Yamanlar dağı ve Menemen Ovası'nın içme suyu amaçlı hidrojeolojisi
Hydrogeology of Yamanlar mountain and Menemen Lowland for the purpose of potable water
- Tez No: 119649
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEVKİ FİLİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
ÖZET Bu Çalışmada ; İzmir İçmesuyu potansiyeli açısından Yamanlar Dağı memba suyu kaynaklan ile, Menemen Ovası beslenmeli içmesuyu derinkuyularının, beslenme ve boşalım ile kirlenme, tuzlanma aşın çekim ve bilinçsiz kullanım risklerine karşı oluşturulması gereken hidrojeolojik önlemler ile halen mevcut ve ileriye yönelik kullanım potansiyelinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Çalışma sahasında yaşlıdan gence doğru bir dizilim içerisinde,Paleojen yaşlı kumtaşı-şeyl ardalanmalı, kumtaşı-şeyl mercekli ve tektaş konumlu kireçtaşı bloklarından oluşan Bornova Karmaşığı. Neojen yaşlı kumtaşı-kiltaşı-marn ardalanmalı Karasal Çökeller. Neojen yaşlı andezit,bazalt,dasit, riyolit ile tüf ve aglomeradan oluşan Volkanik Birimler ile Kuvaterner yaşlı az pekleşmiş veya pekleşmemiş düzeylerden oluşan kumlu, çakıllı kil ve çakıl malzemelerden oluşmuş Alüvyon Birimleri ayırtlanmıştır. Yamanlar Dağı memba suyu amaçlı su kaynaklan; ortalama toplam 20 İt/sn lik sürekli kaynak suyu potansiyeline sahiptir. Su kaynaklarının çıkış sıcaklıkları 10°C ile 16°C, ortalama sertlikleri 3 - 10 Fr. Sertlik değerleri arasında ve elektriksel iletkenlik (EC) değerleri ise 101 - 336 umho/cm arasındadır. Kaynak sulan sertlikleri bakımından Çok Yumuşak - Yumuşak Sular sınıfındadırlar. Çalışma sahasındaki tüm kaynak sulan fiziksel, kimyasal, istenmeyen maddeler ve mikrobiyolojik özellikleri bakımından Doğal Kaynak Sulan niteliklerine sahiptirler. Menemen Ovası genelinde; yıllık ortalama yağış 520 - 550 mm, yıllık ortalama sıcaklık 16,9 - 17,6 °C, yıllık ortalama nisbi nem %55 olup, rüzgar hızı ve yönü ortalama 20 - 22,5 m/sn ile doğu yönündedir. Çalışma sahasında Gediz Nehri Menemen Ovasına Emiralem Boğazından girmekte ve ova boyunca doğudan batıya menderesler çizerek îzmir Körfezine dökülmektedir. Eski yıllarda Gediz Nehrinin kontrol altına alınamayan taşlan sulan bugün Kuş Cenneti olarak bilinen yöreye taşınmıştır. Emiralem Boğazından batıya doğru açılan Menemen Ovası, Gediz Nehrinin deltasını oluşturmakta olup tamamen alüvyonlarla kaplıdır.Düzlük kesimleri oluşturan alüvyonlar Gediz Nehri tarafından taşınmıştır.Ayrıca yan dereler de küçük alüvyon konilerini oluşturmuşlardır. Bölgede yapılan derin sondajlar ve jeofizik rezistivite ölçümleri, alüvyon kalınlığının 200 metrelere kadar ulaştığını göstermektedir. Menemen Ovasında akifer özelliği gösteren formasyonlar, alüvyonun çakıllı ve kumlu düzeyleridir. Ovada Yer altı Su Tablası 5-35 metreler arasında değişmektedir. Ovanın yeraltısuyu akımı genel olarak güney - güneybatısında, GB - K doğrultusunda, kuzeyinde ise KD - GB doğrultusundadır.VI Menemen Ovasının Yeraltısuyu beslenimi yağıştan, yüzey akıştan, Gediz Nehrinden ve bir miktar da deniz suyundan olmaktadır. Gediz Nehri yeraltısuyunu yaklaşık 1 1 km. boyunca beslemektedir. Ovanın yeraltısuyu boşalımı ise İçme - kullanma - sulama amaçlı açılan kuyularla suni boşalım ve buharlaşma - terleme ile boşalım şeklinde olmaktadır. Menemen Ovasında alüvyon akiferde açılmış pek çok sığ kuyu ve derin sondaj kuyuları bulunmaktadır. Sığ kuyuların derinlikleri 4 - 6 m. Derin sondaj kuyularının derinlikleri ise 80 - 170 m. Arasında değişmektedir. Ovada İZ SU tarafından İzmir içmesuyu temininde kullanılan Menemen - Çavuşköy kuyuları olmak üzere toplam 32 adet derinkuyu mevcuttur.Bu kuyuların debileri 40 - 50 İt/sn. arasında olup, dinlendirmeli olarak çalıştırılmaktadır. Bu kuyulardan yılda ortalama 17-20 hm3 civarında üretim yapılmaktadır. Bu kuyulardan üretilen su, İzmir kentinin su ihtiyacının yaklaşık % 10'nu karşılamaktadır. Menemen Ovasında İZ SU tarafından İzmir içmesuyu temininde kullanılan derinkuyu su sondajlarının iyon özellikleri ve fizikokimyasal değerleri ile, istenmeyen maddeler ve mikrobiyolojik analizler açısından T.S. 266 