Yetişkinlerde sosyotropik/otonomik kişilik özellikleri ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün rolü
The role of emotion regulation difficulties in the relationship between sociotropic/autonomic personality traits and psychological symptoms in adults
- Tez No: 962579
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ÇIVGIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Sosyotropi, Otonomi, Psikolojik belirtiler, Duygu düzenleme güçlüğü, Sociotropy, Autonomy, Psychological symptoms, Emotion regulation diffuculties
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Bu araştırmada yetişkin bireylerin psikolojik belirti düzeyleri, sosyotropik/ otonomik kişilik özellikleri ve duygu düzenleme güçlükleri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada, nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye genelinde bulunan 18 yaş üzeri 275 kadın ve 75 erkek olmak üzere 350 gönüllü katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmaya 199 katılımcı çevrimiçi ve 151 katılımcı yüz yüze veri toplama aracılığıyla dahil edilmiştir. Katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçeği (DASS-21), Sosyotropi ve Otonomi Ölçeği ve Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği sunulmuştur. Çalışmanın amacı doğrultusunda ilk olarak katılımcıların psikolojik belirti düzeyleri ile sosyotropik/otonomik kişilik özellikleri arasındaki ilişki incelenmiş ve bu ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü analiz edilmiştir. Uygulanan istatistiksel analizler sonucu elde edilen bulgulara göre kadınların psikolojik belirti düzeyleri ve sosyotropi düzeyleri erkek katılımcılara göre daha yüksektir ve aradaki bu fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Otonomi düzeyleri ve duygu düzenleme güçlüğü toplam puanları açısından ise cinsiyetler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark elde edilememiştir. Gerçekleştirilen korelasyon analizi sonucunda katılımcıların psikolojik belirti düzeyleri ile sosyotopi ve otonomi düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı zayıf ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Katılımcıların sosyotropi düzeyleri ile duygu düzenleme güçlüğü düzeyleri arasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki elde edilirken otonomi düzeyleri ve duygu düzenleme güçlüğü düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Regresyon analizi sonuçları incelendiğinde ise sosyotropi, otonomi ve duygu düzenleme güçlüğünün pozitif yönde psikolojik belirti düzeyini yordadığı görülmüştür. Son olarak gerçekleştirilen aracılık analizinin bulgularına göre sosyotropi düzeyi ve psikolojik belirti düzeyi arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün kısmı aracılık rolüne sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak otonomi düzeyi ve psikolojik belirti düzeyi arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün aracılık etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Araştırma bulguları sosyotropi ve otonomi kişilik özelliklerinin psikolojik belirtiler ve duygu düzenleme güçlüğü ile ilişkisine işaret etmektedir. Alanyazında bu konuda yapılacak daha fazla sayıda çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Araştırmanın sınırlılıkları, güçlü yönleri ve gelecek çalışmalara yönelik önerilere çalışmanın sonunda yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the relationship between psychological symptom levels, sociotropic/autonomic personality traits, and emotional regulation difficulties in adults. The study used the relational survey model, which is one of the quantitative research methods. The sample of the study consists of 350 volunteer participants, 275 women and 75 men over the age of 18, located throughout Turkey. 199 participants were included in the study through online and 151 participants were included through face-to-face data collection. The Demographic Information Form, Depression, Anxiety, Stress Scale (DASS-21), Sociotropy and Autonomy Scale, and Emotion Regulation Difficulties Scale were presented to the participants. In line with the purpose of the study, firstly the relationship between the participants' psychological symptom levels and sociotropic/autonomic personality traits was examined and the mediating role of emotion regulation difficulties in this relationship was analyzed. According to the findings obtained as a result of the applied statistical analyses, the psychological symptom levels and sociotropy levels of women are higher than those of men and this difference is statistically significant. In terms of autonomy levels and emotion regulation difficulties total scores, no statistically significant difference was found between the genders. As a result of the correlation analysis, it was observed that there was a statistically significant weak and positive relationship between the psychological symptom levels of the participants and their sociotropy and autonomy levels. While a positive relationship was found between the participants' sociotropy levels and their emotion regulation difficulties levels, no statistically significant relationship was found between their autonomy levels and their emotion regulation difficulties levels. When the regression analysis results were examined, it was seen that sociotropy, autonomy and difficulty in emotion regulation positively predicted the level of psychological symptoms. Finally, according to the findings of the mediation analysis, it was concluded that difficulty in emotion regulation had a partial mediating role in the relationship between the level of sociotropy and the level of psychological symptoms. However, it was seen that difficulty in emotion regulation did not have a mediating effect in the relationship between the level of autonomy and the level of psychological symptoms. The research findings indicate the relationship between sociotropy and autonomy personality traits with psychological symptoms and difficulty in emotion regulation. More studies are needed on this subject in the literature. The limitations, strengths and suggestions for future studies are given at the end of the study.
Benzer Tezler
- Sosyotropik ve otonomik kişilik özelliklerine sahip yetişkinlerin stresle başa çıkma tarzı ve ruhsal belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between stress management style and psychological symptoms of adults with sociotropic and autonomic personality traits
TUĞBA BALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RUKİYE HAYRAN
- Yetişkinlerde bağlanma stilleri ile sürekli kaygı düzeyi ve sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Research the relationsip between adult attachment styles with trait anxiety and sociotrophic-autonomic personality traits
DENİZ SENEM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RUKİYE HAYRAN
- Yetişkin bireylerde yalnızlık düzeyi ile bağlanma stilleri ve sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the level of loneliness and attachment styles and sociotropic-autonomic personality traits in adult individuals
CEREN CAN KÜLE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ŞENER
- Beliren yetişkinlerde sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ve duygusal şemaların somatizasyon üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of sociotropy-autonomy personality traits and emotional schemas on somatization in emerging adults
SÜMEYYE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAYE SALTUKOĞLU
- İlkeli davranma eğilimi üzerine bir çalışma: Ölçek geliştirilmesi ve ilkeli davranışın benlik kurguları, özgünlük ve psikolojik ihtiyaçlar açısından incelenmesi
A study of principled behavior tendency: scale development and investigating principled behavior regarding self-construals, authenticity and psychological needs
NURSEVEN KILIÇ
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE AYPAY