HBIM ile restorasyon süreçlerinin vakalar üzerinden incelenmesi ve İsparta aya yorgi kilisesi uygulama örneği
Case studies of restoration processes with the HBIM and example of the church of İsparta aya yorgi
- Tez No: 953771
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜMİT IŞIKDAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Enformatik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari ve Kentsel Enformatik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Tarihi yapılar ve alanlar, bir toplumun geçmişine, geleneklerine, yaşam tarzına ve kültürel değerlerine ait somut kanıtlar sunar. Bulundukları dönemin mimarlık anlayışını, malzeme kullanımını ve sanatını yansıtan özgün eserlerdir. Bu yapılar sadece işlevsel değil; estetik ve teknik açıdan da benzersizdir. Tarihi yapıların korunması, toplumsal hafızanın canlı tutulması ve kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılması açısından yaşamsal bir öneme sahiptir. Bu yapıların belgelenmesi, korunması ve restorasyonu, mimarlık ve inşaat sektöründe önemli ve karmaşık süreçleri içermektedir. Geleneksel yöntemlerle yürütülen süreçler; veri eksikliği, belge dağınıklığı, iletişim yetersizlikleri ve teknik kısıtlamalar gibi sebeplerle çoğu zaman verimsiz ve hataya açık hale gelmektedir. Son yıllarda dijital teknolojilerin gelişimi, koruma alanında önemli bir paradigma değişimine yol açmıştır. Özellikle Yapı Bilgi Modellemesi (BIM) tabanlı sistemlerin koruma süreçlerine entegrasyonu yani Tarihi Yapı Bilgi Modellemesi (HBIM) oluşumu bu değişimin somut bir örneğidir. Koruma faaliyetleri, yalnızca fiziksel müdahalelerle sınırlı kalmamakta, aynı zamanda bilimsel araştırma, belgeleme, analiz ve sürdürülebilir yönetim gibi çok disiplinli süreçleri kapsamaktadır. Bu nedenle, tarihi yapıların sağlıklı bir şekilde restore edilmesi ve yaşatılması, hem mimarlık hem de planlama, mühendislik, sanat tarihi ve arkeoloji gibi pek çok alanın eşgüdümlü çalışmasını gerektirmektedir. Çalışmada, farklı ülkelerin HBIM yaklaşımına bakış açıları da incelenmiş ve Türkiye'de HBIM kullanımının henüz yaygınlaşmadığı, restorasyon sektöründe farkındalık eksikliği bulunduğu ve yazılım ile donanım maliyetlerinin kullanım oranını etkilediği tespit edilmiştir. HBIM'in yalnızca bir dijital modelleme aracı olmasının ötesinde, proje yönetimini, belge bütünlüğünü, disiplinler arası iş birliğini ve karar alma süreçlerini iyileştiren bütüncül bir yöntem olduğu düşünülmektedir. Tez kapsamında, farklı ülkelerden örnek çalışmalar incelenerek tarihi bir kilise yapısının uygulama örneği üzerinden, HBIM yaklaşımının sağladığı katkılar pratikte test edilmiştir. Geleneksel yöntemlerle yürütülen projelerle HBIM tabanlı uygulamaların süreçleri karşılaştırılmıştır Bu nedenle, çalışmalarda HBIM teknolojisinin kamu kurumları ve restorasyon ofislerinde yaygınlaştırılmasına yönelik önerilere de yer verilmiştir. Bu tez çalışması, HBIM yaklaşımının kültürel miras yapılarına bütüncül bir koruma ve yönetim aracı sunduğunu, hem teorik hem uygulamalı boyutlarıyla restorasyon süreçlerine önemli katkılar sağladığını ortaya koymayı ve gelecekteki akademik ve profesyonel çalışmalara yön vermeyi hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
Historic buildings and sites provide tangible evidence of a society's past, traditions, lifestyle, and cultural values. They are unique artifacts reflecting the architectural understanding, material usage, and artistic expressions of their time. These structures are not only functional but also hold aesthetic and technical uniqueness. The preservation of historic buildings is vital for keeping collective memory alive and for passing cultural heritage on to future generations. The documentation, preservation, and restoration of such structures involve complex and interdisciplinary processes within the fields of architecture and construction. Traditional methods, however, often fall short due to issues such as data inadequacy, fragmented documentation, poor communication, and technical limitations, leading to inefficiencies and potential errors in the conservation process. In recent years, advancements in digital technologies have brought about a significant paradigm shift in heritage conservation. The integration of Building Information Modeling (BIM) into conservation practices specifically through the development of Historic Building Information Modeling (HBIM) is a concrete example of this transformation. Conservation activities are no longer limited to physical interventions alone; they also encompass scientific research, documentation, analysis, and sustainable management, all of which require multidisciplinary collaboration. Therefore, the successful restoration and maintenance of historic buildings demand the coordination of diverse fields, including architecture, planning, engineering, art history, and archaeology. This study also examines how different countries approach the use of HBIM and reveals that, in Turkey, HBIM is not yet widely adopted. A lack of awareness in the restoration sector, coupled with the high cost of software and equipment, continues to limit its application. Yet, HBIM is seen not merely as a digital modeling tool, but as a comprehensive method that enhances project management, data integrity, interdisciplinary collaboration, and decision-making processes. Within the scope of the thesis, a practical case study involving a historic church was conducted to test the benefits of the HBIM approach. Examples from various countries were reviewed, and HBIM-based applications were compared with traditional restoration practices. As a result, the study offers recommendations for increasing the adoption of HBIM in public institutions and conservation offices. This thesis aims to demonstrate that the HBIM approach offers a holistic tool for the preservation and management of cultural heritage structures. It highlights the significant contributions of HBIM to restoration processes in both theoretical and practical dimensions and aspires to guide future academic and professional work in this field.
Benzer Tezler
- Restorasyon projelerine yönelik hbım teknoloji kabul modeli
Hbim technology acceptance model for restoration projects
VOLKAN KEÇELİ
- Cultural heritage building segmentation and classificationusing point cloud data
Kültürel tarihi yapıların nokta bulutu verisi kullanılarak sınıflandırılması ve segmente edilmesi
RABİA BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHasan Kalyoncu ÜniversitesiElektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT HAZNEDAR
- Somut ve somut olmayan kültürel mirasın miras yapı bilgi modellemesi (HBIM) ile bütünleştirilmesi: mimar sinan güzel sanatlar üniversitesi fındıklı kampüsü örneği
Integration of tangible and intangible cultural heritage into heritage building information modelling (HBIM): the case of mimar sinan fine arts university findikli campus
RIDHA HASAN TAQI FARAJALAH
Doktora
Türkçe
2025
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TİGİN TÖRE
- Tarihi yapı bilgi modellemesi (TYBM/HBIM) obje kütüphanesi oluşturma araçları ve yöntem değerlendirmesi
Historical building information modeling (TYBM/HBIM) object library tools and method evaluation
ZEHRA KALPAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkDüzce ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAY BENLİ YILDIZ
- HBIM destekli dijital arşiv modeli
HBIM supported digital archive model
MERVE ANAÇ
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkHasan Kalyoncu ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE GÖRÜN ARUN