Eğitim müfettişlerinin öğretmenlere yönelik mentorlük rollerinin incelenmesi
Examining the mentoring roles of education inspectors towards teachers
- Tez No: 962009
- Danışmanlar: PROF. DR. EBRU OĞUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Educational Inspector, Mentoring Roles, Teacher
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Planlaması Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ilkokul, ortaokul ve ortaöğretimde görev yapan öğretmen görüşlerine göre eğitim müfettişlerinin mentorlük rollerini uygulama düzeylerini ortaya koymak ve öğretmenlerin eğitim müfettişlerinden bekledikleri mentorlük rol davranışlarını belirlemektir. Bu araştırmada öğretmen görüşlerine göre eğitim müfettişlerinin mentorlük rollerinin, demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Bu hedef doğrultusunda nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve betimsel tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2024-2025 eğitim-öğretim yılı itibarıyla İstanbul ili Büyükçekmece ilçesindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan 2585 öğretmenden oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi seçilirken basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılmış ve evrenin tamamına ulaşmak mümkün olmadığı için 549 öğretmene ölçek uygulanmıştır. Araştırmanın verileri ''Kişisel Bilgi Formu'' ve ''Mentorlük Rollerini Belirleme Ölçeği'' kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde IBM SPSS Statistics 27.0 paket programından yararlanılmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin analizinde istatistiksel metotlar kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla çarpıklık ve basıklık değerlerinden yararlanılmış ve verilerin normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. MRBÖ toplam puanının demografik faktörlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla, iki grup arasındaki karşılaştırmalarda bağımsız örneklemler için t-testi, üç grup içeren değişkenlerde ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Ayrıca ANOVA sonucunda anlamlı fark tespit edilmesi durumunda hangi gruplar arasında bu farkın oluştuğunu belirlemek için çoklu karşılaştırma (post-hoc) analizleri gerçekleştirilmiştir. Varyansların homojen olduğu durumlarda Tukey HSD, varyansların eşit olmadığı durumlarda ise Games-Howell testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda öğretmenlerin cinsiyet, eğitim düzeyi ve çalıştıkları okul kademesine göre mentorlük algılarında anlamlı bir farklılık bulunmadığı görülmüştür. Diğer taraftan öğretmenler arasında yaş, mesleki deneyim ve teftiş deneyimi değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Yaş arttıkça öğretmenlerin eğitim müfettişlerinin mentorlük rollerine yönelik olumlu algılarında istatistiksel olarak anlamlı bir azalma gözlenmiştir. Benzer şekilde mesleki deneyimi daha az olan (1–10 yıl) öğretmenlerin, daha deneyimli meslektaşlarına göre eğitim müfettişlerinin mentorlük rollerine ilişkin daha olumlu bir bakış açısına sahip oldukları bulunmuştur. Hiç teftiş geçirmeyen öğretmenlerin, bir veya birden fazla kez teftiş geçiren öğretmenlere kıyasla eğitim müfettişlerinin mentorlük rollerine yönelik daha olumlu algılara sahip oldukları saptanmıştır. Bu araştırmanın bulguları doğrultusunda Milli Eğitim Bakanlığı ve eğitim müfettişleri, mentorlük süreçlerini öğretmenlerin mesleki deneyim düzeyine göre farklılaştırarak, özellikle kıdemli öğretmenler için deneyim aktarımına dayalı yaklaşımlar geliştirebilir. Mesleki deneyimi daha az olan öğretmenler için ise yapılandırılmış, hedef odaklı ve uzun vadeli mentorlük programları tasarlanarak mesleki deneyimleri arttırılabilir. Gelecekteki araştırmalarda öğretmen ve müfettiş bakış açılarını bir arada ele alan nitel veri toplamaya dayalı çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal the extent to which educational inspectors fulfill their mentoring roles according to the opinions of teachers working in official primary, secondary, and high schools affiliated with the Ministry of National Education, and to determine the mentoring role behaviors that teachers expect from educational inspectors. In this study, it was also examined whether the mentoring roles of educational inspectors, according to teachers' opinions, differ based on demographic variables. For this purpose, a quantitative research method was used, and the descriptive survey model was employed. The study population consisted of 2,585 teachers working in official primary, secondary, and high schools affiliated with the Ministry of National Education in Büyükçekmece district, Istanbul, during the 2024–2025 academic year. Simple random sampling was used to select the study sample, and since it was not possible to reach the entire population, the scale was applied to 549 teachers. The research data were collected using the“Personal Information Form”and the“Mentoring Roles Determination Scale.”IBM SPSS Statistics 27.0 package program was used for data analysis. In the analysis of the data, statistical methods were applied. Skewness and kurtosis values were used to determine whether the data showed a normal distribution, and it was confirmed that the data were normally distributed. To determine whether the total MRDS (Mentoring Roles Determination Scale) scores differed according to demographic factors, an independent samples t-test was used for comparisons between two groups, and one-way analysis of variance (ANOVA) was used for variables with three groups. Additionally, when a significant difference was found in the ANOVA results, multiple comparison (post-hoc) analyses were conducted to identify between which groups the differences occurred. Tukey HSD was used when variances were homogeneous, and Games-Howell was used when variances were unequal. Based on the research findings, it was observed that there was no significant difference in mentoring perceptions according to teachers' gender, education level, or school level. On the other hand, significant differences were found in terms of age, professional experience, and inspection experience. As age increased, a statistically significant decrease was observed in teachers' positive perceptions of the mentoring roles of educational inspectors. Similarly, teachers with less professional experience (1–10 years) were found to have a more positive outlook on the mentoring roles of educational inspectors compared to their more experienced colleagues. Teachers who had never been inspected were found to have more positive perceptions of the mentoring roles of educational inspectors compared to those who had been inspected once or multiple times. In line with the findings of this research, it is suggested that the Ministry of National Education and educational inspectors could differentiate mentoring processes based on teachers' professional experience levels and develop experience-sharing approaches specifically for senior teachers. For newly appointed teachers, it is recommended to design structured, goal-oriented, and long-term mentoring programs to strengthen professional commitment. Future research is also recommended to include qualitative, data-based studies that consider both teachers' and inspectors' perspectives.
Benzer Tezler
- Aday öğretmen performans değerlendirme modelinin incelenmesi
The examination of the performance evaluation model of candidate teachers
ARZU ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SİNEM VATANARTIRAN
- İlköğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin işbaşında yetişmelerinde, müfettişlerin denetim rolüne ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algıları
Perceptions of teachers, principals and supervisors on supervisors' role supervision in primary educational teachers' training at work
MAHMUT SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SALİH PAŞA MEMİŞOĞLU
- İlköğretim müfettişlerinin mesleki yardım ve rehberlik rollerinin öğretmen algılarına göre değerlendirilmesi(bir model önerisi)
An evaluation level of primary school inspector' role ofprofessionel aid and uidance according to the perception of primary schoolteacher (a model proposal)
H. İSMAİL ARSLANTAŞ
Doktora
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TOKAY GEDİKOĞLU
- İlköğretim müfettişlerinin, ilköğretim okullarında rehberlik ve işbaşında yetiştirme etkinlikleri ve gerçekleştirme düzeyi
Başlık çevirisi yok
HALİL ECEVİT
- Türkiye Eğitim Denetimi Sistemini yeniden tasarlamak
Problems in the Turkish Education Supervision System and a model suggestion
NEVZAT ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN ASLANARGUN