Demre Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarında 1996-1999 yılları arasında bulunan aydınlatma işlevli cam eserler
Glass lightening objects found during 1996-1999 excavations at the Church of it Nikolaos in Demre
- Tez No: 100435
- Danışmanlar: DR. SEMA ALPASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 370
Özet
ÖZET Demre, Aziz Nikolaos Kilisesi, ortaçağda Likya bölgesinde önemli bir dini merkez olmuştur. Bu özelliği ile, kazı buluntuları da, ortaçağ araştırmaları için önem taşır. Bu çalışmanın içeriğini, 1996-1999 yıllan arasında, Demre, Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarında bulunan aydınlatma işlevli cam eserler oluşturmaktadır. 1996 yılı ile 1999 yılı arasında, 1115 adet aydınlatma işlevli cam eser ele geçniştir. Bunlar içinden 186 kap oluşmuştur. Aydınlatma işlevli cam resrler, kandiller ve pencere camlan olarak iki türe ayrılmışlardır. Kandiller kendi içinde 5 tiptedirler: Çubuklu kandiller, kulplu kandiller, kadeh kandiller, zarf içi kandiller ve tipi tesbit edilemeyenler. Pencere camlan ise, daire biçimli ortası düz pencere camlan, daire biçimli ortası bombeli (kap şeklinde) pencere camlan ve düz (levhe biçimli) pencere camlan olmak üzere üç tiptedirler. Bunlann yanısıra, tek parçası bulunan pencere camlan da kataloga alınmıştır. Kandillerde, serbest üfleme ve önce kalıba sonra serbest üfleme tekniği kullanılmıştır. Cam ipliği ise, Demre Aziz Nikolaos Kilisesi kazısı camlannda en yoğun kullanılan bezeme tekniğidir. Pencere camlannda ise, crown ve cylender blown tekniği olmak üzere iki tekniğin uygulandığı tesbit edilmiştir. Kilisenin, son yıllara kadar bilinen ilk yapı dönemi, ö.yy.a tarihlenir. Ancak, son yıllarda yapılan kazı çalışmalannda bulunan opus tesselatum tekniğindeki yer mozaikleri sayesinde, yapının ö.yy.öncesine tarihlenebilecek yapım evresine ilişkin ipuçlan da elde edilmiştir. Sonraki yapı dönemi ise, kilisenin bir deprem sonucu hasar görmesinden sonrasına, 8-9.yy.lara rastlar. Bu aşamada kilise, kubbeli bazilika olarak inşa edilmiştir. 12.yy.da olduğu düşünülen sel felaketinden önce, kiliseye ll.yy.da kuzey ve güneyde ek mekanlar yapılmıştır. 12.yy. da, Myros Çayı'nın taşması ile, bu yapı topluluğu büyük ölçüde alüvyon altında kalmıştır. Demre, Aziz Nikolaos Kilisesikazılarında bulunmuş olan Bizans dönemi cam eserler de, bu alüvyonun altındaki ana toprak tabakasından ele geçmiştir. Buluntular içinde, 6.yy. ile 12.yy. arasına tarihlenen cam buluntular söz konusudur. Buluntuların tarihi enmesinde, süsleme, yapım teknikleri, form ve boyut açısından benzerleri göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, kazıdaki buluntu yerleri, sikkeler ve diğer küçük buluntular ile olan paralellikleri de tarihlendirilmelerine yardımcı olmaktadır. Demre, Aziz Niklaos Kilisesi kazı buluntuları, alüvyon altındaki dokunulmamış tabakadan ele geçmiş olmaları açısından son derece önemlidirler. Bu açıdan, kazıdaki diğer küçük buluntular ile de uyum sağlıyor olmaları, değerlendirilmelerinde önem taşımaktadır. Ancak, ortaçağ cam sanatı araştırmalarının genel olarak az olması, çalışmalarımızdaki en önemli zorluğu teşkil eder. Demre, Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarında, 1989- 1995 yıllan arasında bulunmuş olan cam eserler, Yelda Olcay'ın hazırlamış olduğu doktora tezinde değerlendirilmiştir1. 1996- 1999 yıllan arası bulunan cam eserlerin de belgelenmesi, işlevlerinin saptanması ve değerlendirilmesinin, ortaçağ cam sanatı araştırmalannda önemli bir yer tutacağına inanıyoruz. Olcay: 1997.