da belirtilen içmesuyu standartlarına uygundur. Suların ortalama sertlikleri, 23 - 28 Fr. Sertlik değerleri arasındadır. Elektriksel iletkenlik (EC) değerleri ise 528 - 832 umho/cm. değerleri arasında olup, İyi - Kullanılabilir Sular sınıfındadır. Menemen Ovasında yeraltısuyunun toplam beslenimi 49,7 x 106 m3/yıl, ovadan çekilen toplam su miktarı ise 54,4 x 106 m3/y ıl olup, boşalım beslenmeden âzladır. Bu durum yer altı su seviyelerinin düşümüne neden olmaktadır.Ovada çekilen su emniyetli rezervin ötesinde dinamik rezervi de almaktadır.Aşın çekim aynı zamanda ovanın denizle bağlantılı olan kısmında deniz suyunun yeraltısularına girişimine neden olmakta ve bu girişim yeraltısuyunda tuzlanmayı hızlandırmaktadır. Menemen Ovasında kuzeyden güneybatıya doğru ilerlendikçe, yeraltısuyu kalitesi bozulmaktadır.Daha güneyde ise yeraltısuyu tuzlanması başlamaktadır. Gediz Nehri oldukça yoğun bir kirlilik yükü altındadır. Sanayi kuruluşlarının atıkları, evsel atıklar, tarımsal faaliyetler sonucu oluşan zararlı etkenler bu kirliliğe neden olan başlıca kaynaklardır.Gediz nehrinden de beslenen Menemen Ovası yeraltısuyu, Gediz Nehrinin bu kirletici yükünden etkilenmektedir.Bu kirlilik yüküyle Gediz Nehri Menemen Ovasını çok ciddi bir şekilde tehdit etmektedir.İleriye yönelik çok daha büyük çevre sorunlarını doğuracak bu kirletici kaynakların biran önce kontrol altına alınması ve kirlenmeyi önleyici yasal yaptırım ve denetimlerin çok acil uygulanması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT İn this study, it is aimed to revael the hydrogeological precautions that must be taken againts the risks of feeding, evacuation, pullution, salinity, excessive drav and non-intelligent usage of the mineral water sources of Mauntain Yamanlar and of the potable water deep wells fed by Plain Menemen in terms of the potable water potential of İzmir as well as to current and future usage potentials. İn the series from the old to the young in the field of the studv.Bornova Complex consisting of the blocks of Peleogeneous old sandstone-shale cushioned, sandstone-with shale lens and unistone positioned limostone; Tetrestrial Precipitates of neogeneous old sandtone- claystone-mari cushioned; Volcanic Units of neogeneous old andecide, basald, dacide, riolite, tufa and agglomerate; Alluvial Units of quaternary old firm and less firm layers, sand, graveled clay and gravel. The water sources with the aim of mineral water of Mountain Yamanlar have the continuous source water potential at the total avarege of 20 lt/s. The outlet temperature of the water sources varies between 10 °C - 16 °C ; the average French hardness varies between 3 - 10. And the electrical conductivity varies between 101 - 336 umho/cm. The source water is classified accordind to its hardness as too hard or soft water. All the source water in the field of the study has the characteristics of thoseof the naturel source water in terms of the physical, chemical, microbiological ones and of the impurities. The annual average rain amount is 520 - 550 mm; the annual average temperature is 16,9- 17,6 °C; the annual average relative humidity is 55 % ; and wind's speed and direction is 20 - 22,5 m/s, east. İn the field of the study, River Gediz arrives at the Plain Menemen through Strait Emiralem and flows to the coast of İzmir by passing through Menderes from the east toward the west, along the plain. The uncontrollable overflowing water of River Gediz in the ancient time moved to the region known as Bird Paradise today. Plain Menemen opening itself toward the west from Strait Emiralem, generates the delta of River Gediz as well as in completely covered with alluvions. The alluvions generating the plain land was moved by River Gediz. Also, the sidewise streams generated the alluvial cones. The deep sounding and geophysical resistivity measurements which was applied in the region showed that the thickness of the alluvion reached 200 metres. The formations showing the aqueous characteristic in Plain Menemen are the layers with gravel and sand. The underground