Türk imalat sanayinin yapısı ve verimlilik düzey ihracat-verimlilik ilişkisi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 10728
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER GÖKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1991
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
62 _ÖZET VE SONUÇ I. ve II. bölümde, Türk imalat sanayiinin yapısı ve verimlilik düzeyi 1985 imalat Sanayi Sayım Sonuçları verileri kapsamında ortaya konulmaya çalışılmıştı. Bununla ilgili olarak burada özet olarak dile getirilmesi gereken üç temel gözle- mimiz olmuş tu. Bunlar; 1-) Tüm imalat sanayiinde, input/output oranı imalat sanayi ortalaması üzerinde kalan işyeri büyüklükleri; 25-49,50-99, 100-199 arasında isçi çalıştıran -ki bunlar küçük ve orta büyüklükte işletmeler olarak nitelenirler firmalardır.Bir başka değişle genel olarak bakıldığında, işyeri büyüklüğü arttıkça in put/output oranı düşmektedir. (Bknz.Tablo-5) 2-) Tüm imalat sanayiinde, imalat sanayi V/Q(1.TL üre tim başına katma değer) ortalamasının üzerinde olan işyeri büyüklükleri, büyük işletmeler olarak nitelenen 200-499,500-999, 1000-+ arasında işçi çalıştıran firmalardır. (Bknz.Tablo-8) 3-) Kişi başına katma değer (V/L),kişi başına üretim (Q/L) ve kişi basma ücret (W/L) işyeri büyüklüğüne paralel o- larak artmaktadır. (Bknz.Tablo-9) Bu üç gözlem sonucu varılabilecek sonuç ise şu dur; işçi sayısı firma büyüklük ölçüsü olarak ele alındığında firma büyüklüğü arttıkça buna paralel olarakta kişi başına katma değer (ortalama emek verimliliği) artmaktadır. Yukarıda ifade ettiğimiz temel üç gözlemimiz dışında burada önemi itibariyle dile getirilmesi gereken çıkarımlarımız ise şunlar olmuştur; - Emek verimliliği ile çıktı düzeyi arasında aynı yönde tutarlı bir ilişki vardır.Bunun en tipik örneği 1982-1987 döneminde Metal Ana Sanayidir. (Bknz. Tablo-7) Emek verimliliği ile üretim düzeyi arasındaki sözü edilen istatistiki ilişkinin neden-sonuç etkileşiminde de farklı yorumların yapıldığını, bir görüşe göre, üretim düzeyi genişlemesinin, üretim sürecinde daha çok ihtisaslaşmayı gerekli kıldığını, bunun da içsel ve dışsal tasarruflar nedeniyle emek63 verimliliğinde yükselmelere yol açtığını; bir başka yoruma göre ise, üretim genişlemesinin, teknik gelişme ile emek verimliliğini arttırdığını, emek verimliliğindeki artısın maliyet ve fiyat düşmelerine neden olabileceğini, bunun da üretim düzeyini genişletebileceği ifade edildi, -III. bölümde verimlilik ile ihracat arasındaki etki leşim üzerinde durduk ve dışa açık bir ekonomide iç piyasanın yabancı ürünlere açılmasının ve yabancı piyasalara girilmesinin rekabeti arttıracağı ve maliyet yapısının daha etkili bir biçimde kontrolünü gerektireceğini ve bu amaçla getirilen rasyonelleştirme tedbirlerinin de işgücü verimliliğinde ilave artışlara yol açabileceğini ;ileri teknolojilere dayalı üretim tesislerinin, makinelerin ve süreçlerin ithalinin ülkedeki üretim potansiyelinden yararlanma oranını arttıracağını ve hangi büyük lükte olursa olsunlar, bütün işletmelerin ileri uzmanlaşma derecesine ve rasyonel bir işgücü kullanımına yönelmeye zorlanacağını ifade ettik. - Ayrıca, verimlilik artışlarının ihracata yönelik bir üretim artışının ölçek ekonomisi teorisi ile izah edilebileceğini, ihracatın verimliliği ve verimliliğin de ihracatı geliştirdiği biçiminde açıklanan bu karşılıklı ilişkinin, geniş bir iç pazar-seri üretim ve ihtisaslaşma yoluyla daha düşük maliyetlerle üretim yapılabilmesi sonucu-kurulabildiğini söyledik. - Ölçek ekonomilerinin kendilerinden beklenen ihracat lehine gelişmelerin temsil edici yurt içi talep düzeyinin kısıtı altında olduğunu, bu anlamda talep düzeyi ile üretim kapasitesi, arasındaki ilişki üzerinde ve üretimin düşük kapasite ile yapılması halinde talep artışlarının ihracat miktarını kısıtlamayacağı durumlar ve sonuçları ile tam kapasitede liretim aşamasında talep artışlarının ihracata etkisi üzerinde durduk. - IV.bölümde ise genel olarak, teknolojik gelişine ayırımları ve maliyetler üzerindeki etkileri konusuna ağırlık ver dik. Zira daha önce emek verimlilik düzeyini belirleyen faktörlerin ölçek ve teknoloji -olduğunu düşündüğümüzü ifade etmiştik.64- Teknolojik gelişmenin içerilmiş türden yada