Doğu Anadolu fay sistemi, Palu-Hazar Gölü segmentinin neotektoniği ve paleosismolojisi
Neotectonics and paleoseismology of the Palu-Hazar Gölü segment of the East Anatolian fault system
- Tez No: 119973
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
öz DOKTORA TEZİ DOĞU ANADOLU FAY SİSTEMİ, PALU-HAZAR GÖLÜ SEGMENTİNİN NEOTEKTONİĞİ VE PALEOSİSMOLOJİSİ Hakan GÜNEYLİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI Danışman : Doç. Dr. Hasan ÇETİN Yıl:2002, Sayfa: 143 Jüri : Doç. Dr. Hasan ÇETİN : Prof. Dr. Cengiz YETİŞ : Prof. Dr. Ali KOÇYİĞİT Doğu Anadolu Fay Sistemi (DAFS) dünyanın en önemli kıta içi aktif transform faylarından biridir. Fayın Palu-Hazar Gölü segmenti üzerinde, geçmişteki ve güncel sismik aktivitenin aydınlatılması yoluyla deprem üretme potansiyelim ortaya koyarak, inceleme alam ve benzer bölgelerde meydana gelen deformasyon hakkında bilgi edinmek amacıyla bir dizi paleosismolojik kazı (hendek/trench) çalışması yapılmıştır. Mühendislik açıdan bu tür bilgiler, Doğu Anadolu Fay Sistemi 'nin etki alanındaki bölgede bulunan yerleşim birimlerinde yaşayan yaklaşık 6 milyon insan ve baraj, hastane ve okul gibi bir çok hayati mühendislik yapı için büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma Doğu Anadolu Fay Sistemi üzerinde yapılan ilk paleosismolojik kazı (hendek) uygulamasıdır. Çalışma sonuçlan Palu-Hazar Gölü segmenti üzerinde yüzey kırığı oluşturan (Ms 7) son depremin Ms=7.1+ 1874 Hazar Gölü depremi olduğunu göstermektedir. Segment üzerinde yüzey kırığı oluşturan en yıkıcı depremlerden bir başkası da 1580 +/-70 yıl önce meydana gelmiş ve bölgede önemli derecede hasara neden olmuştur. Yüzey kırığı oluşturan (Ms 7) depremler için Palu-Hazar Gölü segmenti üzerinde saptanan tekrarlanma aralıkları minimum 190 +/-40 yıl, maksimum 280 +/-55 yıl'dır. Yaşı 12620 +/-250 yıl olarak bulunan eski bir alüvyal yelpazede ve yine benzer yaşta olan bir yelpaze üzerinde bulunan kuru bir dere yatağında ölçülen, sırasıyla 175 ve 160.5 m'lik sol yanal atımlar kullanılarak segment üzerinde kayma hızı ortalama 13.5 mm yıl"1 olarak bulunmuştur. Segmentin Hazar Gölü yakınlarında saptanan düşey kayma hızı 7.13 mm yıl-1 olarak hesaplanmıştır. Bu kayma hızı değerleri son zamanlarda yapılan GPS ölçümlerinden elde edilen değerlerin tamamı, jeolojik ve kinematik yöntemler ile elde edilen değerlerin ise bazıları ile uyuşmaktadır. Fayın oluşumundan bu yana kayma hızının sabit olduğu veya fazla değişmediği kabulüne dayanarak kayma hareketinin ne zaman başladığı saptanmaya çalışılmıştır. Buna göre Palu-Hazar Gölü segmenti için bulunan 13.5 mm yıl-1'lık kayma hızı ve segment üzerinde daha önce ölçülen 27 km'lik toplam sol yanal atım kullanılarak hareketin başlama yaşı 2 milyon yıl bulunmuştur. Fay parametreleri kullanılarak yapılan maksimum deprem büyüklüğü hesaplamalarında Palu-Hazar Gölü segmenti üzerinde oluşabilecek en büyük depremin 7.1-7.8 büyüklüğünde olacağı saptanmıştır. Segment yapısal olarak farklı özellikler sunan üç alt bölümden oluşmaktadır. Kuzeydoğudaki alt bölüm Karlıova-Bingöl segmenti ile Palu-Hazar Gölü segmenti arasındaki geometrik ilişkilerden dolayı kompresyonel bir yapı kazanarak pozitif çiçek yapısı denetiminde deforme olmaktadır. Orta ve güneybatı alt bölümler ise daha çok açılmalı bir stres ortamında negatif çiçek yapısı denetiminde gelişmektedir. Çalışma sonuçlarına göre DAFS üzerindeki hareketin büyük bir bölümü sismiktir. Fayın paleosismik ve tarihsel aktivitesi, şu andaki sessizliğin nedeninin son dönemde meydana gelen bir kilitlenme olabileceğini, bu süreçte elastik deformasyon enerjisi depoladığını ve yakın gelecekte tekrar hareket edebileceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler; Doğu Anadolu Fay Sistemi, aktif fay, deprem, paleosismoloji, hendek I
