Geri Dön

Tütün kullanan üniversite öğrencilerinin yeni nesil tütün ürünlerine yönelik tutumlarında bireysel yenilikçilik faktörünün incelenmesi

Investigating individual innovativeness factor among tobacco user university students' attitudes towards new generation tobacco products

  1. Tez No: 966406
  2. Yazar: AYŞE ZEYNEP ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÖRKEM YARARBAŞ, PROF. DR. HÜR HASSOY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Yeni nesil tütün ürünleri, elektronik sigara, bireysel yenilikçilik, üniversite öğrencileri, tütün kullanımı, New generation tobacco products, electronic cigarettes, individual innovativeness, university students, tobacco use
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Madde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Madde Bağımlılığı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 94

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı, tütün kullanan üniversite öğrencilerinin yeni nesil tütün ürünlerine yönelik tutumlarında bireysel yenilikçilik faktörünün rolünü incelemektir. Çalışma kapsamında, öğrencilerin yenilikçilik düzeylerinin ve demografik özelliklerinin, yeni nesil tütün ürünlerine karşı geliştirdikleri kullanım, niyet ve beklenti özelliklerini nasıl etkilediği belirlenmektedir. Yöntem: Kesitsel tipte olan bu çalışma, Ege Üniversitesi'nde eğitim gören, 18-40 yaş arası, halihazırda tütün ürünleri kullanan ve yeni nesil tütün ürünlerini kullanmış veya kullanmayı düşünen 143 gönüllü öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak Bireysel Yenilikçilik Ölçeği, Elektronik Sigara Kullanım Sonuç Beklentileri Ölçeği, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi, E-sigara Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi ve SF-12 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %39.2'sinin yeni nesil tütün ürünlerini kullandığı tespit edilmiştir. Bireysel yenilikçilik düzeyi ile yeni nesil tütün ürünleri kullanım durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (χ² = 8.721, p = 0.013). Oldukça yenilikçi kategorisindeki katılımcıların %56.1'i bu ürünleri kullanırken, yenilikçilikte düşük kategorisindeki katılımcıların %34.8'i kullanmaktadır. Elektronik sigara kullanım beklentilerinde en yüksek puan“Negatif Sağlık Sonuçları”alt boyutunda (Ort.=21.90), en düşük puan“Negatif Sosyal Sonuçlar”alt boyutunda (Ort.=4.71) elde edilmiştir. Sosyal çevre faktörlerinin etkili olduğu, katılımcıların %77.6'sının fakülte ortamında kullanım gözlemlediği belirlenmiştir. Sonuç: Araştırma bulguları, bireysel yenilikçilik düzeyi yüksek olan üniversite öğrencilerinin yeni nesil tütün ürünlerini benimseme konusunda daha istekli olduklarını göstermektedir. Rogers'ın Yeniliklerin Yayılması Teorisi'nin tütün kullanım davranışları bağlamında geçerliliği doğrulanmıştır. Sosyal çevre faktörlerinin kritik rol oynadığı ve katılımcıların sağlık risklerinin farkında olmakla birlikte bu ürünleri sosyal olarak daha kabul edilebilir gördükleri belirlenmiştir. Bu bulgular, tütün kontrolü politikalarının bireysel yenilikçilik özelliklerini dikkate alarak geliştirilmesi ve özellikle üniversite kampüslerinde sosyal çevre etkisini azaltacak müdahale programlarının tasarlanması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Özet (Çeviri)

Objective: The aim of this study is to examine the role of individual innovativeness factor in the attitudes of tobacco-using university students towards new generation tobacco products. Within the scope of the study, how students' innovativeness levels and demographic characteristics affect their use, intention and expectation characteristics towards new generation tobacco products is determined. Method: This cross-sectional study was conducted with 143 volunteer students aged 18-40 years who are studying at Ege University, currently using tobacco products and have used or are considering using new generation tobacco products. Individual Innovativeness Scale, Electronic Cigarette Use Outcome Expectancies Scale, Fagerström Nicotine Dependence Test, E-cigarette Fagerström Nicotine Dependence Test and SF-12 Quality of Life Scale were used as data collection tools. Results: It was determined that 39.2% of the participants used new generation tobacco products. A statistically significant relationship was found between individual innovativeness level and new generation tobacco product usage (χ² = 8.721, p = 0.013). While 56.1% of participants in the highly innovative category used these products, 34.8% of participants in the low innovativeness category used them. In electronic cigarette use expectations, the highest score was obtained in the“Negative Health Outcomes”sub-dimension (Mean=21.90), and the lowest score was obtained in the“Negative Social Consequences”sub-dimension (Mean=4.71). Conclusion: Research findings indicate that university students with high individual innovativeness levels are more willing to adopt new generation tobacco products. The validity of Rogers' Diffusion of Innovations Theory in the context of tobacco use behaviors has been confirmed. It was determined that social environment factors play a critical role and that participants are aware of health risks but view these products as more socially acceptable. These findings reveal the need to develop tobacco control policies considering individual innovativeness characteristics and to design intervention programs that will reduce the social environment effect, especially on university campuses.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    786450

    Üniversite öğrencilerinde tütün ve tütün ürünleri kullanımı ve ilişkili faktörler

    Use of tobacco and tobacco products in university students and associated factors

    GÜLAY KARAGÖL YAMAÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiHarran Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞENAY KOÇAKOĞLU

  2. Tez No

    460101

    Üniversite öğrencilerinin flört şiddetine yönelik tutum ve davranışları

    'attitudes towards datingviolence and behavior of university students

    MEHBARE İFTAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    HemşirelikMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜNGÖR GÜLER

  3. Tez No

    813001

    The relation between vocabulary learning strategies and foreign language reading anxiety among Turkish EFL learners

    Türkiye'de İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kelime öğrenme stratejileri ile yabancı dilde okuma kaygıları arasındaki ilişki

    AYSU BEGÜM KARAGÖL ÖZKUL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDANE DENKCİ AKKAŞ

  4. Tez No

    650025

    Ters yüz edilmiş sınıf yönteminin İngilizce hazırlık sınıfı öğrencilerinin özerklik algıları ve dilbilgisi öğrenmeye yönelik tutumlarına etkisi

    The effect of flipped classroom on English preparatory students' autonomous perceptions and attitudes towards learning grammar

    TOLGA ÇAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimMersin Üniversitesi

    Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FAZİLET KARAKUŞ

  5. Tez No

    941836

    Sigara maruziyetinde bazı ağır metal düzeylerinin incelenmesi

    Investigation of some heavy metal levels in cigarette exposure

    GÖKÇE KUZGUN BAŞOĞUL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Farmasötik ToksikolojiAnkara Üniversitesi

    Farmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİNAY CAN EKE

Geri Dön