Şanlıurfa ilinde tarıma dayalı sanayinin ekonomik yapısı, finansmanı ve sorunları
Problems of financing structure economic of agricultural industry in Şanlıurfa province of GAP (Southestern Anatolia Project) region of Republic of Turkey
- Tez No: 120992
- Danışmanlar: PROF.DR. MEHMET BÜLBÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
ÖZET Doktora tezi ŞANLIURFA İLİ'NDE TARIMA DAYALI SANAYİİNİN EKONOMİK YAPISI, FİNANSMANI VE SORUNLARI Ferhat ŞELLİ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Mehmet BÜLBÜL Bu çalışmada ; Şanlıurfa ili Merkez, Akçakale, Hilvan ve Viranşehir ilçelerinde faaliyet gösteren tarıma dayalı sanayi işletmelerinin, ekonomik finansman ve yapısal durumları analiz edilmiştir. Araştırmanın amacına uygun olarak belirlenen 1 1 sektörden, 54 tarına dayalı sanayi işletmesi basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilirken, sayıca az olan işletmeler de tam sayım uygulanmıştır. Tarıma dayalı sanayi işletmelerinden verilerin toplanması aşamasında anket yöntemi kullanılmış olup işletmelerin analizi sonucu belirlenen değerler, sektörler itibariyle ve işletmeler ortalaması şeklinde ortaya konmuştur, işletmelerin kuruluş yeri, idari, mali, teknik, ticari durumları, yatırım, finansman ve kredi işlevleri ve karlılık-verimlilik düzeyleri ortaya konulmuştur. İşletmelerde çalışan personel sayısı, eğitim ve ücret düzeyleri, işletme organizasyonu, hammadde alım miktarları, ürün maliyetleri, üretim miktarları, kapasite kullanım oranlan, üretim teknolojisi v.b. gibi bilgiler işletme kayıtlan ve görüşmelerden yararlanılarak elde edilmiştir. Araştırmada tarıma dayalı sanayi işletmelerinin, 2 yıllık (1999-2000) dönemde ortalama aktif ve pasif sermayesindeki değişmeler tespit edilmiştir. Yıllar ortalaması olarak işletmelerin sermaye yapılan; tekstil sanayiinde aktif sermaye içinde döner varlıkların oram % 65.06 iken, duran varlıkların oram % 34.94'dır. Pasif sermaye içinde kısa vadeli borçların oram % 61.56, uzun vadeli borçların oram % 0.59 ve öz kaynakların oram % 37.85'dir. Gıda sanayiinde aktif sermaye içinde döner varlıkların oram % 65.77 iken, duran varlıkların oram % 34.23 'dır. Pasif sermaye içinde kısa vadeli borçların oram % 36.55, uzun vadeli borçların oranı % 10.83 ve öz kaynakların oram % 53.51 olarak tespit edilmiştir. Araştırmada sanayi işletmelerinin likidite, verimlilik ve karlılık oranlan, Türkiye tekstil ve gıda sanayi işletmeleri ortalama değerleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Tekstil sanayimde iplik ve konfeksiyon faaliyet dallarında cari oran ortalamaları Türkiye ortalamalarından yüksek iken, asit test ve nakit oranlan önemli ölçüde düşük olduğu tespit edilmiştir. Tekstil sanayiindeki işletmeler sektörler itibariyle incelendiğinde özellikle çırçır işletmelerinde sermaye yapışırım iyi bir durumda olduğu, iplik işletmelerinde olması gereken % 200 oranına yakın olduğu ancak konfeksiyon işletmelerinde bu oranın % 40.00' 1ar gibi düşük seviyede olduğu, finansal yapı oranlan itibariyle de Türkiye ortalama değerleriyle karşılaştırıldığında yabancı sermayenin öz sermayeden daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada tekstil sanayiindeki verimlilik stok devir, alacak devir ve işletme sermayesi devir hızlarına oranlan Türkiye ortalamaları ile karşılaştırıldığında; konfeksiyon işletmelerinde ülke ortalamasının üzerinde, iplik işletmelerinde genel olarak altında olduğu tespit edilirken, işletme sermayesi devir hızı itibariyle de Türkiye ortalamalarının oldukça üzerinde olduğu saptanmıştır. Gıda sanayiindeki işletmeler incelendiğinde ise, likidite oranlarının, Türkiye ortalamalarının üzerinde olduğu ve birbirinden önemli oranda sapmalar göstermediği tespit edilmiştir. Tekstil ve gıda sanayiinde işletmelere ait değerlerin karlılık oranlan itibariyle, standart değerlerin altında olduğu saptanmıştır. Tarıma dayalı sanayi işletmelerinin karşılaştıkları sorunlar öncelik sırasına göre incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre tekstil sanayiinde kredi temini, elektrik kesintisi, bürokrasi, gıda sanayiinde pazar, mali yetersizlik, kredi temini, kalifiye işgücü problemlerinin olduğu belirlenmiştir. 2002, 235 sayfa ANAHTAR KELİMELER : Tarıma dayalı sanayi, üretim teknolojisi, mali yapı, maliyet, ekonomik ve finansal analiz