Özet (Çeviri)
m SUMMARY Demre, H. Nikolaos Church had been a significant religious center at Likia region in the Middle Age. Therefore findings after excavation are very important for researches on the Middle Age. Content of this study consists of lighting articles made of glass which were found in excavations of Demre, Saint Nikolaos Church between 1996 and 1999. 1115 pieces of glass articles with lighting function were found between 1996 and 1999. 186 pieces of vessels among them were found. Glass articles with lighting function have been divided into two types; candles and window panes. Candles are divided in five within themselves: Candles with bar, Candles with handle, cup type candles, candles within envelop and candles of unknown types. Window panes are of three types, namely circular flat window panes, circular convex (vessel type) window panes and flat (sheet type) window panes. In addition to such types of window panes, single- piece window panes have been included in the catalogue. Free blowing and initially molding and then free blowing technique were used in candles. Glass fiber is however an ornamentation technique mostly used on glasses found in excavation of Demre Saint Nikolaus Church. It has been found that two techniques, crown and cylinder techniques, had been implemented onto window panes. The Church's the first construction period known may be dated as 6th Century. However, thanks to the flour mosaics in“opus tesselatum”technique found by excavations made in recent years, clues about construction period that might be dated before 6th Century have been found. Subsequent construction period coincided with 8th - 9lh Centuries after ruining as the result of earthquake. In that phase the Church had been constructed as domed basilica. Before disaster of flood thought to have been happened in '12th Century annex buildings had been made to the Church inIV 1 1th Century at North and South. In 12th Century such mass of buildings had remained considerably under alluvium with flooding of Myros Brook. Glass Articles of Bysantium period found in Demre, St. Nikolaos Church excavations have been also discovered in the main soil stratum under the said alluvium. Among findings there are glass articles dated back to 6th Century to 12 Century. In dating the findings, ornamentation, construction techniques, equivalents in terms of form and size have been taken into consideration. However, places in the excavation where such articles were found, their being parallel with coins and other small findings have been helpful in their dating. Findings in excavation of St. Niklaos Church are extremely important since they have been discovered in the untouched layer under alluvium. In this respect, that their conformity with other small articles found in the excavation became important in their evaluation. Nevertheless, the fact that researches related with the Middle Age art of glass are generally limited constituted the most important challenge in our studies. In the excavations of St. Nikolaos Church glass articles that were found between 1989-1995 have been evaluated in the Doctorate Thesis prepared by Yelda Olcay2. We believe that documentation of glass articles found between 1996 and 1999, determination of their functions and their evaluation will take an important place in researches related with the Middle Age art of glass. ! Olcay: 1997.
Benzer Tezler
- Demre Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarında ele geçen Terra Sigillata ve Red Slip (Kırmızı Astarlı) seramikler (1998-2004)
Terra Sigillata and Red Slip Ware recovered in Demre St. Nicholas Church excavations (1998-2004)
İLKGÜL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. V. MACİT TEKİNALP
- Myra-Demre Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarında ortaya çıkarılmış Episkopeion'da (Piskoposluk ikametgahı) malzeme ve yapım teknikleri
Material and construction techniques from Episkopeion (Episcopal residence) in Myra–Demre St. Nicholas Church's excavation
EMRE SEMİRAMİS
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiMersin ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENER YILDIRIM
PROF. DR. SEMA DOĞAN
- Demre-Myra Aziz Nikolaos kilisesi kazılarında bulunan Ortaçağ sırlı seramikleri (1989-2009)
Mediavel Glazed ceramics found excavation of Saint Nikolaos church in Demre-Myra (1989-2009)
EBRU FATMA FINDIK
- Demre-Myra Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarında (1989-2000) ortaya çıkarılan Bizans Dönemi sırsız seramikleri
Byzantine age unglazed ware which are found in Demre-Myra Saint Nicholas Church excavation (1989-2000)
AYŞE ÇAYLAK TÜRKER
- Demre Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarına ele geçen Geç Roma-Erken Bizans Dönemine ait sırsız seramikler (Kırmızı astarlı ve terra sigillata seramikleri, 1989-1997)
Late Roman-Early Byzantine unglazed pottery from the excavations of Saint Nicholas Church in Demre
ESRA UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. MERYEM ACARA