Kumuk Türkçesinde zarf-fiiller
Gerund in Kumuk Turkish
- Tez No: 966796
- Danışmanlar: PROF. DR. EROL ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Kumuk Türklerinin önemli bir bölümü Dağıstan Özerk Cumhuriyeti'nde yaşamaktadır. Ayrıca Çeçenistan, Osetya, İran, Türkiye ve Rusya'da yaşayanlar vardır.“Kumuk”adına dair bilinen en eski kayıt, Kaşgarlı Mahmud'un“Divânu Lugâti't-Türk”adlı eserinde verilmiştir. Kumuk Türkçesi, Türk lehçeleri tasnifinde Kuzeybatı-Kıpçak grubunda yer almaktadır. Bu çalışmada, Kumuk Türkçesinde zarf-fiiller konusu ele alınmıştır. Tez kapsamında öncelikle Kumuk Türkleri, Kumuk Türkçesi ve edebiyatı, Kumuk Türkçesindeki zarf-fiiller hakkında bilgiler verilmiş; devamında ise kısmında Kumuk Türkçesindeki zarf-fiiller ek bilgisi, söz dizimsel ve fonksiyonel özellikleri açısından incelemiştir. Veriler; Kumuk Türkçesiyle kaleme alınmış“Amanhor”,“Dört Kumuk Masalı Üzerine Gramer İncelemesi”,“Gül Bağça”,“Kumuk Atasözleri ve Deyimleri”,“Kumuk Halk Anlatmaları”,“Kumuk Türkçesi Deyimleri”,“Kumuk Şairi Şeyit Hanum Alişeva'dan Seçme Şiirler”ve“Kumuk Halk Şairi Yırçı Kazak”eserlerinden derlenmiştir. Kumuk Türkçesindeki zarf-fiil biçimleri Türkiye Türkçesindeki biçimsel ve işlevsel karşılıklarıyla karşılaştırmalı olarak ele alınmış olup her bir yapı bu çerçevede değerlendirilmiştir. Zarf-fiil grupları, tezimizde esas alınan sekiz eser kapsamlı bir şekilde taranarak belirlenmiş; Türkiye Türkçesi aktarımlarıyla verilmiştir.
Özet (Çeviri)
A significant portion of Kumuk Turk live in the Republic of Dagestan, with others living in Chechnya, Ossetia, Iran, Turkey and Russia. The earliest mention of the name“Kumuk”is in a Mahmud al-Kashgari's“ Divânu Lugâti't-Türk”(Compendium of the Langues of the Turks). Among the Turkish dialects, Kumuk Turkish is classified under Northwest-Kipchak group. The presen study aimed to examine gerunds in Kumuk Turkish in the introduction section, the gerunds in Kumuk Turkish were examined in terms of their suffixes and syntactic and functional properties. The data was compiled from the following works written in Kumuk Turkish:“Amanhor”,“Dört Kumuk Masalı Üzerine Gramer İncelemesi (A Grammatical Analysis of Four Kumuk Tales)”,“Gül Bağça”,“Kumuk Atasözleri ve Deyimleri (Kumuk Proverbs and Idioms)”,“Kumuk Halk Anlatmaları (Kumuk Folk Tales)”,“Kumuk Türkçesi Deyimleri (Idioms in Kumuk Turkish)”,“Kumuk Şairi Şeyit Hanum Alişeva'dan Seçme Şiirler (Selected Poems of Kumuk Poet Şeyit Hanum Alişeva)”and“Kumuk Halk Şairi Yırçı Kazak (the Kumuk Folk Poet Yırçı Kazak)”. Each of the selected gerund constructions in Kumuk Turkish was comparatively analysed with its structural and functional counterpart in Modern Turkish. Gerund groups were determined as a result of a detailed scanning of the eight works analysed in the study and presented with their Modern Turkish transliterations.
Benzer Tezler
- Kumuk Türkçesinde fiil
The verbs in Kumuk Turkish
SEMA BAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. HABİBE YAZICI ERSOY
- Kumukçada yancümle tipolojisi
Typology of subordinate clauses in Kumyk
EYLEM KUBİLAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DilbilimHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM AHMET AYDEMİR
- Risâle-i Esrâr-ı Cevâhir-i Rabbanî: Giriş-metin-sözlük-tıpkıbasım
Ri̇sâle-i̇ Esrâr-i Cevâhi̇r-i̇ Rabbanî
TUNCAY BİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERHAT KÜÇÜK
- Tatar şair ve yazarı Abdullah Tukay'ın eserlerinden seçmeler ve bunlardaki dil özellikleri
The Selections from Tatar poet and writen Abdullah Tukay and their language specialities
MUSTAFA AKBAŞ
- Kumuk Türkçesinde kelime türleri
Types of word in Kumuk Turkish language
GÜLAY BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL ÖZTÜRK