Geri Dön

Müzelerde yer alan mekânsal tasarım sorunlarının örnekler üzerinden analizi

Analysis of design issues in museum spaces through examples

PDF İndir

  1. Tez No: 952920
  2. Yazar: KERİME BUKET YALÇIN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İLDEM AYTAR SEVER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
  6. Anahtar Kelimeler: Müze, Müze unsurları, Müze tasarımı, Tasarım sorunları, Museum, Museum elements, Museum design, Design issues
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İç Mimarlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 221

Özet

nsanlığın toplama eyleminden meydana gelen, uzun bir tarihsel gelişim süreciyle beraber günümüzün çok yönlü sosyal mekânlarına dönüşen müzeler, somut ve soyut kültürel mirasın koruyucusu olmanın yanında iletişimi sağlayan öğretici nitelikteki yapılardır. Müzeler, mimarisi, iç mekânları, algısal ögeleri, koleksiyonları, geçici ve kalıcı sergileri, yönetimsel oluşumları, politikaları, etkinlikleri ve sosyal yönleri ile çok boyutlu oluşumlardır. Bu tez dahilinde, çok boyutlu müzelerin iç mekânları ele alınmış ve günümüz müze yapılarının tasarım unsurlarına odaklanılmıştır. Çalışmanın kapsamı olarak belirlenen müze iç mekânlarını meydana getiren unsurların neler olduğu tanımlanmış, bu unsurların yanlış kullanımından kaynaklanan tasarım sorunlarının neler olabileceği ve ziyaretçi deneyimini nasıl etkileyebileceği sorgulanmıştır. Müzelerde yer alan tasarım sorunlarının ele alınan örnekler aracılığıyla saptanması ve bu tasarım sorunlarına yönelik öneriler sunulması, çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Müze mekânlarında karşılaşılan mekânsal tasarım sorunları ziyaretçi deneyimini olumsuz etkiler hipoteziyle başlanan çalışmada, farklı niteliklere sahip müze yapılarındaki mekânsal tasarım sorunlarının ele alınması öngörülmüştür. Müzelerde yer alan tasarım sorunlarının hangi kriterler üzerinden değerlendirileceği belirlenmiş ve konu başlıklarıyla yapılandırılmış olarak açıklanmıştır. Müze mekânlarını meydana getiren unsurlar ve tasarım sorunlarının bu unsurlar dahilinde inceleneceği altı başlık; mekânsal düzenleme sağlayan unsurlar, dolaşım ve yönlendirme unsurları, teknik sistem unsurları, sergileme unsurları, estetik ve duyusal unsurlar ile müze sosyal ve hizmet bölümleri olarak sınıflandırılmıştır. Teorik altyapının literatür taraması ile oluşturulduğu çalışmada, amaçlı örneklem seçme metodu kullanılmıştır. Örneklem olarak belirlenen müzelerin seçimi, farklı iç mekânsal nitelikler taşımaları ve koleksiyonları, sergileme yöntemleri, algısal ögeleri, dijital ve teknolojik yöntem kullanımları ve birçok başlıkta çeşitliliğe sahip olmaları göz önüne alınarak gerçekleştirilmiştir. Müzelerin farklı şehirlerde olmalarının yanı sıra ölçek ve hitap ettikleri bölgeye göre farklı olma kriterleri de göz önünde bulundurulmuştur. Bu doğrultuda güncel olarak müze işlevinde tasarlanan ve hitap ettiği alan bakımından bölgesel ölçekte nitelendirilebilecek Samsun Müzesi, atölye olarak tasarlanan, sonrasında işlev değişikliği ile müze olarak kullanılan, hitap ettiği bölge olarak yerel ölçekte değerlendirilebilecek Sivas Arkeoloji Müzesi, Cumhuriyet'in ilk plastik sanatlar müzesi olma özelliği taşıyan, ulusal ölçekli İstanbul Resim ve Heykel Müzesi örneklem olarak seçilmiştir. Örneklem olarak seçilen müze İmekânlarında yerinde gözlem yapılmıştır. Yerinde gözlem yapılması, nitel araştırma türlerinden örnek olay, saha taraması, gözlem ve görsel analiz türlerinin birlikte kullanımını gerekli kılmıştır. xii Birinci bölümde tez çalışmasının amacı, kapsamı, yöntemi açıklanmış ve hipotez ile araştırma sorularına yer verilmiştir. İkinci bölümde müzeyi anlamak ve günümüz müzeciliğinin geldiği noktayı nedensellikleri ile açıklayabilmek adına, müzelerin geçirdiği tarihsel süreç ele alınmıştır. İzleri antik dönemlere kadar dayanan müzeciliğin, günümüz dijital ve kompleks müzelerine dönüşümü incelenmiştir. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi müzeciliği de gelişimsel açıdan ele alınmıştır. Müze türlerine ve müzelerin taşıdığı güncel işlevlere de çalışmaya altyapı oluşturmak amacıyla bu bölümde değinilmiştir. Müzeleri meydana getiren unsurların saptandığı ve ziyaretçi deneyimini etkileyebilecek unsurların belirlendiği üçüncü bölüm, bu unsurlar özelinde alt başlıklarla açıklamaların yapıldığı kısımdır. Tez çalışmasının ilerleyen bölümünde örneklem olarak belirlenen üç müzenin genel bilgileri de dahil olmak üzere yerinde gözlem ile elde edilen verileri sunulmuştur. Bu müzelerde yerinde gözlem ile saptanan tasarım sorunları üçüncü bölümde belirlenen başlıklar çerçevesinde açıklanmıştır. Çalışmanın son kısmı olan beşinci bölümde elde edilen bulgular özelinde değerlendirmeler ve kişisel deneyime dayanan analizler yapılmıştır. Ulaşılan sonuçta görülmüştür ki müze tasarımı, müze deneyimini doğrudan etkilemektedir. Sahip olunan koleksiyon kadar müzenin yapısı da müze ziyaretçisinin deneyimine katkı sağlamaktadır. Örneklem olarak seçilen müzelerde saptanan tasarım sorunları bağlamında genel öneriler sunularak tez çalışması tamamlanmıştır.

