Kur'an ve tarihsellik tartışmaları
The Quran and arguments of historicism
- Tez No: 100033
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİH AKDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Varoluşsal Tarihsellik, Romantik Tarihsellik, Tarih Bilinci, Esbab-ı Nüzul, Hududûllah, Ontological Historicism, Romantic Historicism, Historical Consciousness, Occasions of Revelation, The Borders of God
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 361
Özet
ÖZET KUR' AN VE TARİHSELLİK TARTIŞMALARI Kotan, Şevket Doktora AÜ., S.B.E, Temel İslâm Bilimleri, Tefsir Anabilim Dalı: Tez yöneticisi: Prof. Dr. Salih AKDEMİR Ocak, 2001, 361 Sayfa Bu çalışma Kur'an'm tefsiri problemi olarak Tarihsellik ile Kur'an'ın tarihselliği sorununu ele almaktadır. Temel varsayımı, tarihselliğin bir tefsir sorunu olduğu, ama bunun ne türden bir sorun olduğunun ortaya konulabilmesi için tarihsellik tartışmasının ortaya çıktığı felsefî bağlama geri götürülerek öncelikle orada anlaşılmaya çalışılmasıdır. Şu âna kadar Kur'an ile tarihsellik arasındaki ilişkileri irdeleyen yaklaşımların, tarihselinde ilgili böylesine derinlemesine bir irdelemeye gitmeden yüzeysel bir tanımım istihdam etmek gibi bir zaafları tespit edilmiştir. Bu zaafa düşmemek için, çalışmamızın Birinci Bölümünde tarihselciliğin ortaya çıkmış olduğu Batili felsefî tarihsel bağlamı içindeki konumu tespit edilmeye çalışılmaktadır. Tarihselci düşüncenin bu bağlamında, birbirinden ayırdedilebilecek bir çok tarihselci düşünce çizgisinin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu çizgilerden romantik tarihselciliğe karşı Heidegger-Gadamer çizgisinin üzerinde durulması halinde, Kur'an'la ilgili tarihselci yaklaşımların seyrinin değişeceği öneriliyor. İkinci bölümde, tarihselci düşüncenin felsefî bağlamından koparılarak Kur'an'a uyarlamaya çalışan Fazlar Rahman, Roger Garauây, Hasan Hanefî ve Muhammed Arkoun gibi çağdaş İslâm düşünürlerinin yaklaşımlarına eleştirel bir yaklaşım denenmektedir. Bu düşünürlerin genelde çağdaş İslâm düşüncesine, özelde tefsir sorununa katkıları irdelenmekte ve tarihselciliğin daha genel bağlamında konumlandınlmaktadır. Üçüncü bölümde ise Kur'an tarihselliği tartışmasında sıkça müracaat edilen İslâm geleneğinin bazı referans noktalarına gidilmektedir. Özellike sıkça değinilen Esbab-ı Nüzul düşüncesi, Hududûllah kavramı, bazı sahabe uygulamaları ve bazı ayetler bu açıdan tekrar ele alınmakta ve tarihselci argümanlar doğrultusundaki okumaların bir çözümlemesi yapılmaktadır. Bu çalışmanın tamamının vardığı sonuç, tarilısel(ci)liğin her şeyden önce bir düşünce biçimi olduğu ve bu haliyle bile ancak insanın bir vasfı olarak görülmesi gerektiğidir. Bu düşünce biçiminin Kur'an'a uyarlanması bizi mutlak bir bilinemez alanla karşı karşıya bırakmaktadır. Çünkü vahyin insanın bilme sınırlarını aşan gerçekleşme sürecine tarihsellik hükmü vermek için insanın elinde yeterince bilgi olmadığı gibi, aksine, insanın bizzat tarihle malûl olmasının ona bu işlemi yapmayı engellemeye yeteceği sonucuna varılmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT THE QORAN AND ARGUMENTS OF HISTORICISM Kotan, Şevket PhD A. U., I.S.S, Basic Islamic Sciences, Department of Exegesis Supervisor: Prof. Dr. Salih AKDEMİR January, 2001, 361 Pages This dissertation deals with historicism as a problem of exegesis and the problem of the historicity of the Qpran. The main assumption is that historicism is a problem of exegesis but that in order to understand what kind of problem is this it should be go back to the historical context it has emerged, and it should be understood in that context It has been observed that the approaches hitherto studied the relationships of the Qpran with history, has neglected a sufficient examination of this context and employed a superficial definition of the concept In order not to fall in such a superficiality in the First Chapter I tried to define the position of the historical approach within its historical context throughout the western history of philosophy. In this context it has been found that several approaches could be distinguished in the course of its development For example, the Heideggerian-Gadamerian line against the romantic historicism is very prominent, and it may bring about a turn, in case of being insisted sufficiently. The Second Chapter tries to do a critical examination of some approaches of modern Muslim scholars, such as Faziur Rahman, Roger Garaudy, Hasan Hanafl and Mohammad Arkoun. It is tried to show that all displace the historicist approach from its context The contributions of these scholars to the contemporary Islamic thought in general, and the exegesis in particular are examined, and their positions within the general context of historicism is pointed out In the Third Chapter some referential points usually referred in the debate on the historicity of the Qpran are reexamined. Especially the idea of the Occasions of Revelation, the concept ofhududullah (the borders put by God), some practices of the Prophet's companions and some related verses from the Qpran are treated and their special reading from an historicist point of view is analysed. The final Conclusion this dissertation arrives at is that historicism is a special kind of thinking and as such the very historicity should be seen as the basic attribute of the Man. Any application of the term to the Qpran has to bring us in front of a tremendous agnostic sphere. Because, as we conclude, there is no sufficient knowledge at man's hand to decide the historicity of the revelation process which by its very nature exceeds the knowing ability of man, and just on the contrary, the very historical nature of the man is sufficient to hinder man from such a procedure.
Benzer Tezler
- Tarihselcilik tartışmaları bağlamında Halku'l Kur'an
Halku'l Qur'an, in the context of discussions about historicism
ŞENGÜL TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EVKURAN
- Kadınlarla ilgili bazı tefsir problemlerinin tarihsellik bağlamında incelenmesi
Examination of some interpretive problems related to women in the context of historicity
ESMA TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RESUL ERTUĞRUL
- Kur'ân aklı
The quranic reason
MUSTAFA GÜVEN
Doktora
Türkçe
2009
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA KAZIM YILMAZ
- Toplumsal cinsiyetle ilgili bazı tartışmaların Kur'ân'a göre değerlendirilmesi
Evaluation of some discussions on gender according to The Qur'an
ZEYNEP URAL GÜLER
- İhsan Oktay Anar'ın postmodernist tarih kurguları
Ihsan Oktay Anar's postmodernist historical fictions
AHMET HOMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SEYİTBATTAL UĞURLU