Türkiye'de siber güvenlik bilgisi ve algısı üzerine yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi
Analysis of graduate theses on cyber security knowledge and perception in turkiye
- Tez No: 955947
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTUĞRUL ERGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnternet ve Bilişim Teknolojileri Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Siber güvenlik hem bireysel hem de ulusal ölçekte hayati önem taşıyan çok boyutlu bir disiplin haline gelmiştir. Bu durum, bireylerin siber güvenlik konusundaki bilgi düzeyi ve algısının araştırılması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de siber güvenlik bilgisi ve algısı üzerine birey temelli ölçümler gerçekleştiren yüksek lisans ve doktora tezlerini sistematik biçimde analiz etmektir. Dijitalleşmenin hız kazandığı günümüz dünyasında bireylerin, kurumların ve devletlerin karşı karşıya kaldığı siber tehditler çeşitlenmiş; siber güvenlik yalnızca teknik bir mesele olmaktan çıkıp toplumsal bir farkındalık ve davranış alanına dönüşmüştür. Bu çalışma, bireysel bilgi güvenliği farkındalığı, dijital okuryazarlık ve bilinçli farkındalık temelli tezlerin yöntemsel ve tematik bir bütünlükle değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel bir yaklaşım olan doküman analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan, erişilebilir durumda olan ve belirlenen ölçütleri sağlayan toplam 40 yüksek lisans ve doktora tezi incelemeye alınmıştır. Tezlerin bibliyometrik özellikleri (yıl, üniversite türü, enstitü, danışman unvanı vb.) ve içeriksel yönleri (araştırma yöntemi, desen, veri toplama aracı, örneklem türü, anahtar kelimeler ve tematik yapı) sistematik biçimde analiz edilmiştir. Bulgular, Türkiye'de birey odaklı siber güvenlik araştırmalarının son yıllarda artış eğiliminde olduğunu göstermektedir. İncelenen tezlerin büyük bir kısmının devlet üniversitelerinde ve Eğitim Bilimleri ile Mühendislik alanlarında yürütüldüğü; çoğunlukla nicel araştırma yöntemlerinin, anket tekniği ve Likert tipi ölçeklerin tercih edildiği tespit edilmiştir. Katılımcı profilleri arasında çalışanlar, üniversite öğrencileri ve bireysel kullanıcılar öne çıkarken; araştırmalarda demografik değişkenler ile siber güvenlik farkındalığı arasındaki ilişkiler detaylı biçimde incelenmiştir. Bu çalışma, mevcut literatürdeki genel siber güvenlik eğilimlerinin ötesine geçerek, insan davranışlarını odağa alan tezleri kapsamlı şekilde ele alması yönüyle özgün bir katkı sunmaktadır. Ayrıca, araştırmanın sunduğu tematik sınıflamalar ve yöntemsel analizler, siber güvenlik farkındalığı alanında ileride yapılacak çalışmalara yön verici bir kaynak niteliğindedir.
Özet (Çeviri)
Cybersecurity has become a multidimensional discipline of vital importance both individually and nationally. This situation has revealed the necessity of investigating individuals' knowledge level and perception regarding cybersecurity. The aim of this study is to systematically analyze master's and doctoral theses conducted in Turkey that perform individual-based measurements on cybersecurity knowledge and perception. In today's world, where digitalization is accelerating, cyber threats faced by individuals, institutions, and states have diversified; cybersecurity has moved beyond being merely a technical issue and has transformed into an area of societal awareness and behavior. This study aims to evaluate theses based on individual information security awareness, digital literacy, and mindful awareness with methodological and thematic integrity. The research was carried out using the document analysis method, a qualitative approach. A total of 40 master's and doctoral theses that are accessible in the National Thesis Center database of the Council of Higher Education and meet the specified criteria were included in the analysis. The bibliometric features (year, type of university, institute, advisor title, etc.) and content-related aspects (research method, design, data collection tool, sample type, keywords, and thematic structure) of the theses were systematically analyzed. The findings show that individual-focused cybersecurity research in Turkey has been on the rise in recent years. It was determined that most of the theses were conducted at public universities in the fields of Educational Sciences and Engineering; that quantitative research methods, survey techniques, and Likert-type scales were predominantly used. Among the participant profiles, employees, university students, and individual users stand out, while the relationships between demographic variables and cybersecurity awareness were examined in detail in the studies. This study offers an original contribution by comprehensively addressing theses that focus on human behavior, going beyond the general trends in the current cybersecurity literature. In addition, the thematic classifications and methodological analyses presented by the research serve as a guiding resource for future studies in the field of cybersecurity awareness.
Benzer Tezler
- Öznitelik tabanlı oltalama tespit sistemlerinin makine öğrenmesi yöntemleri ile değerlendirmesi
Evaluation of attribute based phishing detection systems with machine learning methods
SELAHATTİN ALİYAZICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜM ZEYNEP GÜRKAŞ AYDIN
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBU YUSUF GÜVEN
- Türkiye'de bilişim işgücü nitelik talebinin eğitim müfredatları ile uyumunun analizi
The analysis of compliance with IT labor qualification demand and the education cirruculum in Turkey
HAKAN METE
Doktora
Türkçe
2020
Bilim ve TeknolojiSakarya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ ÖZKAN
- Siber güvenlik politikalarının kullanılabilirliğinin bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmesi
Investigation of the usability of cyber security policies by bibliometric analysis method
ÖZGENUR GÜCÜYETER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilim ve TeknolojiAtatürk ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET KAMİL KABAKUŞ
- Analiz sürecini atlatmaya çalışan zararlı yazılımlar ve derin öğrenme temelli zararlı yazılım tespiti
Evasive malware and deep neural network based malware detection
İRFAN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolYıldız Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ GÖKHAN YAVUZ
- Ankara AMATEM kliniğinde tedavi gören bireylerin tedavi sürecindeki deneyimleri ve taburculuk sonrası gereksinimleri
Experiences of individuals during the treatment process who are being treated in the Ankara AMATEM clinic and post-discharge needs
SEMRA GÜNDÜZ TÜRKEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA BUZ