Fransa'da bir âşık: Yusuf Yaylacı
A lover in France: Yusuf Yaylacı
- Tez No: 954379
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜSEYİN KÜRŞAT TÜRKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 395
Özet
Âşık edebiyatı, Türk edebiyatı içerisinde kültürün kadim köklerini barındırmaktadır. Türk kültüründe âşıklık geleneği, yüzyıllardır süregelen köklü bir sözlü edebiyat geleneği olarak günümüze kadar varlığını korumayı başarmıştır. Bu gelenek, özellikle halk şairleri aracılığıyla yaşatılmıştır. Halk şairleri, bireyin ve toplumun duygularını, düşüncelerini ve değerlerini sözlü anlatım yoluyla dile getirirken; aynı zamanda saz eşliğinde icra ettikleri şiirleriyle halkın estetik anlayışını yansıtmışlardır. Bu yönüyle âşıklık geleneği, hem bireysel hem de toplumsal hafızanın taşıyıcısı olarak kültürel sürekliliğin sağlanmasında rol oynamaktadır. Şiirlerini saz eşliğinde icra eden âşıklar, halk hikâyelerini anlatmaktadır. Âşıklar, sıklıkla âşk, sevgi, doğa, gurbet, toplumsal olaylar gibi konuları şiir içerisinde işlemektedir. Türk kültüründe, halkın duygularını ve düşüncelerini önemseyerek bunu topluma aktarmışlardır. Bu bağlamda âşık edebiyatı genellikle 13. yüzyılda çıkış olarak kabul edilip 15.yüzyıl ve 19.yüzyılları arasında yükseliş dönemlerine geçmiş daha sonra günümüze kadar etkisini sürdürmektedir. Âşıklık geleneğinde usta-çırak ilişkisiyle kuşaktan kuşağa ustalar yetişmiştir. Sözlü kültür ortamında gelişimini sağlayan Âşık edebiyatı, zaman içerisinde teknolojinin gelişimi, icra edilen ortamın değişmesine neden olduğu gibi teknolojinin etkisiyle herkesin evine konuk olma durumu olmuştur. Bu bakımdan gelenek içerisinde göçlerin olması, hayat koşullarının etkisi bu durumda kendini güncelleyerek halk edebiyatı etrafında yeni anlayışlar çıkmıştır. Eskiden köy odaları, konaklar ve kahvehanelerde icra edilen bu sanat, sosyal medya aracının gücüyle tüm dünyaya açılan bir pencere olmuştur. Gelenek içerisinde bilinen âşıkların kullandığı lebdeğmez, muamma, atışma ve özel günlerde mektuplaşma âdeti gibi birbirlerine şiirler yazdığı bilinmektedir. Âşıklar maharetini, sözünü, sazını, ayrılık ateşinin hasreti içinde aşkın ve sevginin gücüyle icra etmektedirler. Yaşadığı olumsuz durumlar veya güzel olaylar vesilesiyle daima üretmektedirler. Tez çalışmasında, bilimsel araştırma yöntemlerinden biri olan derleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen şiirler, tablo ve grafikler aracılığıyla görsel olarak sunulmuştur. Verilerin toplanmasında ses kayıt cihazı ve akıllı telefon gibi teknolojik araçlardan yararlanılmıştır. Çalışmanın temel amacı, âşıklık geleneğini günümüzde sürdüren âşık Yusuf Yaylacı'nın yaşamı, sanatı ve şiirleri üzerine bir inceleme yapmaktır. Bu doğrultuda, Yaylacı'ya ait şiirler belirlenen konu başlıkları ve alt başlıklar çerçevesinde analiz edilmiştir. Âşıklığa başlama süreci, kullandığı mahlaslar, okuyup dinlemiş olduğu âşıklar, etkilendiği âşıklar, katıldığı programlar, kendi imkânlarıyla yapmış olduğu programlar ve aldığı ödülleri yer almaktadır. Şiirlerin vezin ve hece ölçüsü, durak, kafiye yapısı, ayak, redif ve söz sanatları incelenmiştir. Âşık Yusuf Yaylacı'ya ait şiirler, tematik bağlamda çeşitli konular etrafında sınıflandırılmıştır. Bu temalar; millî ve dinî konular, güncel olaylar, tarihî hadiseler, toplumsal meseleler, yaşam biçimi, doğa, aile, halk kültürü ve toplumsal eleştiri gibi başlıklar altında incelenmiştir. Şiirlerin içerik analizine dayalı olarak yapılan bu tasnif, âşığın düşünsel ve kültürel dünyasını yansıtan tematik yönelimleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Şiirleri içerisinde söz sanatları hakkında bilgiler verilip örneklerden faydalanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Minstrel literature contains the ancient roots of culture within Turkish literature. The tradition of minstrelsy in Turkish culture has managed to preserve its existence as a deep-rooted oral literary tradition that has continued for centuries. This tradition has been kept alive especially through folk poets. While folk poets expressed the feelings, thoughts and values of the individual and society through oral narration, they also reflected the aesthetic understanding of the people with their poems performed with saz accompaniment. In this respect, the tradition of minstrelsy plays a role in