İstanbul'da verem savaş dispanserlerinde takip edilen tüberküloz hastalarında cepten sağlık harcamaları
Out-of-pocket health expenditures of tuberculosis patients who are registered at tuberculosis dispensaries in istanbul
MERVE KIRLANGIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Halk Sağlığıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL MARAL
DOÇ. DR. MELİH KAAN SÖZMEN
- Türkiye'de genel sağlık sigortası uygulamasının hanehalkı sağlık harcamalarına etkisi
The impact of the general health insurance scheme on household health expenditures in Turkey
EMRAH DOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Halk SağlığıMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLŞAD SAVE
- A modelling study for the health risk poset by nuclear power plant in Bulgaria at different parts of Turkey
Bulgaristan'daki nükleer santrallerdeki potansiyel bir kazanın Türkiye'nin değişik bölgelerinde oluşturacağı sağlık riskinin model yardımıyla incelenmesi
ÖZGE ÜNVER
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜRDAL TUNCEL
- Tarım sigortalarında dolu riskinin kümelenmesi ve toplam hasar dağılımının Hızlı Fourier Dönüşümü ile belirlenmesi
Clustering of heal risk and determination of aggregate loss distribution by Fast Fourier Transform in agricultural insurance
VELİ KISA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Aktüerya BilimleriHacettepe ÜniversitesiAktüerya Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHAP KASIRGA YILDIRAK
- Küresel ısınmanın yangın sigortalarında seylap riskine olan etkisinin Türkiye'de coğrafi bölgelere etkisi
Küresel ısınmanın yangın sigortalarinda seylap riskine olan etkisinin Türkiye'de coğrafi bölgelere etkisi
CEMİL CÖRÜT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SigortacılıkMarmara ÜniversitesiSigortacılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEHER ARIKAN TEZERGİL