Tilmen Höyük kazılarında bulunmuş olan Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu (Brittle Orange Ware) üzerine bir araştırma
A Study of Orange Wheelmade Pottery Group (Brittle Orange Ware) found during the Tilmen Höyük excavations
- Tez No: 104843
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLSÜN UMURTAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Öz Gaziantep'in islahiye ilçesi'nin 10 km kadar doğusunda yer alan Tilmen Höyük'de 1960'lı yıllarda, İstanbul Üniversitesi adına Prof. Dr. U. Bahadır Alkım başkanlığında kazılar yapılmıştır ve bu höyükte Geç Kalkolitik Çağ'dan Demir Çağı'na kadar yerleşilmiş olduğu saptanmıştır. Bu tezin konusu Tilmen Höyük'ün İlk Tunç Çağı (M.Ö. IH. binyıl) tabakalarında ele geçen portakal renkli bir keramik türü, daha önceleri Arkeolog Robert Braidwood tarafından“'Brittle Orange Ware”olarak adlandırılan ve bazı komşu bölgelerden tanınan bir mal grubudur. Tezde, farklı terimlerden doğan karışıklığı gidermek ve bu mal grubuna Türkçe bir isim vermek üzere elimizdeki çanak çömleğin hamur ve yapım özellikleri ile yüzey renklerini de dikkate alarak,“Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu”(PRÇYMG) adı teklif edilmiştir. Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu adını verdiğimiz keramik grubunu oluşturan örneklerin hamuru mineral katkılı, yüzeyleri kendi renginden astarlı ve genellikle hafif ya da iyi açkılıdır. Pişme çoğunlukla iyi ya da pekiyi derecededir ve malzemenin oldukça yüksek kaliteli olduğu görülmektedir. İncelediğimiz mal grubuna ait kaplar tipolojik bir düzen içinde ele alınarak, bunların İslahiye Bölgesi'nin diğer merkezleri ile Amuk Ovası, Çukurova ve Kuzey Suriye'de yer alan çağdaş yerleşmeler ile karşılaştırılarak benzerlikleri saptanmış, çanak çömlekte saptanan benzerliklerden yola çıkılarak, incelediğimiz mal grubunun coğrafi ve zamansal dağılımı belirlenmiştir. Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu'nun yayılım alanının oldukça geniş olduğu ve Tilmen Höyük'de ele geçen benzerlerinin batıda Tarsus'a, kuzeyde Kahramanmaraş Bölgesi'ne, güneyde Qoueiq Bölgesi'ndeki Teli Beme'ye ve doğuda Teli Brak'a kadar ulaşmış olduğu öğrenilmiştir. Abstract Excavations at Tilmen Höyük, which is located 10km east of İslahiye, a town in the province of Gaziantep, took place in the 1960s under the directorship of Prof. U. Bahadır Alkım on behalf of İstanbul University and it was established that the mound was inhabited from the Late Chalcolithic to the Iron Age. The subject of this study is a group of reddish orange pottery found in the Early Bronze Age levels ÇSH. Millennium B.C.) at Tilmen Höyük; this type of pottery was originally called“Brittle Orange Ware”by Archaeologist Robert Braidwood and is known from some of the neighbouring regions. In an attempt to avoid the confusion that has arisen over different terminology a Turkish name, emphasizing the colour and method of manufacture of this pottery group, Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu (meaning“Orange Wheelmade Ware Group”) is suggested and used in this thesis. The paste of this wheelmade ware group, which is well made and of high quality, is mineral- tempered, well fired and compact. The vessels are self-slipped and lightly or well burnished. After examining the ware types and comparing them with those of contemporary sites in the Amuq Plain, Cilicia and Northern Syria, an attempt was made to establish the chronological framework and geographical distribution of this ware. It was discovered that the distribution of ware similar to that found at Tilmen Höyük, referred to in this thesis as Portakal Renkli Çark Yapımı Mal, was very extensive with examples of it being found as far away as Tarsus to the west, the Kahramanmaraş Region to the north, the site of Tell Berne in the Qoueiq Region to the south and Tell Brak to the east.
