Gazan Mahmut Han Döneminde Anadolu'da meydana gelen Moğol isyanları: 1295 - 1304
The Mongol rebellions in Anatolia during the reign of Gazan Mahmud Khan: 1295 - 1304
- Tez No: 127624
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLHAN ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Gazan Han, İlhanlı hükümdarları arasında sert ve otoriter idaresi ile tanınmış bir şahsiyettir. Ayrıca onun reformist yönü de dikkate değer bir özellik olarak karşımıza çıkıyor. Gazan dönemi İlhanlılar için olduğu gibi Türkiye Selçukluları açısından da çok önemli gelişmelerin yaşandığı bir süreç olmuştur. Ayrıca bu dönemde Anadolu'nun ilk defa Moğolların kendi aralarındaki mücadelelere sahne olduğunu görüyoruz. Gazan Han, yönetimi ele geçirdikten sonra çekindiği Togaçar'ı merkezden uzaklaştırarak Anadolu'ya askeri vali olarak atamıştır. Togaçar, Anadolu'da bulunduğu süre içinde İlhanlı yönetimi aleyhine faaliyetlerini sürdürdüğü sırada Gazan, Togaçar'ı kendi yönetiminin geleceği için ortadan kaldırma karan aldı. Gazan'ın emri üzerine Togaçar, Baltu tarafından Anadolu'da öldürülmüştür. Bu olaydan sonra ise Baltu'nun gücünün bir hayli arttığım görüyoruz. Baltu, ilerleyen zamanlarda Gazan' a karşı isyan yoluna sapmıştır. Bu isyan, ancak Kutluğ Şah' in etkili bir askeri seferiyle bastırılabildi. Bu isyanın hemen ardından töhmet altında kalan Selçuklu Sultam II. Mesud, tahtından alınarak sürgüne gönderilmiştir. Gazan Han, planladığı Suriye seferi için Sülemiş Noyan'ı bir miktar kuvvetle Anadolu'ya göndermiş; fakat adı geçen Moğol Komutanı, Anadolu valiliğine Bayancar'ın atandığım görünce Baltu gibi isyan yoluna sapmıştır. Sülemiş isyanı, Anadolu'da gerçekleşen Moğol isyanları arasında en geniş çaplı olanıdır. Sülemiş, bu isyan hareketi sırasında İlhanlı ordusuna yenilince Suriye'ye kaçmış ve Mısır'da Memluk Sultanınca ilgiyle karşılanmıştır. Yanında bir miktar Memluk kuvvetiyle tekrar121 Anadolu'ya dönen Sülemiş, bu sefer yakalanarak İlhanlı yönetimine teslim edilmiş ve Tebriz'de İdam edilmiştir. Bu isyan sırasında Sultan HI. Alaeddin Keykubad'ın Gazan Han'a bağlı kaldığım görüyoruz. Moğol isyanları sırasında Memluk Devleti, Sülemiş'i destekleyerek İlhanlı yönetimi aleyhine politika takip ederken; Kilikya Ermeni Baronluğu, kendisine sığınan asi Baltu'yu Gazan' a teslim ederek tam tersi bir politika izlemiştir. Selçuklu ülkesindeki idarecilerin ve halkın büyük bir kısmının da isyanlar sırasında İlhanlı ve Selçuklu yönetimine bağlı kaldığı görülmektedir. Başta Karamanlılar olmak üzere pek çok Türkmen, asilerden Baltu'ya destek vermezken Sülemiş isyanına katılmıştır. Bu isyanların getirdiği karışık siyasi ortamdan yararlanan pek çok Türkmen beyliği, Bizans üzerine çeşitli gaza faaliyetleri düzenleyerek; sınırlarını sürekli Bizans aleyhine genişletti. Yapılan tüm bu faaliyetler sonucunda Anadolu'nun Türkleşme süreci de tamamlanmış oluyordu.
Özet (Çeviri)
Gazan Khan have been known for his hard management and as an authoritarian. Also, he appear with his remarkable reformist view. Gazan's period had been important for İl-khanid empire and Anatolian Saljukids. However, first time Anatolia had been scene of struggle occurring between Mongols. Gazan Khan took of Togachar away from center of empire and appointed as a military governor after got hold of government, because of reluctant in front of his. Gazan decided to remove Togachar when Togachar in Anatolia and carry on uprising against ll-khanid administration. Togachar was killed with order of Gazan by Baku. After this event political power of Baltu increased speedily. Baltu, afterwards, tray to uprising against to Gazan. In rebellion was suppressed by Kutlug Shah, by way of an influential military operation. In pursuit of this uprising Sultan of Saljukid State Masud II., who was be accused of the revolt, was dethroned and gone to exile. Gazan charge Sulamish Noyan with Syria campaign together with forces; but the is Mongol commander rebelled after was informed of Bayancar's appointment as governor of Asia Minor. The Rebellion of Sulamish was in the largest scale of revolts occurred in Asia Minor. He escaped to Syria because of suffering defeat and was assented by Mamluk Sultans. When Sulamish turned to Anatolia again, together with Mamluk forces, was caught and surrendered il-Khanid administration, afterwards executed. We observe fidelity of III. Alaeddin Keykubad to Gazan Khan. During the rebellions of Mongol commanders, Mamluk State supported Sulamish against İl-Khanid government, despite Cilicia Armenian Kingdom delivered Baltu to Gazan. During this rebellions bureaucrats and population of123 Seljukid State were committed to Îl-Khanid administration. Firs of all, Karamanlılar and a great deal of Turkomans participated the Sulamish, nevertheless did not support Baltu. Turkoman principalities expended their borders, benefiting from this strife via holy war towards Byzantine properties. After this events, the Turkicization process of Asia Minor have been completed.
Benzer Tezler
- Konya Müzesinde İlhanlı hükümdarı Ebû Said Bahadır Han'a ait sikkeler
Goins of ılkonid ruler Ebu Said Bahadır Hanat the Konya Museum
ALİ AKYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM
- Anadolu'da İlhanlı mimari eserleri
Worlds of İlkhanate archtitecture in Anatolia
NAZHAN AYTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. NURİ SEÇGİN
- Tevârih-i Güzide–Nusret Nâme'nin Türk-Moğol tarihi açısından değerlendirilmesi
Historical analysis of Tevârih-i Güzîde-Nusret-Nâme
OCHIRPUREV DUGER
- Safvetü's-Safâ'da Safiyyüddîn-i Erdebîlî'nin hayatı ,tasavvufi görüşleri ve menkibeleri
Safiyyüddi-i Erdebîlî's life, mistical pointful of views and tales
SERAP ŞAH
Doktora
Türkçe
2007
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT EROL KILIÇ