Tipografinin gazetelerde kullanımı, etkileri ve Türkiye'deki ulusal gazetelerin birinci sayfaları üzerine bir uygulama
Typographic applications in newspapers, its effects and a research on the cover pages of Turkish national newspapers
- Tez No: 101663
- Danışmanlar: DOÇ.DR. FİLİZ SEÇİM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Türkiye, gazetecilik, basın, sayfa tasannu, tipografi, yazı karakteri, görsel yönetmen
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ TtPOGRAFÎ, KULLANIMI, ETKİLERİ VE TÜRKİYE'DEKİ ULUSAL GAZETELERİN BİRİNCİ SAYFALARI ÜZERİNE BlR UYGULAMA Habibc Işıl OĞUZ ÖZAYSIN Basım ve Yayımcılık Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temmuz 2001 Danışman: Doç. Dr. Filiz SEÇİM Bu çalışmada sayfa tasannu öğelerden biri olan tipografinin ne olduğu, kullanım alanları ve etkileri incelenmiştir. Gazetelerin sayfa tasarımlarında okunaklılık, anlaşılabilirlik, dikkat çekme ve kimlik oluşturma özelliklerini sağlayan tipografinin okur tarafından fark edilip edilmediği ve sayfalan tasarlayan görsel yönetmenler ya da sayfa tasanmcılan tarafından nasıl kullanıldığı araştırılmaya çalışılmıştır. Sayfa tasannu bir basılı ürünün makyajı niteliğindedir. O yayımı okura aldıran ve okutan sayfalann nasıl tasarlanmış olduğu ile ilgilidir. Yazı, fotoğraf ve grafik öğelerden oluşan gazete; bu öğelerin birbirleri ile uyum içerisinde, dikkat çekici, okunaklı ve anlaşılabilir bir düzenleme ile sunulduğunda hedefine ulaşabilmektedir. İşte tipografi de sayfa tasarımı öğelerinden biri olarak basılı yayımlarda dikkat çekme, okunaklı ve anlaşılabilir olma ve kimlik oluşturma özellikleri ile etkili bir iletişim sağlama aracı olarak kullanılmaktadır. Çalışmada Türkiye'de ulusal basında yayımlanan gazetelerin sayfa tasarımlarının birbirine çok benzer olduğu düşüncesinden hareketle, tasarım öğelerinden olan tipografinin gazetelerin sayfalarında nasıl kullanıldığı araştınlmıştır. Tipografik tercihlerin gazetelerin sayfa tasanmcılan ve görsel yönetmenleri tarafından bilinçli bir biçimde yapılıp yapılmadığının araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla tipografi ile ilgili kavramsal bilgiler verildikten ve literatür tarama yapıldıktan sonra Türkiye'de ulusal basında yayın yapan ve tirajı yüksek olan günlük gazetelerin birinci sayfalarındaki tipografik kullanımlar ile ilgili bir uygulama çalışması yapılmıştır.lit Bu aşamada ele alınan örneklem çerçevesinde araştırma için seçilmiş denek öğrencilere gazetelerin birinci sayfalarındaki ana haber başlıkları, haber metinleri ve fotoğraf altı yazıları göz önünde bulundurularak birbirine benzer ya da farklı gazetelerin hangileri olduğu sorulmuştur.Ayrıca ele alınan gazetelerin birinci sayfalarındaki tipografik öğleri okunaklı, anlaşılabilir, dikkat çekici ve kimlik oluşturabilme özellikleri bakımından değerlendirmeleri istenmiştir. Araştırma sonunda denek öğrencilerden alınan cevaplar gruplanarak çözümlenmiştir. Ayrıca; uygulamada ele alınan günlük gazetelerin birinci sayfalarını tasarlayan görsel yönetmenler ya da sayfa tasarımcılar ile yüzyüze görüşme modeli kullanılarak bir mülakat yapılmıştır. Bu aşamada da gazetelerin tasarımcılarına eğitim düzeyleri, deneyimleri, sayfalarındaki tipografik öğeleri nasıl kullandıkları ve varsa tipografik tercihlerine yönetimden gelen baskılar araştırılmaya çalışılmıştır. Yapılan bu uygulama çalışmasının sonuçları değerlendirilerek amaçlara göre sonuçlar çıkarılmıştır. Buna göre Türkiye'deki gazetelerin birinci sayfalarında kullandıkları tipografik tercihlerde evrensel anlamda belirlenmiş olan kurallara uyulmadığı belirlenmiştir. Öğrencilerin verdikleri cevaplara bakıldığında kimlik oluşturabilmiş gazetelerin yalnızca Star, Cumhuriyet ve Radikal gazeteleri oldukları görülmüştür. Diğer gazeteler birbirlerinden ayırd edilememiştir. Dolayısı ile Türiye'de yayımlanan günlük gazetelerin çoğunun tipografik öğeleri kullanabilme bakımından başarılı olduğunu söylemende mlümkün değildir. Gazeteler