Türkiye'de 1982 Anayasası döneminde siyasi partilerin denetimi ve kapatılması: Refah Partisi örneği
The Controlling and closure of the political parties in 1982 Turkish constitution period, Turkey: The case of welfare (Refah) party
- Tez No: 103796
- Danışmanlar: PROF.DR. EROL AKI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
ÖZET Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu (SPK), siyasi partilerin kurulmalarından başlayarak, çalışmaları, denetlenmeleri ve kapatılmaları konularında ayrıntılı kurallar içerirler. Siyasi partiler için konulan yasaklara uyulmaması durumunda, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığfnca kapatılmaları için Anayasa Mahkemesi'nde dava açılacağı öngörülür. Demokratik rejimin işleyişi bakımından taşıdıkları önem nedeniyle, siyasi partiler, bazı güvencelerle donatılırlar. Bu güvencelerin bir kısmı da siyasi partilerin yasaklanması ve kapatılması ile ilgilidir. Siyasi partilerin hangi hallerde yasaklanacağı ve kapatılacağı, Anayasa ve yasa ile belirlenir. Demokrasinin mutlak anlamda vazgeçilmezi olan siyasi partiler, gerek mevzuat, gerekse Anayasa Mahkemesi'nin parti kapatma kararlarında görüldüğü gibi kesin ve geri dönülmesi mümkün olmayan bir yaptırım ile karşı karşıya kalırlar. Siyasi parti kapatma davalarında, hiç olmazsa,“önceden uyarı”,“ihtar”,“ağır para cezası”veya“bir dönem seçimlere girmeme”gibi yaptırımlar uygulanabilmen; çağdaş demokrasiye uygun yöntemler getirilebilmelidir. Anayasa Mahkemesi, siyasi parti kapatma davalarında, Refah Partisi kararında da görüldüğü gibi, yalnızca yürürlükteki mevzuatı değil; aynı zamanda, bir çoğu iç hukuk hükmü haline gelen ve uluslararası hukukta yer alan konuya ilişkin ilke, hak ve özgürlükleri de uygulamalıdır. Demokrasi ve hukuk ilkelerinin birlikte ele alınması, uluslararası hukuk kurallarının Türk Hukuk sistemine aktarmanın yasal yollarının açılması gerekmektedir. Türk siyasi yaşamında asıl sorun zaman zaman sisteme muhalif partileri sistem dışına itmek için, konunun, sert kurallardan oluşan hukuka havale edilmesinde yatmaktadır. Oysa ki, bu partileri çoğulcu siyasi hayatın dışına itmek yerine, Anayasa ile çelişen yasal sınırlamalar kaldırılarak, demokratik siyasal hayatta yer almaları için demokratik bir ortam kurulabilmelidir. Son günlerde tartışılan Anayasa Değişiklikleri, umarız ki, bu yönde çağdaş gelişmeleri yansıtır. SPK'nun ciddi bir revizyondan geçirilmesi gereği açıktır. SPK, hemen her maddesiyle, siyasi partilere karşı büyük bir güvensizlik ifade etmektedir. Böyle bir anlayışın liberal demokrasi kavramıyla ve Anayasada da ifadesini bulan“siyasi partilerin demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurları oldukları”ilkesiyle bağdaşması mümkün görülmemektedir. IV
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The Constitution and the Political Parties Law contain detailed rules about issues relating to foundation, operation, control and closure political parties. It is that the Attorney General of the Supreme Court of Appeal can bring a suit in the Supreme Court against the parties which do not obey by forbidden activities. Political parties are covered by some guaranties due to the role that they play in processing of the regime. Some of the guaranties are related to banning and shutting down of political parties. The constitution determines when political parties are banned and closure. Political parties that are absolutely critical element of democracy are faced with a decisive sanction because of rigid interpretation of the Supreme Court. However, it would be appropriate to apply such sanctions as“pre- warning”,“warning”,“heavy fine”or“preventing from entering the elections”, which are suitable for modern democracy. In political party closing suits as in the Welfare Party case, the Supreme Court should apply not only the body of current law, but also principles, rights and freedoms available in international law. Taking into consideration both democratic and legal principles will both prevent criticism against Turkey and benefit political system. The main problem of the Turkish democracy is that it heavily depends on the law comprised of rigid rules in order to push the parties which do not obey the system out of the regime, by removing legal restriction which damage the democratic system. However, in order to make these parties take place in political arena, legal restrictions conflicting with constitution could be revised, rahter than pushing these parties away from the arena. Accordingly, the Political Parties Law should be revised so that Political Parties will feel confident in their actions. V
Benzer Tezler
- Türkiye'de siyasi partilerin mali denetiminin incelenmesi ve değerlendirilmesi
Review and evaluation the fiscal auditing of political parties in Turkey
FATİH GÜLER
- Parlamentonun müzakere işlevinin temel aracı: Genel görüşme
The main tool of Parliament's deliberation function: General debate
SİNEM ŞİRİN
Doktora
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ÖZSOY BOYUNSUZ
- Türkiye'de siyasi partilerin finansmanı ve siyasi rekabette eşitlik
Financing of political parties in Turkey and equality in political competition
RENGÜL EKİZCELEROĞLU
Doktora
Türkçe
2015
Hukukİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRSEN HEKİMOĞLU
- Kuvvetler ayrılığı gölgesinde demokrasi yanılsaması
Democracy illusion in the shadow of the separation of powers
EZGİ ÇALDIRAN
Doktora
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRDEN GÜNGÖREN BULGAN
- Anayasa Hukuku açısından siyasi partilerin finansmanı
Financing of political parties in terms of Constitutional Law
CEM DURAN UZUN