Peyami Safa'nın Yalnızız romanında ruh ve beden sorunsalı
Body-soul problem in Peyami Safa's novel: Yalnızız
- Tez No: 117390
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SÜHA OĞUZERTEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: East-West, body-soul, spiritual evolution, psychoanalysis VI
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
ÖZET Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930) ile erken dönem Cumhuriyet edebiyatının en başarılı roman örneklerinden birini veren Peyami Safa (1899- 1961), daha çok psikolojik betimlemeleriyle tanındı. Birçok öykü, deneme, piyes, makale, tercüme ve ders kitabına imza atan yazar, bugün daha çok romanları ile ilgi çekmektedir. Peyami Safa'nın 1949'a kadarki yapıtlarında egemen konu, Doğu-Batı ikilemi ve bu karşıtlıktan kaynaklanan sorunsallardır. Bu karşıtlığın neden olduğu toplumsal ve bireysel problemler arasında kimlik bunalımları ve“ait olamama”durumu sayılabilir. Sözü edilen dönemde yazar,“Doğulu muyuz yoksa Batılı mı?”sorusunu, yarattığı“Doğu-Batı senteziyle yanıtlamaya çalışır. Safa, 1949 yılına kadarki yapıtlarında kurduğu çatışma ortamını dört kişiden oluşan bir modelle ifade etmeye çalışır. Bu modelde seçici durumunda bir kadın, onun karşısında Doğu ve Batı'yı temsil eden erkekler ve bir ”bilge kişilik“ konumundaki ve daha çok yazarı temsil eden bir karakterin varlığından söz edilebilir. Aşk temasının egemen olduğu bu modelde bireyler arası ikili karşıtlıklarla Doğu-Batı sorunsalı tartışmaya açılır. Peyami Safa'nın bu dönem yapıtlarında yer alan kadın karakterler seçimlerini Doğu'dan yana kullanırlar. Bu tutumuyla yazar, materyalizme karşı geleneksel değerlere bağlılığını ve Doğu felsefesiyle şekillenen yaşam biçiminin haklılığını kanıtlama arzusunu dışa vurur. 1949'dan sonra, yazarın yapıtlarında yer alan Doğu-Batı sorunsalı yerini ruh-beden çatışmasına bırakır. Bu dönüşümün izlerine Matmazel Norafiya'nın Koltuğu (1949) ve Yalnızız (1951) adlı yapıtlarında rastlanabilir. Bu çalışmada, Peyami Safa'nın yapıtlarında yer alan ruh-beden sorunsalı Yalnızız adlı yapıt temel alınarak ortaya kondu. Yazarın 1951 yılına kadarki yapıtlarında yer alan materyalist felsefe göstergesi ”bedenin“ ideal insan için ”beden-ruh birlikteliğine“ dönüşümü, romanın ideal insan tipi ”Samim" çerçevesinde ele alındı. Bu noktadan hareketle yazarın, ruh-beden karşıtlığına düalist bir bakış açısıyla değil, ruh ve bedenin uyumlu birlikteliği şeklinde özetlenebilecek bir sentez yaratarak yaklaştığı sonucuna varıldı. anahtar sözcükler: Doğu-Batı, ruh-beden, tekâmül, psikanaliz
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Peyami Safa (1899-1961), whose Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930) is one of the best novels of the early Republican period, had been mostly recognized for his psychological descriptions. Although Safa produced numerous stories, essays, plays, articles, translations, and textbooks, he is now drawing attention mostly with his novels. The dominant subject in the works of Peyami Safa before 1949 is the East-West dilemma and problems resulting from this conflict. Identity crisis and the problem of“placelessness”can be mentioned among the issues caused by this conflict. In this period, Safa tries to answer the question“Are we from the East or from the West?”and to create an“East-West synthesis”. In his works written before 1949, Safa attempts to establish his argument with a model that is composed of four persons. In this model one can distinguish a selective woman, two men representing the West and the East and a“wise person”, mostly representing the author. In this dominant model with the theme of love, the East-West problem is discussed through binary oppositions and main characters generally use their choices in favor of the East. With this attitude the author expresses his wish to ascertain the rightfulness of the lifestyle that was shaped by Eastern philosophy, and his devotion to traditional values as opposed to materialism. After 1949, the East-West problem is replaced with the body-soul opposition. One can see signs of this transformation in Safa's Matmazel Noraliya'nın Koltuğu (1 949) and Yalnızız (1 951 ). In this study, the body-soul conflict encountered in the works of Peyami Safa is analysed with respect to Yalnızız. Until 1951, the illustration of materialist philosophy was made through the“body”, but later, this dualism is transformad into a“body-soul association”for the ideal person which is exemplified through the main character. In Yalnızız, this character is Samim. Thus, it is understood that the author no longer approaches the body-soul argument from a dualist point of view but creates a synthesis, which can be summarized as the harmony of the soul with the body.
Benzer Tezler
- Peyami Safa'nın Yalnızız adlı romanının metin dilbilimsel çözümlemesi
The Textlinguistic analysis of the novel named Yalniziz by Peyami Safa
TAZEGÜL DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA AŞKIN BALCI
- Peyami Safa'nın Yalnızız romanında söz dizimi
The syntax in the novel Yalnızız of Peyami Safa
FERDİ GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHAT ÜSTÜNER
- Peyami Safa'nın 'Yalnızız' romanında söz dizimi incelemesi
Syntax of Yalnızız which is a novel written by Peyami Safa
DİLEK ATLIHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. VEYSİ SEVİNÇLİ
- Yalnızız romanında geçen zarf-fiiller ve bunların Kazak Türkçesindeki karşılıkları
Gerunds and their translation into Kazakh Turkish in novel Yalnızız
GÜLNAR ABİLAKHANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. FERHAT TAMİR
- Peyami Safa romanlarında erkek kahramanlar
Male heroes in Peyami Safa novels
NİLGÜN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZİM YETİŞ