Kazak Gazetesi'ne göre kazak toplumunda eğitim ve yenileşme (1913-1918)
Education and innovation in Kazakh society according to Kazakh Newspaper (1913–1918)
- Tez No: 968225
- Danışmanlar: PROF. DR. VARİS ÇAKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arşiv, Gazetecilik, Tarih, Archive, Journalism, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
XX. yüzyılın başlarında Kazak toplumunda gerçekleşen eğitim reformlarıyla ilgili olarak 1913–1918 yılları arasında yayımlanan Kazak Gazetesi'nde pek çok malumatlara rastlamaktayız. Bu tez çalışmasında söz konusu gazetelerdeki haberler, yazılar ve analizler ele alınarak incelenmektedir. XIX. yüzyılın sonu XX. yüzyılın başlarında Çarlık Rusya İmparatorluğunun Kazak bozkırları ve Türkistan'daki sömürgeci politikalarının etkisi ile Kazak topluluklarının ve onlarla akraba olan Türkistan'daki Türk topluluklarının siyasi, kültürel ve sosyal yaşamında köklü değişimler olmuştur. Bu süreçte Çarlık Rusya'sının Ruslaştırma ve Hristiyanlaştırma politikasına karşı milli direnişi sergileyen Ceditçilik hareketi başlamıştır. Kazak toplumunda Ceditçilik hareketinin benimsenmesi neticesinde eğitim alanında çok köklü reformlar gerçekleşmiştir. Söz konusu tez çalışmasında Kazak topraklarında Usul-i Cedit mekteplerinin açılması, alfabe reformu, modern ders kitaplarının hazırlanması, öğretim yöntemlerinin güncellenmesi ve müspet bilimlerin ders programlarına dahil edilmesi gibi yenilikler ele alınarak detaylı bir şekilde incelenmektedir. Söz konusu yıllar arasındaki Kazak Gazetesi bu gelişmeleri duyuran bir yayın organı olmakla kalmayıp, aynı zamanda toplumun eğitimi ve modernleşmesi konusunda yürütülen fikir jimnastiğinin de yapıldığı farklı görüşlerin ortaya konularak tartışıldığı bir platform görevi görmüştür. Söz konusu çalışmada ayrıca Ahmet Baytursınulı'nın alfabe reformu, öğretmen yetiştirme ile ilgili faaliyetleri ve öğrenci bursları gibi konularda ele alınarak yorumlanmaktadır. Araştırmamız Kazak Gazetesi'ndeki tarihsel içerikleri analiz ederek yapılmış olup, gazetedeki türlü haberler, makaleler, yorumlar ve ilanlar üzerinden de değerlendirme yapmaktadır. Sonuç olarak XX. yüzyılın başındaki eğitim reformlarının modern Kazak kimliğinin oluşumundaki belirleyici rolü ve etkisi gün ışığına çıkarılmaktadır.
Özet (Çeviri)
This dissertation examines educational reforms in early 20th-century Kazakh society based on reports, articles, and analyses published in the Kazak newspaper (1913–1918). At the turn of the century, the colonial policies of the Tsarist Russian Empire in the Kazakh steppe and Turkestan brought profound political, cultural, and social transformations to Kazakh and related Turkic communities. In response to Russification and Christianization policies, the Jadid movement emerged as a form of national resistance, and its adoption in Kazakh society led to far-reaching reforms in education. The study investigates the establishment of Usul-i Jadid schools, alphabet reform, preparation of modern textbooks, modernization of teaching methods, and integration of positive sciences into curricula. The Kazak newspaper not only documented these developments but also served as a platform for debate on education and modernization. Special attention is given to Ahmet Baytursınulı's contributions to alphabet reform, teacher training, and student scholarships. By analyzing diverse historical content—news, articles, commentaries, and advertisements—this research reveals the decisive role of early 20th-century educational reforms in shaping modern Kazakh identity.
Benzer Tezler
- Hakem Gazetesi'ne göre II.Meşrutiyet başlarında Konya
Konya during the early constitutional period II up to Hakem newspaper
SAİME GÜNDÜZ
- Şark-i Rus gazetesi üzerine bir inceleme
An investigation on the newspaper 'Şark-i Rus'
SELÇUK TÜRKYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NAZIM MURADOV
- Mektepli gazetesinde yer alan metinlerin içeriğinin çocukların bilişsel ve duyuşsal gelişimlerine katkısı (1-148. sayı)
The contribution of the text contents in the newspapers mektepli to the cognitive and moral development of children (1-148 issues)
CANDEMİR DEMİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ORHAN ÖZDEMİR
- Siyasal propaganda bağlamında Çernobil felaketinin Hürriyet gazetesinde temsili
Reflection of political propaganda on the Chernobly disaster the representation of the Hürriyet newspaper
LİVZA TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikAnkara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI YAĞMURLU DARA
- Etkili gazete sayfa tasarımında, grafik tasarımın önemi
Effective newsletter page design, graphic design importance
ÖZLEM KIZIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Güzel Sanatlarİstanbul Arel ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENGİN UĞUR