Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların ebeveynlerinde bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve öz-şefkat düzeylerinin incelenmesi
Examination of cognitive emotion regulation strategies and self-compassion levels in parents of children diagnosed with autism spectrum disorder
- Tez No: 953655
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTEN ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Araştırmanın amacı Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanılı çocukların ebeveynlerinde bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve öz-şefkat düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi Ankara ili Yenimahalle ilçesinde yaşayan 3-18 yaş arasındaki 76 (49 kadın, 27 erkek) OSB tanılı çocuğun ebeveynleri ve 75 (59 kadın, 16 erkek) normal gelişim gösteren çocuğun ebeveynlerinden oluşmaktadır. Ebeveynlere Demografik Bilgi Formu, Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği ve Öz-şefkat Ölçeği uygulanmıştır. OSB tanılı çocukların ebeveynlerinin bilişsel duygu düzenleme ve öz-şefkat düzeylerinin demografik özelliklerine göre karşılaştırılmasında bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü ANOVA analizi kullanılmıştır. OSB tanılı çocukların ebeveynlerinin bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve öz-şefkat düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için pearson korelasyon analizi yapılmıştır. OSB tanılı çocukların ebeveynleri ile normal gelişim gösteren çocukların ebeveynlerinin karşılaştırılmasında bağımsız gruplar t testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; OSB tanılı çocukların ebeveynlerinin cinsiyetine göre öz-şefkat düzeyleri farklılaşmıştır. Babaların öz-şefkat düzeyi annelere göre daha yüksek bulunmuştur. Ebeveynin yaşı, eğitim durumu, gelir düzeyi, çocuğun yaşı ve çocuğun cinsiyetine göre anlamlı farklılaşma tespit edilmemiştir. OSB tanılı çocukların ebeveynlerinde pozitif tekrar odaklanma, plana tekrar odaklanma, pozitif yeniden gözden geçirme ve kabul etme stratejileri ile öz-şefkat arasında pozitif yönlü ilişki; kendini suçlama, yıkım ve başkalarını suçlama ile öz-şefkat arasında negatif yönlü ilişki tespit edilmiştir. OSB tanılı çocukların ebeveynleri ile normal gelişim gösteren çocukların ebeveynlerinin bilişsel duygu düzenleme ve öz-şefkat düzeyleri karşılaştırıldığında; OSB tanılı çocukların ebeveynlerinde bilişsel duygu düzenlemenin kabul etme ve pozitif tekrar odaklanma düzeyi, normal gelişim gösteren çocukların ebeveynlerine göre daha yüksektir. Normal gelişim gösteren çocukların ebeveynlerinde kendini suçlama ve başkalarını suçlama düzeyi, OSB tanılı çocukların ebeveynlerine göre daha yüksektir. OSB tanılı çocukların ebeveynlerinin öz-şefkat düzeyi, normal gelişim gösteren çocukların ebeveynlerine göre daha yüksek bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to examine the cognitive emotion regulation strategies and self-compassion levels in parents of children diagnosed with Autism Spectrum Disorder (ASD). The sample of the study consists of parents of 76 (49 female, 27 male) children diagnosed with ASD and 75 (59 female, 16 male) parents of typically developing children between the ages of 3-18. Demographic Information Form, Cognitive Emotion Regulation Scale and Self-Compassion Scale were applied to the parents. Independent samples t-test and one-way ANOVA analysis were used to compare the cognitive emotion regulation and self-compassion levels of parents of children diagnosed with ASD according to demographic characteristics. Pearson correlation analysis was conducted to determine the relationship between the cognitive emotion regulation strategies and self-compassion levels of parents of children diagnosed with ASD. Independent samples t-test was used to compare the parents of children diagnosed with ASD with those of typically developing children. As a result of the analyses performed, the self-compassion levels of the parents of children diagnosed with ASD differed according to their gender. Fathers' self-compassion levels were found to be higher than mothers. No significant difference was found according to the parent's age, education level, income level, child's age and child's gender. In parents of children with ASD, a positive relationship was found between positive refocusing, refocus on planning, positive reappraisal and acceptance strategies and self-compassion; a negative relationship was found between self-blame, catastrophizing and blaming others and self-compassion. When the cognitive emotion regulation and self-compassion levels of parents of children diagnosed with ASD and parents of typically developing children were compared; the level of cognitive emotion regulation acceptance and positive refocusing was higher in parents of children diagnosed with ASD than in parents of typically developing children. The level of self-blame and blaming others was higher in parents of typically developing children than in parents of children diagnosed with ASD. The self-compassion level of parents of children diagnosed with ASD was found to be higher than in parents of typically developing children.
Benzer Tezler
- Nörogelişimsel bozukluk tanısı alan çocukların annelerinde içselleştirilmiş damgalamanın psikolojik sonuçları: Bir model testi
Psychological consequences of affiliate stigma in mothers of children diagnosed with neurodevelopmental disorders: A model test
GAMZE KILIÇ
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların anne-babalarında psikolojik dayanıklılık ve kardeşlerinde duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi
Investigation of psychological resilience in parents of children with autism spectrum disorder and emotion regulation skills in siblings
NURAY MUSTAFAOĞLU ÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2019
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN İNÖZÜ
PROF. DR. FERHUNDE ÖKTEM
- Üstün zekalı olgularda sosyal biliş ve dismorfoloji
Social cognition and dysmorphology in gifted children
AYŞEGÜL SATAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZEN KÖSE
- Konjenital adrenal hiperplazi tanılı olguların sosyal biliş ve otistik özellikler açısından cinsiyet disforisine sahip olgular ve sağlıklı kontroller ile karşılaştırılması
Comparison of patients with congenital adrenal hyperplasia, patients with gender dysphoria and healthy controls in terms of social cognition and autistic characteristics
BEGÜM YULUĞ TAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN
- Otizmli çocuğu olan ebeveynlerin aile stresi psikolojik dayanıklılık ve duygu düzenleme güçlükleri ilişkisinin incelenmesi: Avcılar örneği
Examiniation the relationship of family distress psychological resilience and emotion regulation difficulties of parents with autistic children
AYLİN BEKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ ŞÜKRÜ GÜRBÜZ