Türk Gıda Sanayi'nin dış satımda rekabet gücü kazanması açısından toplam kalite yönetimi (TKY) sisteminin incelenmesi
Examination of total quality management (TQM) in the context of increasing the competitive advantage of Turkish Food Industry in exports
- Tez No: 120986
- Danışmanlar: PROF.DR. AYHAN TUFAN, PROF.DR. MEHMET BÜLBÜL, PROF.DR. NEVZAT ARTIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Food industry, export, competitive advantage, non-tariff barrier, WTO, total quality management, TQM, food safety, HACCP, ISO 9000
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
ÖZET Doktora Tezi TÜRK GIDA SANAYÎÎNÎN DIŞ SATIMDA REKABET GÜCÜ KAZANMASI AÇISINDAN TOPLAM KALÎTE YÖNETİMİ SİSTEMİNİN İNCELENMESİ Meral GÜNDÜZ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Ayhan TUFAN Ülkemizin de üyesi olduğu Dünya Ticaret Örgütü (DTÛ)'nün dünya tarım ürünleri ticaretine yön veren anlaşmalarından TBT (Technical Barriers to Trade-Ticarette Teknik Engeller Anlaşması) ve SPS (Sanitary and Phytosanitary Measures-Sağlık ve Bitki Sağlığı Anlaşması) bu çalışmanın konusu ile doğrudan ilgili anlaşmalardır. DTÛ, SPS ve TBT anlaşmaları ile bağlayıcı olmak yerine bu alanda faaliyet gösteren diğer uluslararası ve bölgesel kuruluşların çalışmalarına atıfta bulunarak, gıda güvenliğini garanti altına alan, kalite yönetim sistemi uygulayan, çevreye duyarlı, sosyal sorumluluklarını yerine getiren firmaların, dünya ticaretinde söz sahibi olmalarını hedefleyerek, dünya ticaretinin“Adil Ticaret”kavramına göre gerçekleştirilmesini istemektedir. Adil ticaretin sağlanabilmesi ise söz konusu anlaşmaların işaret ettiği ve Toplam Kalite Yönetimi (TKY) sisteminin araçları konumunda olan sistem ve standardlann uygulanması ile sağlanacaktır. Bu nedenle, çalışmada öncelikle TKY araçları incelenmiş ve bu araçların ülkemizdeki uygulamalarını öğrenmek ve Türk gıda sanayiinin dış satımda rekabet gücü kazanması açısından öneriler geliştirmek amacıyla gıda sanayiinde faaliyet gösteren ve dış satım yapan firmalara“Türk Gıda Sanayiinde Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları”başlıklı anket uygulanmıştır. Anket tam sayım yöntemi ile uygulanmış olup, sonuçlar SPSS istatistik paket programı ile değerlendirilmiştir. Anket sonuçlan ve literatür taraması ile elde edilen bilgiler değerlendirilerek SWOT analiz yapılmıştır. Çalışmada, DTÖ'nün SPS ve TBT anlaşmaları ile işaret ettiği TKY araçlarının ve özellikle HACCP (Kritik Kontrol Noktalarında Tehlike Analizi) siteminin küresel ölçekte tarife dışı engel olarak 21. yüzyılın ticaretini etkileyeceği ve Türk gıda sanayiinin dış satımda rekabet gücü kazanması açısından Toplam Kalite Yönetimi sistem araçlarının uygulanmasının firma ölçeği ayırımı yapılmaksızın önemli olduğu saptanmıştır. Bahsedilen nedenle, rekabet gücünün artırılması açısından kamu ve özel sektörün gerekli düzenlemeleri yapması, devlet, sanayici ve üniversite ilişkisinin güçlendirilerek TKY uygulamalarının yaygınlaştırılmasının önemli olduğu bulunmuştur. 2002, 207 sayfa ANAHTAR KELİMELER : Gıda sanayi, dış satım, tarife dışı engel, rekabet gücü, DTÖ, toplam kalite yönetimi, TKY, gıda güvenliği, HACCP, ISO 9000
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph.D. Thesis EXAMINATION OF TOTAL QUALITY MANAGEMENT IN THE CONTEXT OF INCREASING THE COMPETITIVE ADVANTAGE OF TURKISH FOOD INDUSTRY IN EXPORTS Meral GÜNDÜZ Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Departments of Agricultural Economics Supervisor : Prof. Dr. Ayhan TUFAN Technical Barriers to Trade (TBT) and Sanitary and Phytosanitary Measures (SSP), the agreements of the World Trade Organization that guided the world agricultural trade, are directly related to this study. Rather than being binding with SSP and TBT agreements, by referring to the studies of other international and regional organizations, WTO is trying to ensure that the world trade is carried out ; according to the concept of fair trade. WTO is doing this through targeting that those firms thaf“, guarantee food safety, implement quality management systems, meet environment related social: î ! responsibilities gain power in world trade. Fair Trade can only be ensured through systems and J standards that these agreements emphasize and that are the tools of the Total Quality Managements? ı (TQM) system. Thus, within the context of this study, priority has been given to the examination of*3 TQM tools and a survey called ”Implementation of TQM in the Turkish Food Industry" has been carried out on the export firms operating in the Turkish food industry in order to develop proposals for the Turkish Food Industry for it to gain competitive advantage in exports. The survey was done using the full count method and the results were evaluated using the statistical software called SPSS. A SWOT analysis was carried out using the information obtained through survey results and literature survey. As a result of the study, it was determined that the tools pointed out by the SPS and TBT agreements of the WTO, and especially the HACCP system, will have an influence on the world trade as a non- tariff barrier in the global scale in the 21. Century and that it is essential that the tools of the TQM system be implemented regardless of the scale of the firms for the Turkish Food industry to obtain competitive advantage in exports. Hence, from the point of view of increasing competitive advantage, it was concluded that both public and private sectors have to make the necessary regulations and coordination between the state, firms and universities have to be strengthened for a widespread implementation of TQM. 2002, 207 pages
Benzer Tezler
- İkincil veriler kullanılarak ihracat pazar araştırması yapılması: Gıda sanayinde kullanılan fırınlar (841720) için bir araştırma
Conducting export market research using secondary data: A research for the bakery oven (841720)
ASLI AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeKTO Karatay ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT CANITEZ
- Atatürk dönemi ve sonrasında tarım politikalarının gıda sanayiine yansımaları (1923-1960)
The reflections of agricultural policy to the food industry during the period of Atatürk and thereafter him.
AYNUR GÜL KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonomiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİGE SÜKAN
- Gümrük Birliği sonrası Türkiye tarımsal ürünler dış ticaretindeki gelişmeler
Effects of Costom Union to Turkish agricultural trade after the agreement
MELAHAT MUTLU
- 2017-2022 yılları arası Manisa ili dış ticaretinin ekonomik ve finansal analizi: Sektör, ürün ve ürün grupları bazında bir inceleme
Economic and financial analysis of Manisa province foreign trade between 2017-2022: A study on sector, product, and product groups
ÖZCAN ARAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR KÖSE
- Avrupa Topluluğu'nun ileri teknoloji ve yapısal değişim ağırlıklı sanayi politikası ve Türk sanayinin bu politikaya uyumu
Başlık çevirisi yok
AHMET ŞAHİNKAYA