İbn Hazm'da din dili
Religious language in Ibn Hazm
- Tez No: 964455
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OKAN BAĞCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Tanrı hakkında konuşmanın imkân ve sınırlarını ele alan din dili hem felsefenin hem de dinî düşüncenin merkezî tartışma alanlarından biri olmuştur. Bu alan, Tanrı'nın varlığı, sıfatları, mahiyeti ve insanla ilişkisine dair söylemlerin anlamlılığı üzerine yoğunlaşır. İslâm düşünce tarihinde gerek filozoflar gerek kelamcılar gerekse mutasavvıflar, Tanrı'ya dair kullanılan dilin teşbih esaslı mı yoksa tenzih esaslı mı olması gerektiği konusunda farklı yaklaşımlar geliştirmiştir. Bu çalışma, din dili tartışmalarını Zâhirî düşünce geleneği çerçevesinde değerlendirerek, İbn-i Hazm'ın konuya yaklaşımını merkeze almaktadır. İbn-i Hazm, dilin tevkîfî olduğu anlayışından hareketle, mecazı ve teşbihî dışlayarak dinî ifadelerin genellikle zahir anlamlarıyla anlaşılması gerektiğini savunur. Ona göre Tanrı hakkında konuşmak ancak tenzihî bir dil aracılığıyla mümkündür ve bu dil, akıl yürütmelerle değil, doğrudan doğruya naslara dayanmalıdır. Kelâmî mezheplerin Tanrı'ya dair yorumlarını eleştirirken hem aklî hem de naklî delillerle literalist tutumunu temellendirir. Bu bağlamda, dinî metinlerin yorumunda mecazdan arındırılmış, sabit anlamların esas alınması gerektiğini ileri sürer. Bu çalışmada, önce Batı ve İslâm düşünce dünyasında Tanrı'yı ifade etme biçimleri ele alınmakta, ardından İbn-i Hazm'ın din diline dair yaklaşımı analiz edilmektedir.
Özet (Çeviri)
The language of religion, which deals with the possibility and limits of speaking about God, has been one of the central areas of discussion in both philosophy and religious thought. This field focuses on the meaningfulness of discourses related to God's existence, attributes, essence, and relationship with human beings. In the history of Islamic thought, both philosophers, theologians, and mystics have developed different approaches regarding whether the language used about God should be based on resemblance (tashbih) or on transcendence (tanzih). This study evaluates the debates on religious language within the framework of the Ẓāhirī school of thought, focusing on Ibn Ḥazm's approach to the subject. Starting from the understanding that language is divinely instituted (tawqīfī), Ibn Ḥazm rejects metaphor and anthropomorphic expressions, and argues that religious expressions should generally be understood in their literal meanings. According to him, speaking about God is only possible through a language of transcendence, and this language must be based not on reasoning, but directly on the revealed texts (naṣṣ). While criticizing the interpretations of theological schools regarding God, he grounds his literalist stance through both rational and textual proofs. In this context, he argues that religious texts should be interpreted based on fixed meanings, free from metaphor. In this study, first, the ways of expressing God in Western and Islamic thought are examined, and then Ibn Ḥazm's approach to religious language is analyzed.
Benzer Tezler
- İbn Hazm'da tanrı hakkında konuşmanın imkânı
The possibility of talking about god in İbn Hazm
BAHAR KIZIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN HEMŞİNLİ
- İbn Hazm'ın Tavkü'l-Hamâme'sinde aşkın dili
Language of love in Tavkü'l-Hamâme by İbn Hazm
FATMA SERENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinHitit ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN HAKLI
- İbn Hazm'da erdem teorisi ve ölüm sonrası hayat
The theory of virtue and the afterlife in Ibn Hazm
ELİF YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
FelsefeDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AYDIN
- İbn Hazm'da akılcılık
Rationalism in Ibn Hazm
LEYLA TEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL TAŞ
- İbn Hazm'da irade ve insanın hürriyeti problemi
The problem of will and freedom of human in Ibn Khazm
ŞULE BURCU ÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL YÜRÜK