Geri Dön

Türkiye'de trafik güvenliğinde etken sürücü davranışlarının analizi

Analysis of driver behaviours influencing traffic safety in Turkey

PDF İndir

  1. Tez No: 100655
  2. Yazar: Ş. FİGEN KALYONCUOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZER GÜÇMEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 259

Özet

Trafik kazaları, tüm dünyada gelişen teknolojinin belki de en olumsuz sonuçlarından birisidir. Ülkemiz için de trafik kazaları önemli boyuttaki sorunlardan biridir ve yüksek oranlarda insan kaybına ve maddi hasara yol açmaktadır. Türkiye, karayolları üzerindeki trafik yoğunluğu dikkate alındığında dünyada en fazla trafik kazası olan ülkeler arasında yer almaktadır. Bu nedenle çalışmada, oluşan trafik kazalarının azaltılabilmesi konusunda kapsamlı bir araştırma yapılması amaçlanmıştır. Varolan sorunlar ve nitelikleri gözönünde tutularak, trafik güvenliği konusuna bilimsel açıdan bir yaklaşımın soruna çözüm getirebileceği düşünülmüştür. Trafik kazaları ile ilgili istatistikler ve literatür araştırmaları incelenerek trafik kazalarının oluşumunda önemli derecede rol oynayan faktörler belirlenmiş ve sürücü faktörünün çok büyük bir yüzde payı ile ilk sırayı aldığı saptanmıştır. Trafik güvenliğinde sürücü faktörünün incelendiği bu çalışmada davranışın nelere bağlı olduğunu, nasıl ve ne şekilde gelişeceğini anlamaya yardımcı olması bakımından öncelikle insan davranışı genel olarak ele alınarak incelenmiştir. Daha sonra çalışmanın esas konusu olan trafikte sürücü davranışları ele alınmıştır. Burada, sürücü tipleri ve sürücü psikolojisi ile ilgili genel bilgiler verilmiş ve sürücüden kaynaklanan başlıca hatalar ve nedenleri açıklanmıştır. Bir kazanın meydana gelmesinde insana bağlı olarak çok karmaşık ve değişik faktörler rol oynamaktadır. Bu nedenle kazaların oluşumunda en önemli unsur olan insanın davranışlarım etkileyen faktörler rjelirlenmiştir. Bu faktörler: 1) Biyografik faktörler 2) Fizyolojik faktörler 3) Psiko-fizyolojik faktörler 4) Psiko-sosyal faktörler 5) Kişilik Faktörü olarak ayrı ayrı incelenmiş ve kişilik faktörünün sürücünün trafikteki davranışlarım etkileyen en önemli etken olduğu ortaya çıkmıştır. xııTrafik kazalarında etken sürücü davranışlarının belirlenmesinden sonra, bu etkenleri azaltmak veya ortadan kaldırmak amacıyla sürücülere bir“Trafik Güvenlik Anketi”ve bir de“ Kişilik Envanteri”nin uygulanmasına karar verilmiştir. Trafik Güvenlik Anketi ile sürücülerin nitelikleri, araç kullanım özellikleri, trafik güvenlik bilgileri, riske girme eğilimleri ve trafikteki alışkanlıkları incelenerek, trafik içinde nasıl davrandıkları ve ne tür özellikler gösterdMerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Trafik güvenlik anketi 35 adet sorudan oluşmaktadır. Kişilik Envanteri ise, sürücülerin davranışlarım ve tutumlarım etkileyen kişilik yapılarının trafik kazalarındaki rolünü araştırmak amacıyla uygulanmıştır. Kişilik Envanteri, bireylerin kişisel ve sosyal uyum düzeyleri hakkında bilgi toplamak amacıyla gerçekleştirilen bir envanterdir ve 80 adet sorudan oluşmaktadır. Sorular, bireylerin çeşitli durumlarda ne düşündüğü, nasıl duygulandığı ve ne şekilde davranışta bulunduğu ile ilgilidir. Trafik Güvenlik Anketi ve Kişilik Envanteri, Türkiye'de her bölgeden olmak üzere, nüfus yoğunluğu dikkate alınarak belirlenen 30 ilde rasgele seçilmiş 5520 sürücüye uygulanmıştır. Çalışma sonunda elde edilen bulgular değerlendirilmiş ve istatistiksel analizleri yapılmıştır. Trafik Güvenlik Anketindeki bazı değişkenlere ait bulgular karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş ve farklı iki gurup arasındaki ilişki Ki-Kare (x2) testi ile test edilmiştir. Kişilik Envanterinden elde edilen bulgular ise, sürücülerin kişisel ve sosyal uyum düzeylerinin Trafik Güvenlik Anketinde yer alan bazı değişkenler açısından değerlendirilmesinde kuUanılmıştır. Trafik Güvenlik Anketindeki değişkenlerin kişisel ve sosyal uyum puan ortalamaları üzerindeki etkileşimi varyans analizi (F testi) ile incelenmiştir. Uyum puanlan üzerinde bir değişkenin etkisi“ tek yönlü varyans analizi”ile birden fazla değişkenin tek tek ve birlikte etkisi ise“iki yönlü varyans analizi”ile incelenmiştir. Yapılan çalışmaya ve elde edilen sonuçlara dayanılarak, sürücü faktörüne bağlı trafik kazalarını azaltabilmek için yapılması gerekenler ve alınması gereken tedbirler öneriler olarak sunulmuştur. Araştırma sonuçlarından görüldüğü gibi sürücünün kişiliği trafikteki davranışlarım çok fazla etkilemektedir. Bu nedenle kişilik faktörü üzerinde önemle durulmalı ve sürücülerin kişilik yapılan mevcut kişilik testleri yardımıyla mutlaka belirlenmelidir. Türkiye'de sürücüler üzerinde bu tür inceleme ve araştırmaların uygulanmasına henüz geçilmemiştir. Bu nedenle, mühendis, psikolog, doktor ve trafik konusunda uzmanlaşmış kişilerden oluşturulacak bir gurup tarafından sürücü adaylarının bir takım testlerden geçirilmesi sağlanmalıdır. Böylece, trafik açısından olumsuz davranış özelliği gösteren kişilere sürücü belgesi verilmesi önlenmiş olacaktır. xıu