water panel in the plain varies between 5-35 metres; The underground water-flow generally is in the south-southwest, at the direction of southwest-north; and in the north, at the direction of northeast-southwest of the plain. The underground water feeding in Plain Menemen is made thanks to the rain, surface- flow, River Gediz and an amound of sea water. River Gediz feeds the underground water approximately along 1 1 km. On the other hand, the underground water evacuation is madethrough the use of the wells dug for drinking, using, irrigation and in the forms of artificial evacuation, evaporation-transpiration and evacuation. There are too many shallow wells and deep soundings dug in the aqueous alluvions in Plain Menemen. The depth of the shallow wells varies between 4-6 m.; and that of the deep sounding wells varies between 80-170 m. There are total 32 deep wells being as the Menemen-Çavuşköy wells in the plain used for supplying the potable water of Izmir on part of IZ-SU. The flowrate of the mentioned wells is around 40-50 lt/sn and they are run in a putting at rest way. One obtains the approximate annual average production around 17-20 hm3. The water produced through the use of these wells meets around 10% of the need of the city of Izmir. The deep well water soundings in Plain Menemen used for supplying the potable water of Izmir on part of IZ-SU comply with the standards of the potable water as indicated in Turkish Standards with with no0 of 266 in terms of the ionic specifications, physicochemical values, impurities as well as microbiological analyses. The electrial conductivity is around 23-28 French hardness values. The electrial conductivity is around 528-832 umho/cm and the water is considered as well-serviceable. The total feeding of the underground water in Plain Menemen is 49,7x1 06 m3/year, the total amount drawn from the plain is 54, 4x 106 m3/year, and evacuation amount is over the that of the feeding. This case brings about the decrease of the underground water levels. The water drawn in the plain refers to the secure reserve as well as the dynamic reserve. The excessive draw causes seawater in part connected with the sea to mix up to the underground water, and this mixing accelerates the salinity of the underground water. As one goes forward from the north toward the southwest in Plain Menemen, the quality of the underground water deteriorates. Inthe forward south, the underground water's salinity begins. River Gediz is under the charge öf a very dense pollution. The harmful factors generating as a result of the wastes of the industrial establisments, homely wastes, agricultural activities are the princibal reasons causing the pollution. The underground water of Plain Menemen which is also fed by River Gediz is affected by the pollutant charge of River Gediz with this pollutant charge threatens seriously Plain Menemen. It is necessary to control as soon as possible theese pollutant sources to cause much bigger environmental problems in future; to apply legal sanction preventing the pollution as well as supervision urgently.
Benzer Tezler
- İzmir anakente bağlı kır yerleşmelerinin kır-kent bütünleşmesindeki konumu ve yapısal analizi
Başlık çevirisi yok
RAZİYE OBAN ÇAKICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
CoğrafyaDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN ŞEN
- Tarih öncesi çağlardan Roma'nın yıkılışına kadar Spil Dağı'nın (Sipylos) tarihi ve arkeolojisi
History and archaeology of the Mount Spil (Sipylos) from prehistoric ages to collapse of the Rome
FİKRET AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihCelal Bayar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP ÖZKAN KILIÇ
- Manisa-Yamanlar dağı ve çevresinin fiziki coğrafyası
Başlık çevirisi yok
LÜTFİ İHSAN SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
1987
CoğrafyaEge ÜniversitesiFiziki Coğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ATALAY
- Yamanlar dağı (İzmir) mammalia (Insectivora, Chiroptera, Rodentia) faunası
Başlık çevirisi yok
AHMET KARATAŞ