ensuring cultural continuity as a carrier of both individual and social memory. Minstrels who perform their poems accompanied by saz tell folk tales. Minstrels often deal with subjects such as love, affection, nature, homesickness, and social events in poetry. In Turkish culture, they have valued the feelings and thoughts of the people and conveyed these to society. In this context, minstrel literature is generally accepted to have emerged in the 13th century and experienced a rise between the 15th and 19th centuries, and has continued its influence until today. In the tradition of minstrelsy, masters have been trained from generation to generation through the master-apprentice relationship. Developing in an oral culture environment, minstrel literature has caused the environment in which it is performed to change over time with the development of technology, and with the influence of technology, it has become a guest in everyone's home. In this respect, the effects of migrations and living conditions within the tradition have updated themselves within this situation and new understandings have emerged around folk literature. This art, which was previously performed in village rooms, mansions and coffeehouses, has become a window opening to the whole world with the power of social media. It is known that in the tradition, minstrels write poems such as lebdeğmez, muamma and atışma to each other and that there is a tradition of writing letters on special days. âşıks perform their skills, words and instruments with the power of love and affection in the longing of the fire of separation. They always produce works on the occasion of negative situations or beautiful events they experience. In the thesis study, the compilation method, which is one of the scientific research methods, was used. The poems obtained within the scope of the research were presented visually through tables and graphs. Technological tools such as voice recorders and smart phones were used in the collection of data. The main purpose of the study is to conduct an examination of the life, art and poems of Yusuf Yaylacı, a minstrel who continues the tradition of minstrelsy today. In this direction, the poems belonging to Yaylacı were analyzed within the framework of determined subject headings and subheadings. The process of starting minstrelsy, the pen names he used, the minstrels he read and listened to, the minstrels he was influenced by, the programs he attended, the programs he made with his own means and the awards he received are included. The meter and syllabic meter, pause, rhyme structure, foot, repeated voice and figures of speech of the poems are examined. The poems belonging to minstrel Yusuf Yaylacı are classified around various subjects in thematic context. These themes are examined under the titles such as national and religious subjects, current events, historical events, social issues, lifestyle, nature, family, folk culture and social criticism. This classification, which is based on the content analysis of the poems, aims to reveal the thematic tendencies reflecting the intellectual and cultural world of the minstrel. Information about figures of speech is given in his poems and examples are used.
Benzer Tezler
- Corci Zeydân ve Haccac b. Yusuf romanının tahlili
Analysis of the novel Jurji Zaidan and Al-Hajjaj İbn Yousaf
ENES SAYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENES ERDİM
- Uğur Işılak'ın hayatı ve şiirlerinin tematik incelenmesi
Thematic analysis of Uğur Işılak's life and poems
RECEP ASLANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECDET TOZLU
- D.H.Lawrence 'ın eserlerinde aşk ve sınıf çatışması
Love and class conflict in D.H.Lawrence's works
LEYLA ULAŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Batı Dilleri ve EdebiyatıYüzüncü Yıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BOYNUKARA
- Zoe Valdes ve eserlerinde kadın erkek ilişkileri
Zoe Valdes and the relationships between man and woman in her novels
BURCU TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET NECATİ KUTLU
- Türk sinemasında sansür ve Metin Erksan örneği
Censorship in the Turkish cinema and the Metin Erksan case
PELİN SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Radyo-TelevizyonSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERAL SERARSLAN