Osmanlı'dan Cumhuriyet'e bir mebusun portresi: Amasya-Samsun vekili doktor Asım (Sirel) ve faaliyetleri (1876-1943)
Portrait of a deputy from the Ottoman empire to the Republic: Amasya-Samsun deputy doctor Asım (Sirel) and his activities (1876-1943)
- Tez No: 953958
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZGÜR YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyografi, Tarih, Biography, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Samsun Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 251
Özet
Bu tez, Geç Osmanlı'dan Erken Cumhuriyet dönemine uzanan süreçte Amasya ve Samsun bölgelerinde siyasi, toplumsal ve ekonomik alanlarda etkin bir figür olan Dr. Asım (Sirel) Bey'in faaliyetlerini ele almaktadır. Samsun-Amasya bölgesinin nüfuzlu aileleri arasında yer alan Seyyidahmedzâdelerin (Sireller) bölgedeki en önemli gücü değirmencilikle başlamış ve Teşvikiye Un Fabrikası gibi modern bir sanayi tesisi ile daha da güçlenmiştir. Bununla birlikte, Dr. Asım Bey bölgedeki iktisadi gücünü altyapı projelerine yayarak bölgesel kalkınmaya katkı sağlamıştır. Diğer taraftan, Sirel ailesinin sanat, edebiyat ve kamu hizmeti alanlarındaki çalışmaları da dikkat çekicidir. Bu çalışmada Sirel ailesinin kuşaklar arası birikimiyle şekillenen çok boyutlu bölgesel etkisi de analiz edilmeye açlışılmıştır. Bu bağlamda çalışma, Dr. Asım Bey'in şahsında, bir ailenin toplumsal, siyasal ve ekonomik yapılarla kurduğu ilişkiler üzerinden bölgesel tarih yazımına katkı sunmayı amaçlamaktadır. Bu tez çalışmasında Meclis-i Mebusan ve TBMM'de milletvekilliği yapmış olan Dr. Asım Bey'in faaliyetleri ve bölgesel kalkınmaya yönelik katkıları arşiv belgeleri, meclis zabıtları, süreli yayınlar ve ikincil literatür ışığında incelenmiştir. Çalışma giriş ve beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konuyla ilgili mevcut literatür değerlendirilmiş ve çalışma ve bölümleri hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölüm Doktor Asım Bey'in ailesi, hayatı ve iş yaşamı ile ilgili bulguları ele almaktadır. İkinci bölüm Dr. Asım Bey'in V. Dönem Meclis-i Mebusan Amasya vekili olarak başlayan mebusluk faaliyetlerini incelemektedir. Üçüncü bölümde Dr. Asım Bey'in Milli Mücadele dönemindeki faaliyetleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölüm, I. Dönem TBMM'de yine Amasya mebusu olan Dr. Asım Bey'in faaliyetlerini ve beşinci ve son bölüm ise Dr. Asım Bey'in bu kez Samsun mebusu olarak III, IV ve V. dönem mebusluk çalışmalarını ele almaktadır.
Özet (Çeviri)
The present thesis focuses on the activities of Dr Asım (Sirel) Bey, an influential figure in the political, social and economic spheres of the Amasya and Samsun regions from the Late Ottoman to the Early Republican Period. The Seyyidahmedzâdes (Sirels), who were among the influential families of the region, commenced with milling and was subsequently reinforced by the Teşvikiye Flour Factory, a modern industrial enterprise. Furthermore, Dr. Asım Bey contributed to regional development by extending his economic power to infrastructure projects in the region. Meanwhile, the Sirel family's contributions in the domains of art, literature and public service are also noteworthy. In this study, the multidimensional regional impact of the Sirel family, shaped by the intergenerational accumulation, is also analysed. In this context, the study aims to contribute to regional historiography through the analysis of the relationship between a family and social, political and economic structures, as exemplified by Dr Asım Bey. In this thesis, the activities and contributions to regional development of Dr Asım Bey, who served as a deputy in the Majlis-i Mebusan and TBMM, are examined in the light of archival documents, parliamentary minutes, periodicals and secondary literature. The study is comprised of an introduction and five chapters. In the introduction, the extant literature on the subject is evaluated, and information about the study and its chapters is provided. The initial chapter of the thesis provides an overview of the research findings concerning Dr Asım Bey's familial background, personal life, and professional career. Second chapter examines Dr Asım Bey's activities as the deputy of Amasya in the V. Period Majlis-i Mebusan. The fourth and fifth chapters deal with Dr Asım Bey's activities as a deputy of Amasya and Samsun in the Turkish Grand National Assembly.
Benzer Tezler
- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Valilik müessesesi ve Mehmet Reşit Paşa (1868-1924)
The Governorship from the Ottoman from the Republic and Mehmet Reşit Pasha (1868-1924)
HALİL İBRAHİM DÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET TÜRKMEN
- Meclis-i Mebusan'dan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bir portre: Mehmet Zülfü Tiğrel
A portrait from Ottoman parliament to Turkish Grand National Assembly: Mehmet Zulfu Tigrel
MEKKİ ULUDAĞ
Doktora
Türkçe
2022
Biyografiİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR SOYDAN ERDEMİR
- Osmanlı'dan cumhuriyet'e ekonomik kalkınmada pamuk (1908-1938)
Cotton in economic development from the ottoman Empire to the Cepublic
MERVE NİL CANKURTARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE YANARDAĞ
- Türkiye'de batıcılık tasavvurunun gelişimi ve dönüşümü
Development and transformation of the image of Westernism in Turkey
FARUK DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMAGÜL BERKTAY