Cebri düşüncenin yaygınlaşmasında siyasi iktidarın etkisi
The Effect of political power on the extension of fatalist thought
- Tez No: 117757
- Danışmanlar: PROF.DR. AHMET AKBULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
ÖZET ÖZTÜRK Resul,“Cebrî Düşüncenin Yaygınlaşmasında Siyasî İktidarın Etkisi”, Doktora Tezi, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ahmet AKBULUT, VIII + 211 sayfa, Ankara 2002. Bu çalışma bir giriş, iki bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Girişte siyasal iktidarın özelliği, inanç ve düşüncelere etkisi incelenmiştir. Yine girişte siyasal iktidarın ahlâk ilkeleri karşısındaki tutumu araştırılırken bu konuda siyasal bilimcilerin siyasal iktidara verdikleri tanımlar ve bu tanımların etki alanları göz önünde bulundurulmuştur. Birinci bölümde insan özgürlüğü sorununun evrenselliği ve bu sorunun İslam kelâmındaki yeri ve önemine vurgu yapılmıştır. Daha sonra cebir ve kader terimlerinin anlamları, bu kavramların etrafında oluşan ekoller ve görüşleri incelenmiştir. Müslüman toplumundaki kaderci anlayışın arka planı araştırılmış, özellikle İslam öncesi Arap toplumunun kaderci anlayışın Müslüman toplumuna çeşitli şekillerde yansıdığı tespit edilmiştir. Hadislerdeki kaderci anlayışta da bu etkinin varlığı gözlemlenmiştir. İkinci bölümde cebir düşüncesinin yönetimde kullanılması incelenmiştir. Emeviler döneminin önde gelen yöneticilerinin söylemleri dikkate alınarak kaderin siyasal kullanımı incelenmiştir. Bu dönemde Cebrî Düşüncenin etkin ve yoğun bir şekilde kullanıldığı belirlenmiştir. Bu konuda Emeviler dönemi daha sonraki dönemlere etkili bir örnek olmuştur. Emevilerin kaderci söylemlerini eleştiren düşünürler ve görüşleri siyasal iktidarla olan etkileşimleri çerçevesinde incelenmiştir. Cebrî düşünce Müslüman geleneğinde yer edinmiştir. Bu konum ise Harici, Şiî, Mu'tezilî ve Sünnî öğretilerin kader anlayışları çerçevesinde genel hatlarıyla değerlendirilmiştir. Çalışma elde edilen tüm verilerden hareketle genel bir değerlendirilme yapılarak bir sonuçla bitirilmiştir. T.C. 70RSERİ6RETİM KüRÜLîf MKÜMANTASYON MERKEP
Özet (Çeviri)
ABSTRACT ÖZTÜRK Resul,“The Effect of Political Power on the Extension of Fatalist Thought”Ph. D. Thesis, Supervisor: Ahmet AKBULUT, Prof Dr., VIII + 211, p. Ankara 2002. This study consist of an introduction, two chapters and conclusion. In the introduction we have analysed the characteristics of political power, and its effect on beliefs and thoughts. The attitude of political power to ethical rules and their mutual relations have also been dealt with there. In chapter one, the universality of human freedom and its place in Islamic Theology have been treated of. Following this analysis we have given the technical counterparts of the terms such as Djabr (to compel s.o. to do stg.), predestination, etc. It has also been established that the conception of predestination in pre- Islamic Arab world made a significant effect on the conception of this term in Islamic climate. This also gave rise to similar understanding of predestination in Hadiths. In second chapter, we tried to display how the political powers made use of predestination in their ruling the mass. The pronunciation of in the rulers the Umayyad period have been analysed and their opinion on the predestination and its role in governing the people has been tried to be put forward. It is established that the governing system that made use of the term“predestination”and exploited it was very widespread. And this period became a model in its dealings for the next generation. Apart from the political approach to predestination, we also tried to established the attitude of learned men against the ruling class. Our study ends up with a general evaluation which takes into account the relevant concepts and their implementation in both political and intellectual life of the Umayyad period.
Benzer Tezler
- İlk dönem kader risâlelerinde cebrî düşünce: Ömer b. Abdülazîz ve Hasan b. Muhammed b. Hanefiyye örneği
Jabri thought in the early epistle of fate: The example Omar Abd al Aziz and Hasan b. Mohamad b. Hanafiya
MEHMET KADRİ KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBatman ÜniversitesiKelam ve İslam Mezhepleri Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EKREM UYSAL
- Çerkeşîzâde Mehmed Tevfîk Efendi'nin Kelâmî görüşleri
Başlık çevirisi yok
MUHAMMET YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYHAN IŞIK
- İslam mezhepleri tarihi kaynakları açısından Cebriyye
Jabriyya in terms of the sources of history of İslamic sects
NERİMAN BÜYÜKÇORAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ
- Hişâm ed-Destüvâî ve Basra hadisçiliği içerisindeki konumu
Hisam ed-Destüvâî and his position in Basra hadithism
MUHAMMED KUBİLAY ÖZSAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KELEŞ
- Gazali'de kesb kavramı
The concept of kasb according to Al-Ghazzali
MUSTAFA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. M. CÜNEYT GÖKÇE