Filistin ve Ürdün'de Hristiyan Arap aydınların Nahda sürecindeki rolü (1831–1948)
The role of Christian Arab intellectuals in the Nahda movement in Palestine and Jordan (1831–1948)
- Tez No: 954697
- Danışmanlar: PROF. DR. EYYÜP TANRIVERDİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Bu çalışma, XIX. yüzyılın başlarında Arap dünyasında ortaya çıkan Nahda hareketinin Filistin ve Ürdün gibi merkez dışı bölgelerdeki seyrini ve bu süreçte Hristiyan Arap aydınların üstlendikleri rolü analiz etmeyi amaçlamaktadır. Nahda'nın genellikle Kahire, Beyrut ve Şam gibi merkezî odaklarla sınırlı bir hareket olarak ele alınmasına karşılık bu araştırma, söz konusu modernleşme sürecinin yerel dinamikler aracılığıyla nasıl çeşitlendiğini ve bölgesel ölçekte nasıl yeniden biçimlendiğini ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışmanın temel sorunsalı, Hristiyan Arap aydınların Nahda'ya yalnızca katılımcı değil, dönüştürücü aktörler olarak ne ölçüde müdahil olduklarını ortaya koymaktır. Bu bağlamda 1831–1948 yılları arasında Osmanlı'nın son dönemi, İngiliz mandaterliği ve Nekbe sonrası süreç dikkate alınarak eğitim kurumları, basın-yayın faaliyetleri ve edebî üretim alanlarında gerçekleştirilen girişimler tarihsel bağlamları içerisinde çok yönlü biçimde incelenmiştir. Araştırma, tarihsel yöntem temelinde kurgulanmış; dönemin süreli yayınları ile birlikte birincil ve ikincil kaynaklardan kapsamlı şekilde yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular, Hristiyan Arap aydınların pedagojik vizyon, kültürel kimlik inşası, entelektüel üretim ve edebiyat alanındaki katkılarının, Nahda'nın yalnızca entelektüel bir uyanış değil, aynı zamanda sosyo-politik bir dönüşüm projesi olarak değerlendirilmesini gerekli kıldığını göstermektedir. Çalışma, Hristiyan Arap aydınları, Filistin ve Ürdün'de Nahda'nın bölgesel derinliğini şekillendiren, süreklilik kazandıran ve kültürel dönüşüm süreçlerine yön veren kurucu aktörler olarak konumlandırmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study investigates the trajectory of the Nahda movement—emerging in the early 19th century within the Arab world—in the peripheral regions of Palestine and Jordan, focusing specifically on the role played by Christian Arab intellectuals. Contrary to the conventional view that situates Nahda exclusively within the central hubs of Cairo, Beirut, and Damascus, this research highlights how the movement evolved through local dynamics and acquired distinct regional expressions. The primary question addressed is not merely whether Christian Arab intellectuals participated in Nahda, but to what extent they acted as transformative agents within this process. To that end, the study explores the multifaceted contributions of these intellectuals in the domains of education, print culture, and literary production across three historical phases: the late Ottoman period, the British Mandate era, and the post-Nakba period (1831–1948). Employing a historical methodology, the research draws extensively on periodicals of the time as well as both primary and secondary sources. The findings demonstrate that Christian Arab intellectuals played a decisive role in pedagogical transmission, cultural identity construction, intellectual discourse, and literary innovation. These contributions reveal that Nahda should not merely be understood as an intellectual awakening, but as a multidimensional modernization project with socio-political implications. Ultimately, the study positions Christian Arab intellectuals as foundational agents who expanded, sustained, and localized the Nahda movement within the specific contexts of Palestine and Jordan.
Benzer Tezler
- İngiliz manda Dönemi Kudüs tanıklıkları
British Mandate Period in Jerusalem within memoirs
ELİF DIĞIROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihSakarya ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİKAİL UĞUŞ
- İsrail'in Filistin'i ilhak planları ve yüzyılın anlaşması (1948-2020)
Israel's plans to announce Palestine and the agreement of the century (1948-2020)
İBRAHİM KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYDAR ÇORUH
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Andriake antik kenti a kilisesi mimari plastik eserleri
Architectural sculpture pieces of church a in the ancient city of Andriake
ÇAĞLAR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat Tarihiİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. HATİCE AYÇA TİRYAKİ
- Kanun virtüözü, besteci ve eğitimci Haçatur Avetisyan (1926-1996) ve kanun çalgısı özelinde Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde (1920-1991) müziğin dönüşümü
Kanun virtuoso, composer and educator Khachatur Avetisian (1926-1996) and conversion of music in the context of kanoun instrument in the Armenian Soviet Socialist Republic (1920-1991)
ESRA BERKMAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2012
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. RUHİ AYANGİL