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph.D THESIS NEOTECTONICS AND PALEOSEISMOLOGY OF THE PALU-HAZAR GÖLÜ SEGMENT OF THE EAST ANATOLIAN FAULT SYSTEM Hakan GÜNEYLİ DEPARTMENT OF GEOLOGICAL ENGINEERING INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Hasan ÇETÎN Year: 2002, Pages: 143 Jury : Assoc. Prof. Dr. Hasan ÇETİN : Prof. Dr. Cengiz YETİŞ : Prof. Dr. Ali KOÇYÎ?İT The East Anatolian fault system is one of the most important active continental transform faults in the world. A paleoseismological exploratory trenching study on two of its strands called the Palu-Hazar Gölü segment was done in order to determine its past, present and possible future activity to assess its earthquake hazard and in turn, shed some light on the deformation in this and analogous areas. From an engineering standpoint, this is of vital concern to the surrounding population of about 6 million people living in cities and towns located along the fault, and a number of critical facilities including dams, hospitals and schools in the area. This is the first trenching study on the EAFS. The results indicate that the latest surface rupturing earthquake on the Palu-Hazar Gölü segment may be the Ms=7.1+ 1874 event. One of the most destructive earthquakes (Ms 7) occurred on the segment 1580 +/-70 years BP, causing surface rupture on the fault and extensive damage in the area. The minimum and maximum recurrence intervals for the segment are 190 +/- 40 and 280 +/-55 years, respectively. An old alluvial fan of 12620 +/-250 years BP age and an abandoned stream bed on a similar age fan are offset 175 and 160.5 m, respectively, in a left- lateral sense along the fault indicating an average left-lateral slip-rate of 13.5 mm/yr. The average vertical slip rate on the segment near the northeast of the Hazar Gölü was found as 7. 13 mm yr". These slip-rates are consistent with the values found by recent GPS measurements and with some of the values found using combination of geological and plate kinematical reconstruction. Using the slip-rate of 13.5 mm/yr and the 27 km total left-lateral offset reported previously was found as 2 Ma ape for ihe siaii of leff-lnfpml mnvcmmr rm thr> Piin-H^wr nxVi ^ssgiü&it^iii^uüi -ikz -E.ÂÂ-&, assuming üîâiuîC; *iip-t
Benzer Tezler
- Doğu Anadolu Fay Zonu'nun, Palu segmentinin, üçdeğirmenler-karşıbahçeler (Palu-Elazığ) arasında, paleosismolojik ve morfotektonik özellikleri
Paleosismological and morphotectonic characteristics of Palu segment of Eastern Anatolian Fault Zone
BURAK BAYRAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeoloji MühendisliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET KOÇBULUT
- Time series analysis of gps permanent stations around east anatolia
Doğu Anadolu civarındaki sabit gps istasyonlarının zaman serisi analizi
WUMITI JULAITI
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Jeodezi ve FotogrametriBoğaziçi ÜniversitesiJeodezi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİH ERGİNTAV
- Doğu Anadolu fay sisteminin Palu-Uslu (Elazığ) arasındaki kesiminin kinematik analizi
Kinematics of the area between Palu-Uslu (Elazig) on the east Anatolian fault system in Turkey
MEHMET KÖKÜM
Doktora
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT İNCEÖZ
- Çaybağı formasyonu'nun (Elazığ doğusu) stratigrafik ve sedimantolojik özellikleri
Stratigraphic and sedimentologic characteristics of Çaybaği formation (eastern Elaziğ)
CAİLBE KOÇ TAŞGIN
Doktora
Türkçe
2009
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM TÜRKMEN
- Uluova fay zonunun kuzeydoğu bölümünün yapısal ve morfotektonik özellikleri
Structural and morphotectonics characteristics of northeastern part of Uluova fault zone
SERAP ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN AKSOY