Özet (Çeviri)

Traffic accidents are one of the negative results of the developing technology in the world. Traffic accidents are also one of the main problems in our country and cause human being deaths, physical damages and material loses. In taking the intensive traffic in the highway in to consideration, Turkey is one of the countries which has the highest traffic accidents. So, detailed investigation on the precaution of traffic accident has been aimed in this study. By considering the appearance of problems and their characteristics, a scientific approach to the traffic safety for solving the problems have been targeted. Statistics and literature related to traffic accidents were examined and the actors causing the traffic accidents were determined. Among these, driver factors were determined to take place the first order by the its high ratio. In this study, at first human being behaviour was mainly investigated, to contribute the behaviour data including how they occured and which process they had. Then, the main subject the driver behaviour in traffic was examined. General knowledge about various driver types and driver psychology were given. Besides, general fault originating from driver and their reasons were explained. Complex and different factors related to human may cause an accidents. So, the factors of human which are the most important factor in becoming of accidents were determined. These are as follows, 1) Biographical factors 2) Physiological factors 3) Psycho-Physiologic factors 4) Psycho-Social factors 5) Personality factor The indicated factors were investigated in detail Among them the personality factor was found as the most important factor influencing the driver behaviour in traffic. xivAfter, the determination i of driver behaviour influencing traffic accident,“Traffic Safety Questionnaire ”and“Personality Inventory”were used, to prevent of the negative behaviour or to decrease them. Traffic Safety Questionnaire was used in order to determine driver behaviours, by using the data on identity of driver, their driving characteristic, education level, taking risk and habits in the traffic. Traffic Safety Questionnaire include 35 questions. Personality inventory was applied for findings of personality features influencing their behaviour and ways of behaving in traffic. Personality Inventory was used to get the knowledge about drivers personal and social levels. Inventory contains 80 questions. Questions are related to persons what they think about various situations, how they feel and what kind of behaviour they show. 5520 drivers who were chosen randomly from 30 cities in Turkey by taking the cities population intensity into consideration were used for traffic safety questionnaire and personality inventory. Statistical analysis were prepared after the evaluation of data obtained from the traffic safety questionnaire and personality inventory. The data of some variables in traffic safety questionnaire were evaluated comparatively and the relationship between different two groups were tested by Chi- square (x2) test. The data obtained from the personality inventory were used in the evaluation of some variables seen in the traffic safety questionnaire including personality and social level. Impressions on personal and social adaptation scores means of variables in the traffic safety questionnaire were tested by variance analysis (F test). A variable influence to adaptation scores was analysed by one way variance analysis and more than one variable influence separately or together on adaptation scores were tested by two way variance analysis. In addition to the obtained data; precautions for decreasing traffic accidents related to driver factors are also presented in this investigation. As seen in investigation questionnaire and inventory data, the personality often affects the behaviour. So, personality factor must be taken into consideration and driver personality features must be determined definitely by using validity personality test. Applications on drivers in Turkey by using the data on these kind of investigations and determinations have not been done yet. The private driver school where the drivers gets their traffic safety knowledge and drive education information are certainly insufficient. So, improvement of driver schools is necessary and their qualified teacher who are grouped by engineer, psychologist, doctor and experienced driver persons must use various test for driver candidates. After this application, will be the persons having negative behaviours in traffic will not able to get easily their driving licences. xv

Benzer Tezler

  1. Tez No

    888313

    Assessment of the autonomous vehicles impacts on urban mobility and urban form

    Sürücüsüz araçların kentsel hareketlilik ve kentsel yapısı üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi

    MAZDAK SADEGHPOUR

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Trafikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. EDA BEYAZIT

  2. Tez No

    606430

    Şehir içi yol kenarı sabit tesisler için trafik kazalarına karşı koruyucu ve önleyici otokorkuluk geliştirilmesi

    Developing protective and preventive security bollard against traffic accidents for urban roadside fixed natural gas distribution stations

    MUSTAFA YURDABAL APAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT ERGÜN

    DOÇ. DR. HALİT ÖZEN

  3. Tez No

    766702

    Türkiye'deki ortalama hız ihlal tespit sistemlerinin trafik güvenliğine etkisi

    Institute of traffic the impact of average speed violation detection systems on traffic safety in Türkiye

    RECEP BALTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    TrafikPolis Akademisi

    Ulaşım Güvenliği ve Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜLGEN ASLAN DÜZGÜN

  4. Tez No

    742383

    2014-2020 yılları arasında Türkiye'deki kazaların bölgeler düzeyinde araç-sürücü-nüfus sayıları bakımından analizi

    The analysis of the car accidents in Turkey between the years 2014-2020 in terms of vehicle numbers,driver numbers and population at regional level

    EMİNE BERBER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    KazalarPolis Akademisi

    Ulaşım Güvenliği ve Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ OZAN KAVSIRACI

  5. Tez No

    860955

    Sürücü kaynaklı trafik kazalarının veri madenciliği yaklaşımı ile modellenmesi: Sakarya örneği

    Modelling driver-related traffic accidents through data mining approach: The case of city of Sakarya

    ZELİHA ÇAĞLA KUYUMCU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    TrafikSakarya Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ASLAN

    PROF. DR. NİLÜFER YURTAY

Geri Dön