Siyasi partilerin mali denetimi
Fiscal inspection of political parties
- Tez No: 120587
- Danışmanlar: DOÇ.DR. HASAN TUNÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Hukuk, Economics, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
ÖZET Siyasi partiler, modern siyasal sistemlerin en önemli unsurlarından birisidir. Modern demokrasi partiler demokrasisidir. Siyasi partiler on dokuzuncu yüzyılda ortaya çıktı. Ancak uzun süre hukuk sujesi olarak kabul edilmediler. Bu durum partilerin varlığını sona erdirmedi, tam tersine siyasi partiler zaman içinde büyük gelişme gösterek toplumsal hayatta önemli bir yere sahip oldular. Siyasi partiler ikinci dünya savaşından sonra hukuk düzenleri tarafından tanınmaya başladılar. İkinci dünya savaşından önce bazı Avrupa ülkelerinde ( Almanya, İtalya gibi) totaliter partiler demokratik yoldan iktidara gelerek demokrasiyi tatil ettiler. Bu olaylar siyasi partilerin hukuk düzenine dahil edilmesinde önemli bir rol oynadı. Daha sonra siyasi partiler anayasalarda düzenlenmeye başladı. Anayasalarda partilerin uymaları gereken prensipler belirlendi. Siyasi partilerin hukuk düzenine dahil edilmeleriyle birlikte partilerin finansmanı sorunu gündeme geldi. Siyaset yapmanın maliyeti her geçen gün artmaktadır. Partiler ilk önce bu sorunu üyelerinden aidat toplayarak çözüyorlardı. Ancak daha sonra bu yetersiz hale geldi. Partiler finansman sorununu çözmek için gerçek ve tüzel kişilerden bağış toplamaya başladılar. Ancak bu durum da bazı sorunları beraberinde getirdi. Siyasi partilerin temel amacı iktidara gelip kendi programını uygulamak ve ülkeye hizmet etmektir. İşte partilere yardımda bulunan kişi ve gruplar söz konusu parti iktidar olduğunda menfaat elde etmeye başladılar. Siyasi partileri menfaat gruplarının baskısından korumak için partilere devlet yardımı gündeme geldi. Pek çok ülke partilere devlet yardımı yapılmasını kabul etti. Demokratik ülkelerdeki denetim mekanizmalarının çok zayıf ve yetersiz olduğunu belirtmeliyiz. Bunun sebebi; partilerin kendilerini sınırlayacak düzenlemeleri yapmaktan çekinmeleri, kamuoyunun bu konuya ilgisiz kalmasıdır. Ayrıca siyasi partilerin yaptıkları bütün harcamaları pratikte denetlemenin imkansızlığı ve demokratik rejimin geleceği açısından sakıncalı görülmesi de partilerin denetlenmesini zorlaştıran etkenlerdendir. Siyasi partilerin denetlenmesinde iki sistem vardır. Birincisi, partilerin gelir ve giderlerini kamuoyuna açıklamaları sistemi, diğeri ise partilerin bir devlet organına hesap vermeleri sistemidir. Birinci sistemde partiler o yıl içinde elde ettikleri gelir ve giderleri kamuoyuna açıklarlar. İlgili siyasi partiye kimlerin ne kadar bağışta bulundukları, partinin diğer gelirleri ve yapılan harcamalar kamuyouna açıklanır. Burada herhangi bir devlet organına hesap verme söz konusu değildir. Usulsüz elde edilen gelirlerle ilgili takdir kamuoyunundur. İkinci sistemde ise partilerin elde ettikleri gelir ve giderler bir devlet organıtarafından incelenir. Usulsüz yapılan gelir ve giderler için kanunlarda öngörülen yaptırımlar uygulanır. Partilerin bir devlet organına hesap vermeleri mukayeseli hukukta sadece ülkemizde uygulanmaktadır. Ülkemizde siyasi partilerin gelir ve giderleri Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenir. 1961 Anayasası döneminde çıkarılan 648 sayılı kanunla siyasi partilerin gelir ve giderlerinin Anayasa Mahkemesi tarafından denetleneceği belirtilmiştir. 1982 Anayasası da bu konuda Anayasa Mahkemesini görevlendirmiştir. Anayasamıza göre; siyasi partiler demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurlarındandır. Demokrasi açısından önemli olan siyasi partileirn mali denetimi de hayati önem taşımaktadır. Siyasi partilerle ilgili yolsuzluk iddiaları her geçen gün artmaktadır. Bu iddiaların siyasi olmayan bir makam tarafından incelenmesi partiler için bir güvencedir. Bu nedenle bu görev bir yargı organı olan Anayasa Mahkemesine verilmiştir. Bu çalışmada siyasi partilerin mali denetimi üç bölüme ayrılarak incelenmiştir. Birinci bölümde partilerin denetimleri, mali denetimin genel esasları, 1961 ve 1982 Anayasalarında mali denetim incelenmiştir. Bu inceleme yapılırken mukayeseli hukuk ilkeleri de göz önünde bulundurulmuştur. İkinci bölümde siyasi partilerin mali işlemleri, gelir ve giderleri, partilerin Anayasa Mahkemesine gönderdikleri defterlerin nasıl tutuldukları ve muhasebe usulü incelenmiştir. Üçüncü bölümde mali denetimin yapılması usulü Anayasa Mahkemesi kararları ışığında ele alınmıştır. Anayasa Mahkemesinin yaptığı ilk