Özet (Çeviri)
Öz Gaziantep'in islahiye ilçesi'nin 10 km kadar doğusunda yer alan Tilmen Höyük'de 1960'lı yıllarda, İstanbul Üniversitesi adına Prof. Dr. U. Bahadır Alkım başkanlığında kazılar yapılmıştır ve bu höyükte Geç Kalkolitik Çağ'dan Demir Çağı'na kadar yerleşilmiş olduğu saptanmıştır. Bu tezin konusu Tilmen Höyük'ün İlk Tunç Çağı (M.Ö. IH. binyıl) tabakalarında ele geçen portakal renkli bir keramik türü, daha önceleri Arkeolog Robert Braidwood tarafından“'Brittle Orange Ware”olarak adlandırılan ve bazı komşu bölgelerden tanınan bir mal grubudur. Tezde, farklı terimlerden doğan karışıklığı gidermek ve bu mal grubuna Türkçe bir isim vermek üzere elimizdeki çanak çömleğin hamur ve yapım özellikleri ile yüzey renklerini de dikkate alarak,“Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu”(PRÇYMG) adı teklif edilmiştir. Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu adını verdiğimiz keramik grubunu oluşturan örneklerin hamuru mineral katkılı, yüzeyleri kendi renginden astarlı ve genellikle hafif ya da iyi açkılıdır. Pişme çoğunlukla iyi ya da pekiyi derecededir ve malzemenin oldukça yüksek kaliteli olduğu görülmektedir. İncelediğimiz mal grubuna ait kaplar tipolojik bir düzen içinde ele alınarak, bunların İslahiye Bölgesi'nin diğer merkezleri ile Amuk Ovası, Çukurova ve Kuzey Suriye'de yer alan çağdaş yerleşmeler ile karşılaştırılarak benzerlikleri saptanmış, çanak çömlekte saptanan benzerliklerden yola çıkılarak, incelediğimiz mal grubunun coğrafi ve zamansal dağılımı belirlenmiştir. Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu'nun yayılım alanının oldukça geniş olduğu ve Tilmen Höyük'de ele geçen benzerlerinin batıda Tarsus'a, kuzeyde Kahramanmaraş Bölgesi'ne, güneyde Qoueiq Bölgesi'ndeki Teli Beme'ye ve doğuda Teli Brak'a kadar ulaşmış olduğu öğrenilmiştir. Abstract Excavations at Tilmen Höyük, which is located 10km east of İslahiye, a town in the province of Gaziantep, took place in the 1960s under the directorship of Prof. U. Bahadır Alkım on behalf of İstanbul University and it was established that the mound was inhabited from the Late Chalcolithic to the Iron Age. The subject of this study is a group of reddish orange pottery found in the Early Bronze Age levels ÇSH. Millennium B.C.) at Tilmen Höyük; this type of pottery was originally called“Brittle Orange Ware”by Archaeologist Robert Braidwood and is known from some of the neighbouring regions. In an attempt to avoid the confusion that has arisen over different terminology a Turkish name, emphasizing the colour and method of manufacture of this pottery group, Portakal Renkli Çark Yapımı Mal Grubu (meaning“Orange Wheelmade Ware Group”) is suggested and used in this thesis. The paste of this wheelmade ware group, which is well made and of high quality, is mineral- tempered, well fired and compact. The vessels are self-slipped and lightly or well burnished. After examining the ware types and comparing them with those of contemporary sites in the Amuq Plain, Cilicia and Northern Syria, an attempt was made to establish the chronological framework and geographical distribution of this ware. It was discovered that the distribution of ware similar to that found at Tilmen Höyük, referred to in this thesis as Portakal Renkli Çark Yapımı Mal, was very extensive with examples of it being found as far away as Tarsus to the west, the Kahramanmaraş Region to the north, the site of Tell Berne in the Qoueiq Region to the south and Tell Brak to the east.
Benzer Tezler
- 1959-1972 dönemi tilmen höyük kazılarında bulunmuş olan ilk tunç çağı çanak çömleği
The early bronze age pottery of Tilmen höyük, excavated in 1959-1972
FATMA NİLÜFER SAYIT
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSÜN UMURTAK
- Tilmen Höyük küçük buluntuları
Başlık çevirisi yok
ÜLKER ÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiProtohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFİK DURU
- Türkiye'de höyük yerleşmelerinin korunması, değerlendirilmesi ve devamlılığın sağlaması sorunu: Tilmen Höyük Arkeolojik Park örneği
The problem of preservation, evaluation and sustainability of the mound settlements in Turkey: Tilmen Höyük Archaeological Park example
MÜGE SAVRUM KORTANOĞLU
- İslâhiye ve çevresinin Eskiçağ tarihi
Islahiye and the surrounding area in Ancient history
İBRAHİM ÜNGÖR
- Understanding change and continuity: A new approach to temple architecture in Anatolia in the Middle and Late Bronze ages
Değişim ve sürekliliği anlamak: Orta ve Geç Tunç çağları
ZEYNEP KUŞDİL
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
ArkeolojiKoç ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM MANER