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph J). Thesis PROBLEMS AND FINANCING, STRUCTURE ECONOMIC OF AGRICULTURAL INDUSTRY IN ŞANLIURFA PROVINCE OF GAP (SOUTHEASTERN ANOTOUA PROJECT) REGION OF REPUBLIC OF TURKEY Ferhat ŞELLİ Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Economics Supervisor: Prof. Dr. Mehmet BÜLBÜL In this research; a detailed of capital structure and financial analyses of agricultural industrial establishments m Akçakale, Viranşehir, Hilvan counties of Şanlıurfa province has been conducted and results has been discussed. 54 agricultural industrial establishments in 11 different industries has been chosen by basic random sampling and in some cases since the number of establishment in some sectors was very limited all of the establishments were chosen and studied. During the study intensive field surveys has been conducted and information has been collected from onsite interviews, surveys and evaluation of internal financial documents of these establishments. Mathematical averages of measurements of various factors on industry based have been calculated, and these results have been compared with the national averages. Locations of these establishment, their managerial and technical personnel, and capital structure, and commercial activities has been studied and measured. Detailed information such as; number of personnel, their education and salary level, organizational structure, sales and purchase numbers, production facilities, and machinery, and technologies, and costs, and capacity, and capacity usage ratios, and others from onsite interviews and by studying of internal company documents has been collected. As annual average of rate of revolving capital is 65.06 % and fixed capital is 34.94 % in active capital. The rate of short-term debt is 61.56 %, long-term debt is 0.59 % and core capital is 37.85 % in tortile industry. As annual average the rate of revolving capital is 6S.77 %, fixed capital is 34.23 % in active capital. The rate of short-term debt is 36.55 %, long-term debt is 10.83 % and core capital is 53.51 % in food industry. In the research, productivity, liquidity and profitability ratios have been examined with the comparison of textile and food industries establishment's average values. It has been determined mat most of industries concentrated on textile (ginning) followed by food (cotton oil and some wheat-mill), and are over average because of seasonal nature of production capacity usage ratios of sample companies are lower. Also outside the production season, ratio of long-term loans is higher than Turkish averages. (In production season ratio of short-term loans are a lot higher than Turkish averages) It can be said that since most of the companies are young establishments and financed heavily by long-term government subsidized loans therefore they have long term credit to pay. For example in ginning sector where most of the establishments are ten years and older and their ratio of long-term dept and foreign capital ratios are very low. Also in textile and confection industries it has been determined that inventory and capital turnover ratios in general are over the Turkish averages. On the other side in food industry it these ratios do not differentiate from Turkish averages. During our research agricultural based industrial establishments have been investigated. Due to our research the major problems in textile industry are lack of long-term credit, shortages of energy, bureaucracy, and in food industry are lack of working capital and credit, and qualified personnel. 2002, 235 page KEY WORDS: Agricultural industries, production technology, financial structure, cost, economical and financial analysis
Benzer Tezler
- Şehirsel fonksiyonları açısından Viranşehir
Vi̇ranşehi̇r with regards to its urban functions
ALİ FİLİZ
- Şanlıurfa ilinde pamukta pazarlama ağı ve pamuk üreticilerinin üretici birliği algısı
The perception of cotton marketing network and cotton producers' union in Şanliurfa province
İSMAİL EFE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatHarran ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET REŞİT SEVİNÇ
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET CANÇELİK
- Organik tarım işletmelerinde pazarlama sorunlarına yönelik Şanlıurfa ilinde bir araştırma
A research in Şanliurfa city aimed at marketing problems in organic agriculture firms
SÜREYYA ECE
- GAP'ın Şanlıurfa ili sosyo-ekonomik coğrafyasına etkileri
The Effects of the Northeastern Anatolia Project (GAP) on the socio-economic geography of Şanlıurfa
AYHAN AKIŞ
- Ailesi mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan çocukların yaşantılarının resimlerine yansıması ve plastik açıdan incelenmesi
Reflections of lives of the children whose families work as seasonal agricultural workers on their drawings and their analysis of plastic
EMİNE TEKER
Doktora
Türkçe
2015
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ALTINTAŞ