Anayasa Mahkemesi ve demokrasi 'Yeni kurumsalcı' bir bakış
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 126349
- Danışmanlar: DOÇ.DR. A. MERİH ÖDEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 337
Özet
ÖZET“Türk Anayasa Mahkemesi ve Demokrasi 'Yeni Kurumsal Bir Bakış'”başlıklı bu çalışmada ilk olarak yargısal analizde yaklaşım sorunu ele alınmıştır. Bu kapsamda, öncelikle siyaset biliminde ve yargısal analizde başvurulan yaklaşımlar ve son dönemde hakim yaklaşım durumunda bulunan“yeni kurumsalcılık”incelenmiştir. Konunun incelenmesi sırasında“yeni kurumsala”yaklaşımın yargısal analize uyarlanması çabası çerçevesinde geliştirilmiş olan görüşlere de yer verilmiştir. Ancak,“yeni kurumsalcılığın”bir alt kolu niteliğindeki tarihsel kurumsalcı yaklaşımın temel iddiası olan, tarihsel koşulların kurumsal yapıya bir“yol”çizdiği tezinin yargısal kurumlara tam olarak uygulanmasının güçlüğü nedeniyle“yeni kurumsalcı”yaklaşımın yargısal kurumlara uyarlanmasına yönelik çabalara da yer verilmiş ve adeta bir sentez ortaya çıkarılmıştır. Çalışma, Türk Anayasa Mahkemesi 'nin“yeni kurumsalcı”yaklaşımla değerlendirilebilecek bir yargısal kurum olduğu tezi çerçevesinde gelişmiştir. Buna göre, Türk Anayasa Mahkemesi 'nin kurumsal yapısını ve özelliklerini ortaya koyabilmek için tarihsel koşullan ve kuruluş nedenlerini göz önüne almak gerekir. Diğer taraftan, Anayasa Mahkemesi'nin temel işlevi olan anayasa yargısının evrensel gelişimi de genel bir değerlendirme için göz önünde tutulmalıdır. Bu nedenle, çalışmanın ikinci bölümünde anayasa yargısının evrensel tasarımı ele alınmıştır. Daha sonra Türk Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşu incelenmiş ve kurumsal yapının oluşum süreci irdelenmiştir. Türk Anayasa Mahkemesi'nin kuruluş sürecine giden yolda yaşananlara ve Türk siyasal yaşamının bölünmüş yapısına merkez-çevre ilişkileri çerçevesinde yaklaşılmıştır. Bu bağlamda, 1960 askeri müdahalesinin ve onun ürünü olan 1961 Anayasasının özelliklerine değinilmiştir. Sonuç olarak, Türk Anayasa Mahkemesi'nin demokrasi alanındaki performansını değerlendirebilmek için seçimler, çoğulculuk ve temel hak ve özgürlükler alanına ilişkin değerlendirmelerde bulunulmuştur. Türk Anayasa Mahkemesi'nin bir yandan demokrasinin gelişimine yönelik katkı sağlayan birkurum olarak değerlendirilirken, diğer yandan demokrasinin ve özellikle siyasi parti kapatma kararları nedeniyle çoğulculuğun önünde bir engel olarak görülmesinin altında yatan nedenler ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda yapılan değerlendirmelerde yeni kurumsalcı yaklaşımın sağladığı bakış açısına uygun bir tablo ortaya çıktığı savunulmuştur.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Turkish Constitutional Court was established by the 1961 Constitution which is made after the Military Coup of 1960. The political events that took place under the Democratic Party (DP) governments between the 1950 and 1960 shaped the 1961 Constitution to a large extent. For example, it was widely believed that the majoritarian type of democracy built in the 1924 Constitution underpinned the crisis when the DP came to power after the elections which was held in 1950, and because of this belief 1961 Constitution was designed to hamper the majoritarian institutions, i.e. parliament. This anti-majoritarian tendency can be seen significantly by the foundation of second chamber in the parliament, i.e. Senate, and the Constitutional Court. Although it is important to emphasize the reactionary character of 1961 Constitution and to specify the structure of 1924 Constitution, the picture would not be complete if the divided nature of the Turkish society and political cleavages were not mentioned. Many efforts have been concentrated on this topic and the center-periphery model is mostly used by the scholars of the field. According to this model, during the DP governments, the peripherial forces effected the government, and this annoyed the central elites who perceived this as a threat to the democratic, secularist nature of the state. On the other hand, the periphery considered the bureaucratic elites as applying constraints on their traditional life style, especially the islamist traditions here to mention. After the the military intervention, the central elites made a new Constitution, which is known to be one of the most liberal constitution of its time. Since then, Constitutional Court became one of the main actors of the political system. It is known to be acting as an anti-majoritarian institution, but not as much activist in protecting political rights especially the political parties. Turkish Constitutional Court has banned many political parties both in 1961 and 1982 Constitutions, the latter also a constitution made after a military intervention. According to the“new institutionalist”approach in political science much importance is attributed to the“institutions”. On the other hand“historicalinstitutionalism”, which is a sub-branch of“new institutionalism”, the“path”built during the formation of an institution has a continuous effect on that institution. This theory is known as the“path dependency”theory. Applying this theory and the others built to adapt“new institutional approach”to the analysis of judicial institutions, it is tried to show that Turkish Constitutional Court is a judicial institution which is effected by the historical determinants to a large extent. We can understand more accurately with the help of this approach, why the Constitutional Court has been both appraised and criticized in the democratic arena.
Benzer Tezler
- İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesinde Türk Anayasa Mahkemesi
The Role of the Turkish constitutional court in protection and progression of the human rights
BÜLENT ULAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
HukukKırıkkale ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. TAYFUN AKSOYAK
- Hak ve özgürlüklerin korunması bağlamında bireysel başvuru
An individual application in the context of protecting rights and freedoms
SAMİ SEZAİ URAL
- Temel hak ve özgürlüklerin coğrafi sınırlılıkları: Türkiye örneği
Geographical bounders of fundamental rights and freedoms: Turkey as a sample
DELİL YÜKSEKDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiAkdeniz ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ERDEM
- 1982 Anayasası'nda güçlü yürütmenin kökenleri
The sources of power executive in the 1982 Constitution
GÖNÜL BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
HukukAnkara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT GÖNENÇ
- Askeri ve bürokratik vesayet bağlamında27 Mayıs 1960 darbesinin incelenmesi
In the context of military and bureaucratic tutelage an analyzing of the 27 May 1960 coup
TUĞBA GÖZEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiAfyon Kocatepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZELKİF POLAT