Toplumsal cinsiyet rollerinin konut temsilleri üzerinden analizi: sivil mimari bellek Ankara 1930-1980 projesi
Analysis of gender roles through residential representations: civil architecture memory ankara 1930-1980 project(sivil mimari bellek Ankara 1930–1980 projesi)
- Tez No: 953777
- Danışmanlar: DOÇ. DR. UMUT ŞUMNU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
Toplumsal cinsiyet, kadın ve erkek bireylerin yaşantısının toplum tarafından belirlenen roller ve davranışlarla şekillenmesidir. Bireylerin toplum içerisindeki konumlarını belirleyen toplumsal cinsiyet rolleri, sosyal, kültürel ve tarihsel bağlamda şekillenmiş normlar ve değerlerle inşa edilmiştir. Toplumsal cinsiyet kavramı üzerine birçok disiplinde çalışmalar yapılmış ve geniş bir literatür oluşturulmuştur. Bu literatür çalışmaları içerisinde mimarlık ve tasarım alanında da çalışmalar yapılmıştır. Mimarlık alanında konut yapıları üzerine yapılan çalışmalar ayrı bir öneme sahiptir ve bu çalışmalar toplumsal cinsiyet rollerini görünür hale getirmektedir. Bu çalışmada modern konutun biçimlenişinin toplumsal cinsiyet rollerini nasıl dönüştürdüğü incelenmiştir. Bu sayede bu rollerin insanların yaşamını nasıl şekillendirdiğinin ve bulundukları mekanların tasarımının bu rolleri nasıl pekiştirdiğinin anlaşılması amaçlanmaktadır. Bu çalışma yapılırken toplumsal cinsiyet rolleri üzerine yapılmış daha önceki literatür çalışmaları incelenerek konunun genel çerçevesi ortaya çıkarılmıştır. Mimarlık ve tasarım disiplini içerisinde konunun nasıl ele alındığı incelenmiştir. Sonrasında, tasarım detaylarının okunabilmesi ve teknik bilgileri içermesi sebebiyle temsil konusu üzerine araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışma yürütülürken Sivil Mimari Bellek Ankara 1930-1980 Projesi Arşivinin plan çizimlerindeki mekânsal kurguda saklı olan toplumsal cinsiyet rolleri verileri, kesit ve görünüş çizimlerinde bulunan figürler başta olmak üzere mimari çizim temsilleri incelenerek toplumsal cinsiyet rollerinin konut mekanları üzerinden nasıl kurgulandığının anlaşılması hedeflenmiştir. Bu inceleme 1923-1950 Erken Cumhuriyet Dönemi ve 1950 sonrası dönem olarak iki dönemde yapılmıştır. Kadınların konut temsillerinde nasıl ele alındığı ve kamusal alanla kurduğu ilişki, hangi mekanlarda bulundukları, erkek temsillerinin ve cinsiyetsiz temsillerin kurgusu gibi bilgilerin toplumsal cinsiyet rolleri ve bireylerin toplumdaki konumları hakkında bir farkındalık yaratacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Gender refers to the roles and behaviors that shape the lives of women and men as determined by society. Gender roles, which determine the position of individuals within society, are constructed based on norms and values shaped by social, cultural, and historical contexts. Numerous studies have been conducted on the concept of gender across many disciplines, resulting in a vast body of literature. Within this literature, studies have also been conducted in the fields of architecture and design. Studies on residential buildings in the field of architecture are of particular importance and make gender roles visible. This study examines how the formation of modern housing has transformed gender roles. The aim is to understand how these roles shape people's lives and how the design of their spaces reinforces these roles. While conducting this study, previous literature studies on gender roles were examined to reveal the general framework of the subject. The way the subject is addressed within the discipline of architecture and design was examined. Subsequently, research was conducted on the subject of representation due to the readability of design details and the technical information they contain. While conducting this study, data on gender roles hidden in the spatial design of the plan drawings in the Civil Architectural Memory Ankara 1930-1980 Project Archive, and architectural drawing representations, including figures found in section and elevation drawings, were examined to understand how gender roles were constructed through residential spaces. This examination was conducted in two periods: the Early Republican Period (1923-1950) and the post-1950 period. It is believed that information about how women are portrayed in residential representations and their relationship with public spaces, the spaces they occupy, and the construction of male and gender-neutral representations will raise awareness about gender roles and the position of individuals in society.
Benzer Tezler
- Siyasal iletişim stratejileri bağlamında yeni medyada toplumsal cinsiyet temsili üzerine bir araştırma
A study on gender representation in new media in the context of political communication strategies
ECE ARIN
Doktora
Türkçe
2024
İletişim Bilimleriİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇKİN ÖZMEN
- Toplumsal cinsiyet rollerinin yeniden üretimi: Diyarbakır mezar taşları
Reproduction of gender roles: Diyarbakir tombstones
HÜLYA ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İletişim BilimleriGaziantep Üniversitesiİletişim ve Toplumsal Dönüşüm Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ GÖNGEN
- Masallar aracılığı ile toplumsal cinsiyet rollerinin kadına yönelik inşası: İzlerkitle üzerine bir araştırma
Construction of social gender roles against women by fairy tales: A research on audience
JÜLİDE İSHAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerEge ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAHİT ERDEM KÖKER
- Toplumsal cinsiyet açısından Elazığ, Erzurum, Malatya fıkraları
Elazığ, Erzurum, Malatya anecdotes in terms of gender
BERNA KURT AŞÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk Bilimi (Folklor)Erciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BETÜL GÖRKEM
- Özel ve kamusal eşiğindeki ara durumların yeniden üretimi
Reproduction of intermediary circumstances on the threshold of private and public
BURÇE KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL