Obskürantizm bağlamında sürdürülebilir cehaleti inşa eden dil pratiklerinin incelenmesi
An examination of linguistic practices that construct sustained ignorance in the context of obscurantism
- Tez No: 951582
- Danışmanlar: PROF. DR. BURCU KAYA ERDEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, İletişim Bilimleri, Journalism, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 275
Özet
Gündelik hayatın tüm insan eylemleriyle derinden ilişkili olması ve toplumsal etkileşim biçimlerini ortaya koyması sosyal bilimler açısından oldukça önemlidir. Bu araştırmanın amacı bir ideolojik tutum olarak cehaletin sürdürülebilirliğini sağlayan obskürantist ifadelerin gündelik yaşam pratikleri içerisindeki yerini ortaya çıkarmaktır. Bu bağlamda atasözlerinin gündelik hayatın içerisindeki dil pratikleri olarak folklorik birer unsurun ötesine geçerek sürdürülebilir cehaleti inşa eden birimler olduğu varsayımına dayanmaktadır. Bilgi ve gücün bir iktidar alanı olarak onu elinde bulunduranların diğerlerini kontrol etmek amacıyla kullanması, bilgi imkanlarının ve daha iyi yaşam pratiklerinin kısıtlanarak“toplumsal yanlışların”derinleşmesindeki dil pratiklerinin oluşturduğu kültürel benlik ve yerleşik bilinç incelenmektedir. Bu çalışma toplumsal dilbilim çalışması olarak dil ve kültürün ana tema olduğu, toplumların anlam dünyaları ve eylem biçimlerine yön veren duygu, değer, kültür ve inanç gibi kavramların incelendiği bir nitel çalışma olarak tasarlanmıştır. Atasözleri, gündelik yaşamın yerleşik kalıpları olarak paylaşılan ortak kanaat ve duyguların toplumsal belleğinin bir ifadesi olarak bu çalışmanın analiz birimi olarak seçilmiştir. İçerik analizi ile örneklem olarak belirlenen 375 atasözü, tarihsel sürekliliği ortaya çıkarmak amacıyla Ömer Asım Aksoy'un derlediği 1965, 1971, 1984 ve 1991 yıllarına ait sözlükler, Türk Dil Kurumu'nun web tabanlı sözlüğü ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Mili Eğitim Bakanlığı'nın ders kitaplarında yer alan atasözlerine ilişkin müfredat ortaya konmuş, Fairclough'un üç boyutlu söylem analizi çerçevesinde ele alınmıştır. İlgili atasözlerinin inşa ettiği kimlik ve konumlandırdığı özneler ortaya konarak bu öznelliğin kabul ya da direnç noktalarını ortaya koymak amacıyla X platformundaki kullanıcıların alımlamaları da duygu analizi ile çalışmaya dahil edilmiştir. Duygu analizi sonuçlarına göre, kullanıcılar obskürantist temadaki atasözlerinin konumlandırdığı öznelliğe karşı yoğun negatif duygu içeren içerikler paylaşarak eleştirel bir biçimde değerlendirmektedir.
Özet (Çeviri)
The significance of everyday life for the social sciences is twofold: firstly, because it is intimately connected to all human actions, and secondly, because it reveals forms of social interaction. The objective of this research is to elucidate the role of obscurantist expressions in perpetuating a culture of ignorance as an ideological disposition within quotidian practices. In this context, it is posited that proverbs, as linguistic practices in everyday life, transcend folkloric elements and are units that construct sustainable ignorance. This study will examine the use of knowledge and power as a sphere of control by those who possess them, the cultural self and the situated consciousness formed by language practices in deepening“social wrong”by limiting the possibilities of knowledge and better life practices. The present study is designed as a qualitative study in which language and culture are the primary themes. Concomitantly, the examination of concepts such as emotions, values, culture and beliefs, which shape the worlds of meaning and actions of societies, is undertaken as a social linguistics study. Proverbs were selected as the unit of analysis for this study, as they serve as an expression of the social memory of common opinions and feelings shared as established patterns of daily life. The 375 proverbs sampled through content analysis were analysed comparatively with the dictionaries compiled by Ömer Asım Aksoy in 1965, 1971, 1984 and 1991 and the web-based dictionary of the Turkish Language Association in order to reveal historical continuity. The curriculum on proverbs in the textbooks of the Ministry of National Education was revealed and analysed within the framework of Fairclough's three-dimensional discourse analysis. In order to reveal the identity constructed and the subjects positioned by the proverbs, and to reveal the points of acceptance or resistance of this subjectivity, the perceptions of the users on the X platform were also included in the study with sentiment analyze. The results of the sentiment analysis indicate that users critically evaluate the subjectivity positioned by the proverbs on the theme of obscurantism by sharing content containing intense negative emotions.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Dönemi oyunlarında dramatik çatışma kurgusu olarak ilericilik- gericilik karşıtlığı ve model oyunlarda yansıması
Progressivism and its opposition-reaction in Republic Period play as a dramatic conflict in fiction and reflection of the model plays
CEREN OLPAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MURAT TUNCAY
- Afganistan eğitim sisteminde nitelik sorununun tarihsel, siyasal, ekonomik ve sosyal temelleri
The historical, political, economic and social bases of qualification issues in the education system of Afghanistan
SHOGOFA RASEKH M. YAHYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÖZDEMİR