Türk musikisi ve çokseslilik
Turkish music and polyphony
- Tez No: 100490
- Danışmanlar: PROF.DR. EMEL ÇELEBİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 304
Özet
Oz Bugün Türkçe'de, hem müzik,, hem de musiki sözcükleri bulunmaktadır. Kimilerine göre, bunların anlamları tamamen aynı olmakla beraber, konumuz açısından bu sözcüklerin ayrışması olgusuna eğilmemiz gerekliliği öne çıkmaktadır. Çözümlememiz itibariyle, özellikle Türkiye'de, müzik ve musiki sözcükleri, gerçekten de gerek“siyasi”, gerek“coğrafi”, gerek“toplumbilimsel”betimlemeler kapsamında, birbirlerinden ayrışıyor olmaktadırlar. Kısaca, musiki kavramı saray odaklı olarak anlaşılacaktır. Türkçe'de müzik kavramı ise, genel olmakla beraber, bugün“Türk Halk Müziği”deyiminde olduğu gibi, daha çok halk odaklı olarak düşünülecektir. Bilhassa geliştirilebilmesi için“varsıl olanaklara”sahip olmuş olan Türk Musikisinin, Batılı çağdaşlanna kıyasla, nasıl olup da armoni ve kontrapunto gibi“ileri müzik donanımlarından”uzak kaldığı sorunsalı, bu aşamada karşımıza çıkmaktadır. Çözümlememiz itibariyle, Türk Musikisi, onun gelişimine destek vermiş bütün olanaklara rağmen, genel olarak yazılı bir kültürden yoksun kalmıştır. Bu olgu bile, tek başına Türk Musikisinin daha üst birikimlerle dokunamamış olmasını açıklamaya yetiyor görünmektedir. Gerçekte, Tanzimat ve daha sonra Cumhuriyet ile beraber, Türk Halk Müziği ya da Türk Musikisi ezgileri kullanılmak suretiyle,“çokseslileşme”çabaları sergilenmiştir. Ne var ki, sözkonusu takdire şayan gayretler, çoğunlukla geleneksel müziğin temel unsurlarını çözümlemede ve yoğurmada yeterince başarılı olamamakta, başvurduğu“Batı şablonlarına”sıkışmakta, bu yüzden de toplumsal kabul görme zorluklarıyla karşılaşmaktadır.Ayrıca; çoğu kez musiki bilimselliği uğruna geliştirilen ve eğitimde toplu kabul gören Ârel-Ezgi-Uzdilek kuramı gibi kuramlar eşliğinde, musikiye has perdelerin yerini zaman içinde Batı seslerinin alması yüzünden“musikinin özünün”bozulduğu, yani musikinin ses-sistemi açısından, hiç amaçlanmadığı hâlde, fazlasıyla batılılaştığı^ dolayısıyla da çokseslileşememesi için zaten somut bir sebep kalmadığı görülmektedir. Oysa,“asıl musıki”de varolan perdelerin yukarıda bahsedilen türden kuramlarla icrasının doğru sonuçlar vermemesi bir yana, bu perdelerin musiki kimliğini yansıtmada gayet önemli işlevler üstlendiği ve musikinin çoksesli hâllere dönüştürülmesi esnasında ortaya konan yapıtların musiki adını taşıyabilmeleri için bu perdelerin kesinlikle dışarlanamayacağı, savunulmaktadır. Bu perdelerin nasıl saptanabileceğine dair bir çözümleme de; çokseslileşecek olan musikinin önceki kimliğini koruyabilmesi şartına dayanak oluşturmak üzere bu tezde ele alınmakta ve çoksesli musikiye yönelik somut ve özgün öneriler ile örnekler tasarlanıp sunulmaktadır. Sözkormsu hususların tam hayata geçirilememiş olması ise, Türk Musikisinde çokseslileşme örneklerinin yeterince yaygınlaşamamış olmasının öndeki bir nedeni olmalıdır.
Özet (Çeviri)
Abstract Today, in Turkish language, both music and musiki terms exist. Though for some, these words are exactly the same in definition, the necessity for us to discriminate them in light of our topic becomes apparent. According to our analysis, indeed the words music and musiki, especially in Turkey, in context of either“political”,“geographical”or“social”descriptions, seem to diverge. In short, the term musiki would be regarded as palace centered. Otherwise the term music in Turkish, while stated in general, just as in today's saying of“Turkish Folk Music”, would be contemplated as rather centered around social roots. The question of how and why Turkish Musiki, especially“possessing availability of wealth”for its development, has lagged behind in“advanced musical constituents”such as harmony and counterpoint in comparison with its contemporaries, challenges us. Further according to our deduction, Turkish Musiki, despite all oppurtunities that has helped to develop it, has been fundementally deficient of a written culture. Just this fact alone by itself, seems to be enough in explaining howcome Turkish Musiki is not entwined with higher knowledge and experience. 10în actuality, with Restitution and later the Republic, by usage of melodies from Turkish Folk Music and Turkish Musiki, efforts for“polyphonization”have been exhibited. However, much of the aforementioned respectable efforts are not entirely successful in resolving and kneading the fundamental elements of traditional music, are restricted with the“western frames”they apply to, and therefore encounter difficulties in finding general public liking due to all this. Furthermore, due to western musical scales replacing pitches specific to musiki in time, mostly following theories widely acknowledged in education such as“Arel-Ezgi-Uzdilek musiki system”developed for the sake of the science of musiki, it is seen that the“essense of musiki”is spoiled, that is, musiki from the perspective of its sound-system, though it was never intended, has been amply westernized^ and therefore no tangible reason obstructing the polyphonization of it remains in any ease. Whereas, besides the issue that the execution of pitches existing in the“actual musiki”according to the above-mentioned types of theories not producing the correct results,, it is defended that these pitches greatly assume important roles in reflecting the identity of musiki, and that they cannot be at all disregarded in order for works produced during the polyp honalization of musiki to preserve the status of musiki. Also, for the purpose of forming the basis to the stipulation that“polyphonalized musiki”should preserve its former musiki identity, an analysis concerning how these pitches can be fixed is undertaken and corporeal and original suggestions with examples in regards to“polyphonal musiki”are designed and produced. Also the fact that the issues in question were not actualized, constitutes one main reason why examples of polyphonization in Turkish Musiki couldn't have become widespread enough. II
Benzer Tezler
- Türk müziği çalgılarından oluşan orkestra için eser bestelenmesi, eserin icrası ve orkestrasyon açısından kazanımlar
Composition of works for orchestra of Turkish music instruments, acquirements in terms of performance of the work and orchestration
OĞUZHAN BALCI
- Hasan Uçarsu'nun geleneksel enstrümanları kullanma teknikleri ve bu tekniklerden yol çıkılarak yazılan eser; Geride Kalan
Hasan Uçarsu's technic of using traditional instruments and the left behind composed basing on these technics
AYŞECAN OLGUN
- Hasan Ferid Alnar Viyolonsel Konçertosu birinci bölüm (Moderato) incelemesi
Examination of Hasan Feri̇d Alnar Violincello Concerto chapter one (Moderato)
BURÇAK DEMİR UÇAR
- Türk müziği çalgıları ve Viyolonsel için model bir oda müziği beste çalışması
A model for musical composition within the framework of chamber music for Turkish music instruments and Cello
NACİ MADANOĞLU
