Geri Dön

Amasya Yörgüç Paşa Külliyesi

Amasya Yörgüç Pasha complex

  1. Tez No: 113323
  2. Yazar: FERRUH TORUK
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FATİH MÜDERRİSOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2002
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 438

Özet

ÖZET Amasya Yörgüç Paşa Külliyesi konulu tez çalışmamız; özellikle tarihi kaynaklan oluşturan, kitabe, vakfiye, seyahatname ile Başbakanlık Osmanlı Arşivinde yer alan Tapu Tahrir, Cizye, Maliyeden Müdevver Defterler Tasnifi ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Tahrir Defterlerinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Bu bağlamda kentin yaklaşık XIII-XVII. Yüzyıllar arasındaki fiziki dokusu ortaya konmaya çalışılmış bani Yörgüç Paşa' nın şeceresine ulaşılmış ve baninin Amasya ve çevresinde gerçekleştirmiş olduğu imar faaliyetleri üzerinde durulmuştur. Cami kitabesine göre, 1430' da Cami, türbe, imaret, han, medrese ve hamam dan ibaret kapsamlı bir yapı topluluğu olduğu sanılan Yörgüç Paşa külliyesinin, yapı çeşiti ve sayısı ile oldukça geniş programlı olarak tasarlandığı anlaşılmaktadır. Bu yapılardan cami, türbe ve caminin kuzeydoğusuna bitişik bir mekân dışında diğer yapılar maalesef günümüze ulaşmamıştır. Günümüze ulaşmayan yapıların yerleri kaynaklar yardımıyla tespit edilmeye çalışılmış ve kroki şeklinde bir restitüsyon denemesi yapılarak öneri olarak sunulmuştur. Amasya1 nın Tokat Yolu girişinde Gökmedrese Mahallesi' nde, güneyinde Atatürk Caddesi, doğusunda Sebze Hali, batısında Eğitim Müdürlüğü Binası ve kuzeyinde ise Yeşilırmak1 in yer aldığı külliye, cami, taçkapısı üzerinde yer alan inşa kitabesine göre 834 H. /1430 M. yılında Amasya Beylerbeyi Atabek Abdullah oğlu Yörgüç Paşa tarafından yaptırılmıştır. Külliyenin, cami, türbe ve caminin kuzeybatısında yer alan oda ile bugün mevcut olmayan, medrese, han, hamam ve imaretden oluşan diğer yapıların, ya cami ile aynı tarihte ya da aradan geçen birkaç yıl içerisinde yapılmış olabileceğini düşünmekteyiz. Cami, plan açısından ters“İL”, işlev açısından çok işlevli olarak kabul edilen zaviyeli camilerin son cemaat yeri olmayan grubuna girer. Yapı, bu plan özelliğini de günümüze kadar yaklaşık olarak korumuştur. Çalışmamızda ana yapı olan cami, plan-kesit, cephe anlayışı, malzeme-teknik ve bezeme özellikleriyle ayrıntılı ele alınmış, geçirdiği onarımlar araştırılmış ve geniş kapsamlı bir karşılaştırma yapılarak değerlendirilmiştir. Benzer şekilde caminin kuzeybatısında bulunan ve içinde Yörgüç Paşa, oğlu Yunus Bey, kızları Hundi ve Sitti Hatun' a ait sandukaların yer aldığı türb». de çeşitli özellikleriyle ele alınmış bu bağlamda zaviyeli cami-türbe ilişkisine değinilmiştir. Külliyenin diğer yapıları ise öncelikle vakfiyeler ve diğer belgelerin ışığı altında tanıtılmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

SUMMARY This study entitled“ Amasya Yörgüç Paşa Complex”based on various archival works such as inscriptions, foundations, book of travels. Tapu Tahrir Defterleri, Cizye from Başbakanlık Osmanlı Arhives, Müdevver Defterler Tasnifi from Ministry of Finance and Tapu Tahrir Defterleri from General Office of Deed and Cadastre, In this regard it is intended to explore the physical texture of the city between thirteenth and seventeenth centuries and it was found the Pedigree of Yörgüç Pasha and also it was dwell on his reconstruction works in the town of Amasya. According to the inscription of the mosque It was believed that Yörgüç Paşa Complex which was assumed that it had consisted of a mosque, shrine, in, medrese Muslim Theological School and a bath in the time of its construction, had planned comprehensive program with is building style and numbers. Unfortunately, apart from the mosque, shrine and an abode which was adjacent of the northeast of the mosque the rest of the buildings are no longer existent today. The place of the buildings which are no longer existence today was try to fix. Thus, it was made a restitution work as a draft. According to the inscription of the building which is on the portail of the mosque which is located at Gök medrese district, at the entry of Tokat Road of Amasya, where was surrounded by the house of Education Office at the west, the market-place at the east, Atatürk Street at the south and Yeşilırmak at the rlorth was built on 834/1430 AD by the son of Atabek Abdullah, Amasya Beylerbeyi, Yörgüç Pasha. Wç thought that the mosque, shrine and a room which is located at the northwestof the mosque of the complex with the rest of the buildings which had been consisting of a Medrese, inn, bath and soup-kitchen was built at the same date with the mosque or a few years later. The mosque is a part of reverse“1”from point of plan, is a part of multifunctional zaviye which had no last congregation from point of function. The building plan kept almost its original characteristic up to now. In this stady, the mosque, as a main building, was tackled in detail from the plan-cross-section, front order, material technique and ornamentation styles point of view. At the same time, the reconstruction of the mosque was carefully examined, and evaluated as a comparative study. The shrine situated in the southwest of the mosque and sarcophaguses in which Yörgüç Pasa and his son Yunus Bey, his daughters Hundi Hatun and Sitti Hatun has been buried also was evaluated from different aspects. In this regard, it was tackled the relationships between shrine and the mosque As for the rest of the buildings it was examined under the light of the documents of foundations.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    564255

    XIX. ve XX. yüzyıla intikal eden Amasya medreseleri

    Madrasahs remains untill XIX. and XX. century in Amasya

    GÖZDE BİRSEL VAROL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimAmasya Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİM ÖZCAN

  2. Tez No

    81946

    Erken Osmanlı mimarisinde taş süsleme (2 cilt)

    The Stone decoration in early Ottoman architecture

    YILDIRAY ÖZBEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    El SanatlarıHacettepe Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FİLİZ YENİŞEHİRLİOĞLU

  3. Tez No

    465425

    Osmanlı Vîlâyet-i Rûm'unun inşası (baniler-vakıflar-mimari aktörler): Yörgüç Paşa ailesinin mimari etkinliği (1429-1494)

    Construction of Ottoman Vîlāyet-i Rûm (patrons-vaqfs-actors of architecture): Yorguc Pasha family's patronage (1429-1494)

    MUSTAFA ÇAĞHAN KESKİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA İLKNUR KOLAY

  4. Tez No

    83419

    Amasya ve Tokat illerinin hidrolojik karakteristikleri

    The Hydrologic characteristics of Amasya and Tokat provinces

    KADRİ YÜREKLİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    ZiraatAnkara Üniversitesi

    Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ OKMAN

  5. Tez No

    84393

    Amasya/Akdağ deltocephalinae (homoptera, auchenorrhyncha, cicadellidae) faunası üzerine bir araştırma

    A Fauna study on subfamily deltocephalinae (homoptera, auchenorrhyncha, cicadellidae) in the Amasya/Akdağ

    NİLÜFER BULUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    BiyolojiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÜNAL ZEYBEKOĞLU

    DOÇ. DR. HALUK KEPELİOOĞLU

Geri Dön