Sosyal bilimlerde ve iktisatta birey ve birey-sosyal yapı ilişkisi
Individual and individual-social structure relations in social sciences and economics
- Tez No: 100286
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. HÜSEYİN ÖZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
ÖZET Bu çalışma, iki temel sorunu kapsamaktadır. Bunlardan ilki, önde gelen sosyal bilim ve iktisat okullarında bireyin eylemi ve aktif birey kavramlarının geri plana itilmesidir, ikincisi ise, bireycilik ve bütüncûlük kısır çekişmesi altında birey ve toplumsal yapı ilişkisinin karşılıklı olarak birbirini etkileyen iki unsur olarak değil, birbirine rakip iki unsur olarak görûlmesidir. Bu söylediklerimizin ışığı altında, çalışmamızı şu ana bölümler halinde özetleyebiliriz: 1. bölümde, pozitivist bilgi teorisinin anahatlan ve bu teoride insana bakış açısı incelenmektedir. Bu amaçla, çeşitli pozitivist sosyal bilim teorilerinde bi rey anlayışı ele alınmaktadır. Bu teorilerde aktif birey anlayışının arka plana itildiği dikkati çekmektedir. Pozitivist teori, aktif birey kavramım görmezden geldiği sürece, kendisinin dış dünyayı aynen yansıtan bir denklik teorisi olduğunu ileri sürebilmekte ve insanın yapıcılığına bağlı bilim anlayışım reddedebilmekte dir. Bu bölümde, bireycilik ve bireycilik bakışının yarattığı çeşitli sorunlar ve özellikle bireycilik anlayışının birey - toplumsal yapı ilişkisini nasıl zedelediği de ele alınmaktadır. 2. bölümde, pozitivist kabullere karşı çıkan ve bireyin eylemini ön plana çıkartan, Avusturya okulunun ünlü temsilcisi Hayek ve Hayek'e bireycilik ko nusunda öncülük eden İskoç aydmlanmacılardan Adam Smith ele alınmaktadır. Hayek'in ileri sürdüğü bazı fikirleri, toplumsal teorisi olan“istendik eylemin is tenmedik sonuçlan”yaklaşımında tutarlı bir biçimde savunup savunmadığı bu bölümde irdelenmektedir.u 3. bölümde, neoklasik görüşü savunan bir iktisatçı olmasına rağmen, bire yin eyleminde önemli bir yer tutan düşüngüsellik kavramım, iktisatta gündeme getiren Lucas'a değirıilmektedir. Burada, Lucas'm dönemsel dalgalarıma ve bilgi eksikliği üzerine olan modelleri incelenmekte ve ortaya koyduğu birey kavramı üzerinde durulmaktadır. Öte yandan, Lucas'm temsil edici birey yaklaşımı ve bu yaklaşımın tutarsız yönleri bu bölümde eleştirilmektedir. 4. bölümde, aktif birey ve birey-toplumsal yapı ilişkisini öne çıkartan düşünce okullarından yorumbilgisi elc alınmakta, geleneksel ve eleştirel yo- rumbilgisi arasındaki farklar üzerinde durulmaktadır. Bu bölümde, özellikle birey-toplumsal yapı ikilisi arasındaki karşılıklı birbirini etkileme ve değiştirme ilişkisinin ele alınabilmesi için, metodolojik bireycilik görüşünden vazgeçilmesinin gerekliliği ortaya konulmaktadır. 5. bölümde ise göreceli olarak yeni diyebileceğimiz iktisat ve yorumbil gisi ilişkisi üzerinde durulmakta, bu ikilinin birbirini nasıl etkileyebileceği ele alınmaktadır.
Özet (Çeviri)
Ill SUMMARY It has been some time that social sciences and economics forgotten its ob ject, which is human. For example most of the leading schools in social sciences and economics lack a concept of human action and active human. This initially seems an odd thing to say, because most of these theories placed“voluntarism”or“individualism”to the core. But at the same time, these schools attempt to re late human motivation to the“consensus üniversel”upon which social solidarity is held to depend. This has the consequence that the creative element in human action translated into a causal outcome of“need dispositions”, and the adop tion of voluntarism merely a plea for complementing sociology with behaviourist psychology. Here the actor does indeed appear as a“cultural dope”, rather than as a knowing agent at least in some part the master of his or her own fate. The reason for this kind of approach to human action is integrally related with the main postulates of positivist epistemology. Under positivist ontology, individualism, which is the thesis that statements that refer to collectivities can always in principle be expressed as the behaviour of concrete individuals, is the main idea of understending society. In economics, the hypothesis of unintended consequences of intentional action has been used as an argument in favor of the methodological individualism. In the literature of economics, this idea is quite famous in the writings of A. Smith and F. Hayek. On the other hand, also in positivist tradition, holism stands as an opposing view to methodological individualism, which gives the main accent to social structure instead of individual. In this study, it is argued that, both of these approachesIV to individual and society does not seem at all satisfactory. Instead it is explained that the idea of“duality of structure”exhibits much more accurate way by re conciling individual and social structure. In this kind of approach, it is important to emphasise the hermeneutic character of descriptions of human conduct. Henneneutics is bound up with the thought of“verstehen”, which means understanding. Especially, in“critical henneneutics”, the concept of verstehen is treated not as a method of social investigation, but as an ontological condition of life in society. That is to say, understanding the meaning of actions and com munications of others, as a skilled accomplishment, is an integral element of the routine capabilities of competent social actors. This kind of approach, acknowled ges the importance of agency in social theory and permits its to be complemented with structural analysis. This reconciles the notions of agency and structure and inables to break free from methodological individualism. As a last word we can say that, economics is clearly in need of reorientation and conceptual development especially in its human concept, which is also related with the field of ethics. Acknowleding the importance of agent and structure in economics, by way of changing the human conception with an active human, may change its shortcomings in ethics and may create a fertile research field, which is also related with political economy. Jg$ sgp>*
Benzer Tezler
- Göç ve sosyal dışlanma ilişikisinin sosyal politika açısından analizi (İstanbul Sultanbeyli örneği)
Analysis of the relation between immigration and social exclusion within the scope of policy (sample: İstanbul-Sultanbeyli)
TOLGA SÜRÜEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriKocaeli Üniversitesiİktisat Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ABDÜLKADİR ŞENKAL
- Bilgi ekonomisinde örtülü bilginin önemi ve rekabet avantajı yaratmada örtülü bilgi kaynaklarının keşfi: Şirince'de bir uygulama
Importance of tacit knowledge in knowledge economy and tacit knowledge resources in creating advantage in competition: An application in Şirince
SÜLEYMAN BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
EkonomiAdnan Menderes Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HULUSİ DOĞAN
- Finansal gelişme ile gelir dağılımı ilişkisi
The relationship between financial development and income distribution
NURULLAH ALTINTAŞ
- Türkiye'de kamu bankalarının özelleştirilmesi (Kamu ve özel sermayeli bankalarda etkinlik ve verimlilik analizi)
Başlık çevirisi yok
MEHMET ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
EkonomiKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLA KESİM
- K.T.Ü. lisans öğrencilerinin başarı düzeyini etkileyen faktörlerin kantitatif analizi
The Quantitative analysis which affect the hevel of success of license students in KTÜ
ALİ PERÇİN
Doktora
Türkçe
1998
EkonomiKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSAN BACUTOĞLU