Gebe kadınların sağlık ve beslenme okuryazarlığı ile bitkisel çay ve kahve kullanım sıklığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between pregnant women's health and nutrition literacy and the frequency of herbal tea and coffee consumption
- Tez No: 964666
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HACER ALATAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Beslenme okuryazarlığı, sağlık okuryazarlığı, gebelik, bitki çayı, kahve, Nutrition literacy, health literacy, pregnancy, herbal tea, coffee
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Amaç: Bu çalışma, gebelerde sağlık ve beslenme okuryazarlığı ile bitki çayı ve kahve tüketimi sıklığı arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya gönüllü olarak katılan 327 gebe dâhil edilmiştir. Veriler, Tanıtıcı Anket Formu ile Gebelerde Anne Sağlığı Okuryazarlığı Envanteri (GASOE), Yetişkinlerde Beslenme Okuryazarlığı Değerlendirme Aracı (YBOYDA) ve Yetişkinler İçin Temel Beslenme Bilgi Düzeyi Ölçeği (YETBİD) kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan 327 gebenin büyük çoğunluğunun (%70,6) 25–34 yaş aralığında olduğu, %45,9'unun ikinci trimester döneminde bulunduğu belirlenmiştir. Gebelerin %60,9'u bitki çayı, %48,6'sı kahve tükettiğini ifade etmiştir. En çok tüketilen bitki çayı türü siyah çay ve en çok tüketilen kahve türü ise Türk kahvesi olarak bulunmuştur. Gebelerin anne sağlığı okuryazarlığı (215,81 ± 33,29) yüksek düzeyde, genel beslenme okuryazarlığı (29,50 ± 2,55) ise yeterli düzeyde bulunmuştur. Ancak, porsiyon miktarları alt boyutunda %46,2 oranında yetersizlik saptanmıştır. Kahve tüketmeyen gebelerin sağlık okuryazarlığı puanlarının daha yüksek olduğu (t=-5,644 p=,000), bitki çayı tüketimi ile sağlık okuryazarlığı düzeyi arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (t=1,387 p=,167). Gebelik sürecinde bitki çayı tüketimini azaltan gebelerin; okuduğunu anlama ve yorumlama (F(2,324) = 14,855, p < .001), gıda etiketi okuma ve temel matematik bilgisi (F(2,324) = 24,395, p < .001) ile toplam YBOYDA puanlarının (F(2,324) = 7,419, p = .001) anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca kahve tüketimini azaltan bireylerin genel beslenme bilgisi düzeylerinin de anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur (t(325) = -2,926, p = .004). Sonuç: Gebelerin genel olarak temel beslenme bilgisine sahip olduğunu, ancak porsiyon miktarları bilgisinde eğitime ihtiyaç duyduklarını göstermektedir. Siyah çay ve Türk kahvesinin günlük tüketiminin yüksek olduğu, diğer bitki ve kahve türlerinin ise daha sınırlı düzeyde tüketildiği saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study is to investigate the association between health and nutrition literacy and the frequency of herbal tea and coffee consumption in pregnant women. Materials and Methods: A total of 327 pregnant women who voluntarily participated in the study were included. Data were collected using a Descriptive Questionnaire Form, the Maternal Health Literacy Inventory for Pregnant Women (GASOE), the Adult Nutrition Literacy Assessment Tool (YBOYDA), and the Basic Nutrition Knowledge Scale for Adults (YETBID). Results: It was determined that the majority of the 327 pregnant women who participated in the study (70.6%) were between the ages of 25 and 34, and 45.9% were in the second trimester. Of the participants, 60.9% reported consuming herbal tea and 48.6% reported consuming coffee. The most commonly consumed type of herbal tea was black tea, while the most frequently consumed type of coffee was Turkish coffee. Maternal health literacy scores (215.81 ± 33.29) were found to be at a high level, while general nutrition literacy scores (29.50 ± 2.55) were at an adequate level. However, 46.2% of the participants were found to have insufficient scores in the portion sizes sub-dimension. Health literacy scores were significantly higher among pregnant women who did not consume coffee (t = -5.644, p < .001), whereas no significant difference was observed between herbal tea consumption and health literacy level (t = 1.387, p = .167). Pregnant women who reduced their herbal tea consumption during pregnancy had significantly higher scores in reading comprehension and interpretation (F(2,324) = 14.855, p < .001), food label reading and basic mathematics (F(2,324) = 24.395, p < .001), and total NLL-PA scores (F(2,324) = 7.419, p = .001). In addition, those who reduced their coffee consumption were found to have significantly higher general nutrition knowledge scores (t(325) = -2.926, p = .004). Conclusion: The findings indicate that pregnant women generally possess basic nutritional knowledge; however, they require education regarding portion sizes. It was also determined that the daily consumption of black tea and Turkish coffee is high, whereas the intake of other types of herbal teas and coffees is more limited.
Benzer Tezler
- Bir kamu hastanesi kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvuran gebe kadınların beslenme okuryazarlığı ve beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi
Evaluation of nutritional literacy and eating habits of pregnant women who applied to the obstetrics and gynecology outpatient policlinic of a public hospital
BÜŞRA TARAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Beslenme ve DiyetetikKocaeli ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ALP AKER
- Gebe kadınlarda sağlık ve dijital sağlıklı diyet okuryazarlığı, pişirme ve yiyecek hazırlama becerileri ile diyet kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between health and digital healthy diet literacy, cooking and food preparation skills and diet quality in pregnant women
MERVE ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiToplu Beslenme Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERCAN MERVE TENGİLİMOĞLU METİN
- The health and nutritional status of pregnant women based in rural Idleb in 2020
2020 yılında kırsal İdlib'de yaşayan gebe kadınların sağlık ve beslenme durumu
BASEM SHAHER
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Halk SağlığıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSağlık Politikaları ve Küresel Sağlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİMETCAN MEHMET ORHUN
- Gebe kadınların genel sağlık ve beslenme durumlarının, yeni doğanın ağırlığı ve cinsiyetiyle olan ilişkisinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
NİHAL ZEKİYE ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAN MERDOL(KUTLUAY)
- Gebeliklerin farklı dönemlerine verilen beslenme eğitimine gebe kadınların genel sağlık ve beslenme durumları üzerine etkisi
The effects of nutritional training program given during the different trimersters of pregnancy on their general health and nutritional status
MELTEM SOYLU
Doktora
Türkçe
2004
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiAile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SIDIKA BULDUK