inceleme ve esastan inceleme ilkeleri belirtilmiştir. Son olarak mali denetimin yapılmasında karşılaşılan sorunlara değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Political parties are the most important elements of modern political systems. Modern democrasy means democracy of the parties. Political Parties emerged in thel9th century but not regarded as a subject of law very sooner. However this did not stopped the parties. On the contrary the parties have undergone rapid developments in time and get an important status in social life. After second world war the political parties has been accepted by the systems of law. After second world war in some of the European countries like Germany and Italy absolutist parties came into power by means of democratic ways but postponed the democracy. These devolopments played a great role in the placements of political parties to the systems of law. İn constitutions the principals for the political parties have been defined. With the placement of political parties in the system the fiscal problems emerged. The cost of making politics has been increasing day by day. Firstly the parties has been solving those problems by collecting some amounts from the members but in time that amount become insufficient. The main aims of the political parties are governing the public and implementing their own programme, serving to their country. The people who have helped to the political parties for coming into power of the parties, benefit from this situation. State aid to the political parties come into force for preventing the parties from the pressure of the people. Many of the states accepted the idea of giving aid to the parties. We must mention that the inspection mechanism is insufficient in democratic countries. The reason of this is the parties are reluctant to do regulation which restrict them and the public is not interested in this subject. Above all, in practise the impossibility of inspection of the expenditure of political parties is the other reason which makes hard the inspection of parties. There are two main system in inspection of the political parties. The first one is explaining of the income and expenditure of the parties to the public. And the other one is giving an explanation to authorized body of the state.İn first system the parties explain their income and expenditure to the public. İn this system explaining to a state body is not discussed. The public give the decision about the income which don't gain according to the rule. İn the second system the income and expenditure of the parties are inspected by a state body. And the sanctions which are arranged in the codes is implemented to the income without legal basis. İn comparetive law giving explanation to a state body, is only applied in Turkey. İn our country the income and expenditure of political parties are inspected by the Constitutional Court. The claims about the corruption of the political parties are increasing day by day. And the examination of those claims by a non political body is a guaratee to the political parties. Because of those reasons this aim is given to independent body called as“Constitutional Court”İn this study the fiscal inspection of political parties is divided into three part. İn the first section the inspection of the parties, the general basis of fiscal inspection, and the fiscal inspection in 1961 and 1982 Costitution. During making this examination the principles of comperative law are taken in to consideration. İn second part fiscal transaction of parties, income and expenditure, and accounting procedure are examined. İn the third section the procedure of making fiscal inspection is examined by benefiting from the decisions of the Costitutional Court. And the principles of preliminary examination and basis examination are determined. And at the end, the problems during making financial inspection is mentioned. \
Benzer Tezler
- Siyasi partilerin mali yapısı ve denetimi
Political parties in the financial structure and control
ÖMER FARUK ALATAŞ
- Siyasi partilerin finansmanı ve mali denetimi
Financing and financial auditing of political parties
ESRA BAHAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TİJEN DÜNDAR SEZER
- Türkiye'de siyasi partilerin mali denetiminin incelenmesi ve değerlendirilmesi
Review and evaluation the fiscal auditing of political parties in Turkey
FATİH GÜLER
- Siyasi partilerin seçim harcamalarının denetimi
The control of the election expenses of political parties
ÖZLEM ÇELİK