Effect of some rock mass properties on blasting induced ground vibration wave characteristics at Orhaneli surface coal mine
Orhaneli açık kömür madenindeki patlatmalardan kaynaklanan yer sarsıntısı dalga karakteristikleri üzerinde bazı kaya kütle özelliklerinin etkisi
- Tez No: 119512
- Danışmanlar: DOÇ. DR. H. AYDIN BİLGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Yer sarsıntısı, sarsıntı ölçümü, sismik dalga, dalga yayılımı, yer hareketi, sismik tehlike vı, Ground vibration, vibration measurement, seismic wave, wave propagation, ground motion, seismic hazard. IV
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
oz ORHANELİ AÇIK KÖMÜR MADENINDEKI PATLATMALARDAN KAYNAKLANAN YER SARSINTISI DALGA KARAKTERİSTİKLERİ ÜZERİNDE BAZI KAYA KÜTLE ÖZELLİKLERİNİN ETKİSİ Uyar Aldaş, G.Gülsev Doktora, Maden Mühendisliği Bölümü Danışman: Doç. Dr. H. Aydın BİLGİN Mart, 202 sayfa Yer sarsıntısı, patlatma işlemlerinin doğal bir sonucudur. Literatürde patlatma kaynaklı yer sarsıntılarının yapılar üzerindeki etkileri, sarsıntı dalgalarının yapılar ile etkileşimleri üzerine pek çok çalışma bulunmaktadır. Ancak, her ne kadar sarsıntı dalgasının ilerleme yolunun etkilerini ve yerel arazi özelliklerini içeren formül ve yöntemler geliştirilse de, sarsıntı dalgasının yayılma özelliklerinin incelenmesi bir kaç yaklaşımla sınırlı kalmıştır. Parçacık hızı sönümlenmesinin hesabında kullanılan en yaygın yaklaşım, ölçekli mesafe yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, patlayıcı madde miktarı ve katedilen mesafe değiştikçe en yüksek parçacık hızını tahmin edebilmeyi sağlar. Fakat bu yaklaşım, zemin türü, zemin özelliğinin yönle değişimi ve yapısal jeolojik unsurların (fay, tabakalanma, dokanak düzlemleri gibi ) sarsıntı dalgasının tipi, genliği ve frekansı üzerindeki etkilerini dikkate almamaktadır. Bu nedenle, eklem sistemleri, faylar, tabakalanma düzlemleri, zemin türü gibi özelliklerin patlatma kaynaklı sarsıntı dalgalarına olan etkileri dört açık ocakta incelenmiştir. Kangal Kömür Madeni, Baştaş ve Kıbrıs Taş Ocaklarında yürütülen çalışmalardan elde edilen bulgular, sarsıntı dalgalarının yayılma özelliklerinin incelenmesinin amaçlandığı TKİ Orhaneli Linyit Madenindeki çalışmalara ışık tutmuştur. Çalışma sonunda elde edilen bulgulardan, ölçülen sarsıntı genliklerinin sarsıntı ölçerlerin (sismograf) konumlandırıldığı lokasyonundaki zemin türüne ve ölçümlerin faylar boyunce yapılıp yapılmadığına, dokanak düzlemlerine gore değiştiği görülmüştür. Benzer şekilde,patlatma noktasından eşit uzaklıklarda fakat farklı yönlerde, sarsıntı dalgası iletim hızında görülen farklılıkların, sarsıntı genliğinde değişimlere yolaçtığı saptanmıştır. Sismografların konumlandırıldığı zemin özelliklerinin dalga tipini değiştirdiği tespit edildiği gibi, yapısal jeolojinin patlatma kaynaklı yer sarsıntısı genliklerinde anomalilere (sarsıntı genliklerinde ani artma/azalma veya değerini koruma) sebep olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT EFFECT OF SOME ROCK MASS PROPERTIES ON BLASTING INDUCED GROUND VIBRATION WAVE CHARACTERISTICS AT ORHANELİ SURFACE COAL MINE Uyar Aldaş, G.Gülsev Ph.D., Department of Mining Engineering Supervisor: Assoc. Prof. Dr. H. Aydın BİLGİN March, 202 pages Ground vibration is the natural result of rock blasting process. In the literature, improved and empirically verified treatment of blasting induced ground vibration-structure interaction effects on both the strong motions transmitted to the structures and the structure response to these motions have been studied extensively. However, although many empirical formulas and methodologies, including analysis of travel path effects and characterization of local site effect have been developed, studying of blasting induced ground vibration wave propagation properties has been limited to few approaches. The scaled distance, which is the most popular one for the calculation of the attenuation of particle velocity in the ground, has led to significant advances in prediction of particle velocity when both the explosive charge and distance vary. However, this approach does not consider the effect of change of type of ground anisotropy and existence of structural geological features like bedding planes and faults on ground vibration. Therefore, in this study, effects of above-mentioned rock mass properties on types, amplitudes and frequencies of blasting induced ground vibration waves were examined at four open pit mines. The studies carried out at Kangal Coal Mine, Baştaş and Kıbrıs Quarries provided guidance for the study at Orhaneli Surface Coal Mine in which vibration wave propagation properties were determined in detail. IllFindings of the study show that, measured vibration amplitudes change depending on the ground on which seismographs were deployed and conditions whether measurements were conducted on or near any structural geological features. Also the change of vibration amplitude, at equal distances in different directions from the source, with propagation velocity anisotropy was determined. Besides the changes of wave type due to kind of ground on the measurement location, vibration anomalies in the form of abnormal increase/decrease or preservation of amplitudes were detected as a result of presence of faults, bedding planes and interfaces.
Benzer Tezler
- Basamak patlatmasında tasarım parametrelerinin patlatma verimliliği ve çevresel etki açısından değerlendirilmesi
Evaluation of design parameters in bench blasting in terms of blast efficiency and environmental effect
ÖZGE AKYILDIZ
Doktora
Türkçe
2022
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKER HÜDAVERDİ
- Türkiye'deki bazı açık işletmelerde patlatma kaynaklı yer sarsıntılarının kaya kütle ve malzeme özellikleri ile ilişkilerinin araştırılması
Investigation of the relations between rock mass and material properties and blast induced ground vibrations in some surface mines in Turkey
MEHMET KÜRŞAT DİLMAÇ
Doktora
Türkçe
2018
Maden Mühendisliği ve MadencilikSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZIM GÖRGÜLÜ
- Patlatma kaynaklı yer sarsıntısı tahmininde uyarlamalı bulanık çıkarım sistemi (ANFIS), destek vektör makineleri (SVM) ve gauss süreç regresyonu (GPR) tekniklerinin kullanımı
Application of adaptive-network based fuzzy inference system (ANFIS), support vector machines (SVM) and gaussian process regression (GPR) techniques for prediction of blast-induced ground vibrations
YAŞAR AĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKER HÜDAVERDİ
- Tünel kazılarında oluşan solunabilir tozun etüdü
Respirable dust generation in Tünnel excavetions
ATAÇ BAŞÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. ERDİL AYVAZOĞLU
- Kayaçların kazılabilirlik ve jeoteknik özelliklerinin kollu galeri açma makinelerinin kazı hızları üzerindeki etkilerinin incelenmesi
Investigation into cuttability characteristics of rocks and geotechnical factors affecting the advance rates of roadheaders
KOUROSH SHAHRİAR