Özet (Çeviri)

Museums, which have emerged from the act of collecting and evolved through a long historical process into today's multi-dimensional social spaces, are not only protectors of tangible and intangible cultural heritage but also educational structures that facilitate communication. With their architecture, interior spaces, perceptual elements, collections, temporary and permanent exhibitions, administrative structures, policies, events, and social dimensions, museums are complex entities. This thesis focuses on the interior spaces of such multifaceted museums and explores the design elements of contemporary museum buildings. The study defines the components that make up museum interiors and investigates the potential design problems arising from their misapplication, along with how these problems affect visitor experience. The aim of this study is to identify design issues present in museums through selected case studies and to offer suggestions for resolving these problems. Based on the hypothesis that spatial design problems in museums negatively impact the visitor experience, the study addresses design-related challenges in museums with varying characteristics. The criteria used to evaluate these issues have been determined and structured under specific thematic headings. The components that constitute museum interiors and the associated design problems have been examined under six main categories: spatial organization elements, circulation and wayfinding elements, technical system components, exhibition components, aesthetic and sensory elements, and social/service areas of museums. In the study where the theoretical framework was established through a literature review, the purposive sampling method was employed. The selection of the museums chosen as samples was carried out by considering their diverse interior spatial characteristics, collections, exhibition methods, perceptual elements, use of digital and technological methods, and various other criteria. In addition to being located in different cities, the museums were also selected based on their differences in scale and the regions they address. Accordingly, the following museums were selected as samples: Samsun Museum, which was recently designed with a museum function and can be considered at a regional scale in terms of its scope; Sivas Archaeological Museum, which was initially designed as a workshop and later repurposed as a museum, evaluated at a local scale based on the region it serves; and the Istanbul Museum of Painting and Sculpture, which holds the distinction of being the first museum of plastic arts established in the Republican era and is considered on a national scale. On-site observations were conducted in the selected museum spaces. These on-site observations required the combined use of qualitative research methods such as case study, field research, observation, and visual analysis. In the first chapter, the aim, scope, and methodology of the thesis are outlined, along with the hypothesis and research questions. The second chapter discusses the historical evolution of museums to better understand their current state. This section traces the development of museology from ancient times to today's digital and complex institutions, including an overview of museology during the Ottoman and Republican periods. It also covers museum types and their contemporary functions as foundational context. The third chapter identifies the essential elements of museums and highlights those that may affect visitor experience, with detailed explanations provided under subheadings. In the subsequent three chapters of the thesis, the data gathered through on-site observations, including general information on the three museums selected as the sample, are presented. The design problems identified during these on-site observations are discussed under the headings established in Chapter Three. In Chapter five, the final section of the study, the findings are evaluated and analyses grounded in personal experience are offered. The results demonstrate that museum design directly affects the museum experience: the building's structure contributes to the visitor's experience just as much as its collection. The thesis concludes with general recommendations based on the design issues identified in the sample museums.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    682980

    Kültürel miras yönetimi kapsamında müze ziyaretçilerinin tarihi mekân algısının incelenmesi

    Examination of museum visitors historical space perception in the scope of cultural heritage management

    HAZEL NUMANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    MüzecilikDokuz Eylül Üniversitesi

    Müzecilik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ URUNGU AKGÜL

  2. Tez No

    112794

    Türkiye'deki sanat müzelerinin gereksinimleri bağlamında İstanbul Modern Sanat Müzesi için bir öneri

    A Suggestion for the İstanbul modern art within the architectural needs of the Turkish art museum

    İSMAİL DOĞANYILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    MüzecilikYıldız Teknik Üniversitesi

    Müzecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. TOMUR ATAGÖK

  3. Tez No

    559295

    Açık hava müzelerinin eğitim ve kültür değerinin incelenmesi, İstanbul Miniatürk örneği

    Study of the educational and cultural values of the open air museums, the case of Miniaturk İstanbul

    TUĞCE TÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY

  4. Tez No

    735947

    Yerleşimin devam ettiği arkeolojik alanlardaki verilerin koruma ve sergilenmesinde mekansal tasarım kriterlerinin irdelenmesi: Antalya Kaleiçi örneği

    Examination of spatial design criteria in the conservation and exhibition of data in archaeological areas where the settlement continues: The case of Antalya Kaleiçi

    BÜŞRA GÖKÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MimarlıkAkdeniz Üniversitesi

    İç Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZUHAL KAYNAKCI ELİNÇ

  5. Tez No

    710904

    Designing digitally-enhanced environments for children's play with everyday objects

    Çocukların günlük nesnelerle kurdukları oyunlar için sayısal teknolojiyle desteklenmiş ortamlar tasarlamak

    İPEK KAY

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU

Geri Dön