Mezhep içi tercih usûlüne göre Ali El-Kārî'nin Fethu Bâbi'l-ʿİnâye isimli eserinin değerlendirilmesi
An evaluation of Ali Al-Qārī's work which titled as Fath Bāb Al-ʿInāyah according to the intra-madhhab preference methodology
- Tez No: 953483
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHTERHAN FURKANİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aksaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Ali el-Kārî, hayatının büyük bölümünü, Hanefîlerin nispeten azınlıkta kaldığı Mekke havzasında geçirmiştir. Hanefî hocalarının dışında, diğer mezheplere mensup âlimlerden de ders aldığı bu vasatta, entelektüel ilgi ve ilmî-fıkhî kişiliğini şekillendirmiş, eserlerini kaleme almış ve ilmî çalışmalarını sürdürmüştür. Hadisçi kimliğiyle öne çıkan Ali el-Kārî'nin Fethu bâbi'l-ʿinâye'si, iftâ sürecinde ve fıkhî çalışmalarda başvurulan geç dönem kaynak eserler arasında önemli yer işgal eden şerh türünde bir çalışmadır. Eserini, Hanefî mezhebini hadis yönünden desteklemek amacıyla telif etmiştir. Söz konusu coğrafî, sosyal ve ilmî olguların, onun fıkıh düşüncesine ve fıkhî faaliyet türlerinden birisi olan açık ve iltizâmî tercihlerine etkisi önemli bir yerde durmaktadır. Tercih usûlü etrafında ve Hanefî füru fıkıh eserleri ekseninde, bu etkinin boyutlarını gözler önüne sermeye çaba sarf edilmiştir. Bu çalışma, Hanefî mezhebinde zaman içinde oluşmuş görüşler havuzundan ve mezhep birikiminden yararlanarak fetvaya esas görüşe ulaşabilmenin keyfiyetini göstermesi açısından örneklik teşkil etmeyi de gaye edinmiştir. Bu bağlamda çalışmamız bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın konusu, önemi, çalışmanın amacı, yöntemi ve literatür değerlendirmesi ele alınmıştır. Birinci bölümde ise Ali el-Kārî'nin hayat serencamına, entelektüel biyografisine ve eserlerine değinilmiştir. Bunun yanı sıra mezhep içi tercih ilke ve kuralları ortaya konmuştur. İkinci bölümde Ali el-Kārî'nin Fethu bâbi'l-ʿinâye'deki“Kitâbü't-tahâre”kısmındaki hükümler incelenmiştir. Sonuç bölümünde ulaştığımız bilgileri değerlendirerek çalışmamız nihayete erdirilmiştir.
Özet (Çeviri)
ʿAlī al-Qārī spent most of his life in the Mecca region, where the Ḥanafīs were relatively few in number. In addition to his Ḥanafī teachers, he also studied under scholars from other schools of thought, which helped shape his intellectual interests and his scholarly and jurisprudential personality. He authored his works and continued his academic pursuits. Prominent as a ḥadīth scholar, ʿAlī al-Qārī wrote Fatḥ bāb al-ʿināyah, a commentary that holds an important place among the late-period reference works used in the iftāʾ process and in fiqh studies. He composed this work with the aim of supporting the Ḥanafī school from the perspective of ḥadīth. The aforementioned geographical, social, and intellectual factors had a significant impact on his legal thought and on his explicit and binding preferences, which constitute one type of fiqh activity. Efforts have been made to reveal the dimensions of this influence around the methodology of legal preference and within the framework of Ḥanafī fiqh works. This study also aims to serve as an example by demonstrating the nature of reaching the principal fatwa opinion through the accumulated knowledge and the pool of opinions that have developed over time within the Ḥanafī school. In this context, our study consists of an introduction and two chapters. The introduction addresses the subject, significance, purpose, methodology, and literature review of the study. The first chapter discusses ʿAlī al-Qārī's life, intellectual biography, and works. In addition, the principles and rules of intra-school preference are presented. The second chapter examines the rulings in the Kitāb al-ṭahārah section of ʿAlī al-Qārī's Fatḥ bāb al-ʿināyah. The conclusion summarizes the findings obtained over the course of the study.
Benzer Tezler
- Mezhep içi tercih usulü açısından Meydânî'nin el-Lübâb isimli eserinin değerlendirilmesi
Evaluation of Meydani's work al-Lubab in terms of intra-school preference method
MUSA SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL YALÇIN
- Hanefi mezhep içi tercih usûlü çerçevesinde Mültekâ'l-Ebhur'daki tercih ifadelerinin değerlendirilmesi (Büyû' ve icâre örneği)
An evaluation of preference expressions in Multaqa al-Abhur within the framework of Hanafi intra-sectarian preference method (Buyu' and icare example)
AHMET UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE BOYNUKALIN ŞENKARDEŞLER
- Ömer Nasuhi Bilmen'in büyük İslam İlmihalindeki hükümlerin Hanefi tercih usulü açısından değerlendirilmesi (Taharet ve namaz)
Evaluating the judgments in Ömer Nasuhi Bilmen's work of great Islamic catechism (Büyük İslam İlmihali) in terms preference methodoloji Hanefi school (Cleanliness and prayer)
BAHADDİN KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT ÇALIŞ
- Şâfiîlerde mezhep içi tercih ve usûlü
Intra-secterian preference and it's method in Shafi'îs
HASAN GÜLER
Doktora
Türkçe
2021
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ACAR