tasarımlarında gelenekselleşmiş birtakım kalıplar çerçevesinde bu tercihleri yapmaktadırlar. Ayrıca gazetelerde çalışan görsel yönetmenler ya da sayfa tasarımcılarının da tipografik bilgiye temel olabilecek düzeyde bir eğitim almış oldukları belirlenmiştir. Sonuç olarak; gelenekselleşmiş bir takım kurallar çerçevesinde ve gazete sahiplerinin de etkisi ile Türkiye'deki gazetelerin çoğunun tasarımlarında birbirlerini taklit ettikleri ve birbirlerine benzedikleri ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT This dissertation work tries to describe typography, which is one of the leading elements of page design and focuses on its effects. Within the limits of this research, the readers' awareness towards the fundemental components of typography, which are readibility, legibility, directing attention and identitiy formation is tested and the results are matched with the opinionb coming from the visual designers of major newspapers published and released in Turkey. Page design can be simply described as the“make-up”of a printed material. It can be stated that, there is a direct relationship between a published material which is purchased and read, and its make-up. A newspaper, which embodies text, photographs and graphics, can successfully reach its reader, if all these visual elements are designed in such a way that they all co-exist in a harmonious, readible, legible and attractive style. Typography is one of the major tools of a page designer, which can lead the way to a readible, legible and visually attractive newspaper. This dissertation work analyzes the typographic applications in Turkish newspapers with the highest circulation, by the help of applying a survey about their first page design on a group of selected students. Besides the survey, interviewsessions are hold with the visual designers of these leading newspapers. At the end, the information which is gathered as a result of these two scientific methods is classified and interpreted. In summary, it can be stated that the typographic decissions of these newspapers are not made according to the universally accepted rules of typographic design. Therefore, it can be observed and proved that as a result of this common tendancy of page designers, who are in fact formally trained in their field, Turkish newspapers are looking alike in terms of their visual and typographic design. That is because they used to design like this and also because the owner of the newspapers effect the typographical selections. All about these, in Turkey, we can easily find some newspapers which are almost alike.
Benzer Tezler
- Yeni medyada görsel tasarım sunumu ve haber siteleri üzerine bir alan araştırması
Visual design presentation at new media and a fieldwork about news sites
SÜLEYMAN TÜRKOĞLU
- Görsel kimlik bağlamında haberin sunumu: Türkiye ulusal basınındakigazeteler ile internet haber siteleri üzerine bir vaka çalışması
News presentation in the context of visual identity: A case study of newspapers and news websites in Turkiye's national press
BESTE BUDAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GazetecilikSakarya ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİH ZAFER ARICAN
- Gazete sayfa tasarımında görsel iletişim
Visual communication in newspaper page design
ŞEYDANUR DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİH TİRYAKİ
- Görsel iletişim açısından dünya üniversitelerinin (Harvard, Oxford ve Tsinghua) internet gazeteleri üzerine bir inceleme ve gazete Manas için bir model önerisi
Визуалдык байланыш боюнча дүйнөүлүк (гарвард, оксфорд жана тсингхуа) университеттеринин интернет газеталарын изилдөө жана «манас газетасына» модель сунуштоо
COŞKUN KALA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERDOĞAN AKMAN
- Tipografinin mekânsal entegrasyona kattığı post-modernist yaklaşımlar
Post-modernist approaches that typography added to spatial integration
AKİF ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH DENLİ