içerilmemiş türden olması ayırımı konusu üzerinde durmamızın sebebi ise çözümlemelerde bir yatırım kriteri: ve giderek bir ekonomik politika aracı olarak önemli oluşudur.Teknolojik gelişmenin içerilmiş türden olduğunun bilinmesinin önemi, sermaye mallarının ekonomik ve fizik ömrünün daha uzun olduğu ülkelerde daha fazladır. Bunun bir nedeni, az gelişmiş ülkelerde yeniden yaratılabilir artık miktarının nispi olarak sınırlı bulunması sonucu, yat irim kararlarının verildiği aşamada sermaye mallarının ekonomik ömrünün fizik ömrüne eşit yada çok yakın olmasıdır.Bununla birlikte ek bir yatırımın yeni teknik içerme etkisinin ölçülmesi, bu ek yatırımın sermaye malı itibariyle bileşiminin bilinmesine bağlıdır ve bu sermaye mallarındaki nitelik değişikliğinin saptanmasını gerektirir. Oysa sermaye mallarının içerdikleri teknik(teknolojik)gelişme bakımından ayrıştırılması güç ve değinilen nitelik değişmelerinin saptanması da hemen hemen olanaksızdır. Yine de bu aşamada şu söylenebilir;içerilmemiş teknik gelişmenin, yeni sermaye mallarının yaptıkları temel verimlilik arttırıcı etkiden farkı, üre timin ilk değilde daha ileriki aşamalarında üretim süreci için de gerçekleşmesidir. Net yatırımların istihdamdan daha hızlı büyüme si halinde yatırımların işgücü verimliliğini arttırması veya sermaye / emek oranının büyüdüğü durumlarda da benzer bir durumun ortaya çıkması beklenebilir.Bu da sonuçta maliyetlerin düşmesi şartıyla ihracatın rekabet gücünü arttırması sonucunu doğuracaktır. Böylece ücretlerin nihai gelire oranının düşmesi sonucu da ortaya çıkacağından ihracatçılar fiyatlarını düşüre- bilme olanaklarına kavuşacaklardır. Bu anlamda tüm imalat sanayiinde imalat sanayi ortalamasının üzerinde kişi başına sabit sermaye artışı ger çekleştiren sanayi gruplarının da sırasıyla;35, 36, 32 olduğunu ifade ettik(Tablo-II-). Bu noktada sonuç olarak genel bir değerlendirmede bulunmak gerekirse.şu- söylenebilir : İhracat endüstrilerinin65 seçilmesinde her bir endüstrinin mevcut ve potansiyel verimliliği, bölüşüm ve üretim teknolojisine ilişkin özellikler, bu endüstrilerin yatırım ve üretim maliyetlerinin belirlenmesinde etkilidir.Değindiğimiz dinamik özellikler hesaba katılarak endüstrilerin yatırım ve üretim maliyetleri belirlendikten sonra, incelenen endüstrilerin ihracat olanaklarının karşılaştırılması gerekir. Böylece iki aşamalı bir süreç ortaya çıkmaktadır. Birinci aşamada sorun, maliyetlerin hangi endüstrilerde ve hangi koşullar al tında ne oranda azalacağıdır.İkinci aşamada ise böylece sıralanabilecek endüstrilerin, ihracat olanakları bakımından karşılaştırılması söz konusu olacaktır. Endüstriler itibariyle yapılacak maliyet karşılaştırmaları ekonominin hangi üretim dallarındaki reel maliyet yapısının üstünlük sağlayıcı nitelikte olduğunu ortaya koyacak tır. Sözü edilen üstünlük, yapısal, reel özelliklere dayandığı ölçüde buna bir anlamda“mutlak üstünlük”adı da verilebilir.Burada kullandığımız anlamı ile“mutlak üstünlük”özellikle teknolojik içeriği önemli olan endüstrilerde karşımıza çıkmaktadır. Teknolojisi sık değişen, teknolojik devir sayısı yüksek olan endüstriler de teknoloji geliştiren ülkelerin veya gelişen teknolojiyi en az gecikmeyle elde ederek teknolojik olarak yenilenen ülkelerin uluslararası karşılaştırmalı üstünlükleri mutlak üstünlüğe dönüşmektedir.Bu ülkelere mutlak üstünlükleri veren, söz konusu endüstriler teknolojisinde önde gelmeleridir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Türkiye'de cam sanayii (1938-1988)
Başlık çevirisi yok
NURSEN ÖZBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALTAN
- İşçilik maaliyetleri muhasebesi, planlaması ve kontrolü (işçilik maliyetleri araştırması ve uygulamadan bir örnek)
Başlık çevirisi yok
İSMAİL HAKKI ALBAYRAK
- Dışa açılma sürecinde Türk sanayiinin koruma yapısının analizi
The Analysis of the protection structure of the Turkish industry in the process of outward orientation
MEVLÜT ÇETİNKAYA
- Gümrük Birliğinin Türk imalat sanayine etkileri
Effects of Custom Union on Turkish manufacturing industry
MURAT URAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ONARAN
- AB gıda mevzuatına uyumun Türkiye gıda imalat sanayi üzerine olası etkileri
Başlık çevirisi yok
HAKAN ÖZKARA