Salnamelere göre 19. yüzyılın son çeyreğinde Trabzon vilayeti
Examination of Trabzon province in the last quarter of the 19th century on the basis of Almanac the time
- Tez No: 133994
- Danışmanlar: PROF. DR. NECDET HAYTA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
152 ÖZET Bu araştırmada, 19.yüzyılın son çeyreğinde (1878-1900) salnameler esas alınarak Trabzon Vilayetinin idari, ekonomik ve sosyal yapısı ile nüfus ve eğitim yapısı incelenmiştir. Trabzon, Anadolu'nun olduğu kadar dünyanın da en eski şehirlerinden biridir. M.Ö. 2000 yıllarında Miletli göçmenler tarafından kurulan şehir, kısa sürede büyük bir ticaret merkezi haline gelmiş, bir cazibe merkezi olmuştur. Trabzon, 1461 'de Osmanlılar tarafından fethedildikten sonra, sosyo ekonomik ve kültürel yönden önemli gelişmeler göstermiştir. Şehzadelerin valilik yaptığı bir vilayet olması dolayısıyla da siyasi ve idari yapı içinde özel önem kazanmıştır. 19. yüzyılın ilk yarısından itibaren Trabzon limanı İran transit mallarının taşındığı en önemli liman olmuş, şehirde ticaret ve sosyal yaşam canlanmıştır. Şehrin idari yapısı; incelenen dönem içindeki şeklini 1864 Vilayet-i Umumiye Nizamnamesi, 1871 îdare-i Umumiye Nizamnamesi ile almıştır. İncelenen dönem içinde vilayete bağlı sancaklar Trabzon (merkez), Lazistan, Canik ve Gümüşhane sancaklarıdır. Vilayetin ekonomisi tarım (özellikle tütün tarımı), ormancılık, liman ticareti ve hayvancılığa dayanır. Trabzon, Karadeniz bölgesinin siyasi ve ekonomik merkezi olmasının yanı sıra eğitim ve kültür merkezi de olmuştur. Fetihten sonra kiliseler camiye çevrilmiş ve ilk eğitim merkezleri olmuş, daha sonra da kısa süre içinde medreseler, sıbyan mektepleri, rüşdiye mektepleri ve idadiler açılmıştır. Şehirde yabancı okullarda mevcuttur. Şehirdeki nüfus dağılımı yoğunluk sırasıyla, asli unsur ve çoğunluk olan müslüman Türkler, Rumlar, Ermeniler, Katolikler ve Protestanlar şeklindedir. Trabzon 20. yüzyılın başında eski önemini kaybetse de Osmanlı Devletinin o dönem içindeki durumu göz önüne alındığında yine de sosyo- ekonomik ve kültürel alanda önde gelen vilayetler arasındaydı. Doğal güzellikleri ve gerek Bizans döneminden gerekse Osmanlı Devleti döneminden günümüze ulaşan tarihi yapıtları şehre ayrı bir önem kazandırmaktadır.
Özet (Çeviri)
153 SUMMARY In this resarch, administrativey economic, social, demographic and educational structure of Trabzon province of the Ottomon Empire in the last quarter of the 19th century was examined on the basis of the Almanac of the time(1878- 1900) Trazon is not only Anotolia's but also the worlds one of the oldest cities. The city was founded by Miletos immigrants in 2000 BC and became big trade center attracting people. A great socio-economic and cultural development took place in Trabzon after it had been conquered by the Ottomons in 1461.lt was also the province which sultan's sons ruled as governer of a province, so it had a crucial role in political and administrative structure of Ottomon empire. In the first half of the 19th century, Trabzon became the most important harbour town to carry transit goods from Persia. This in turn fostered commercial and social life. In examined period, the administrative structure of Trabzon was formed by 1864 Vîlayet-i Umumiye Niazamnamesi (General Province Regulation) and 1871 İdare-i Umumiye Nizamnamesi (General Administrative Regulation). In that period the sub provinces of Trabzon were Trabzon(center), Lazistan, Canik, and Gümüşhane The economy of Trabzon was based on agriculture (especially tobocco cultivation), forestry, harbour trade, an cattle breeding. Trabzon was not only the administrative and economic center of the region It was also educational and cultural center. After the conquest of Trabzon, churches were transformed to mosques and they became the first educational centers. Then in a short time other public and military schools like medreses (muslim theological schools), pediatric and adult schools and secondory schools were opened. There were also foreign schools in the city. The majority of the population consisted of the muslim Turks and then came the Greeks, Armenians, Catholics and Protestants. Altough Trabzon lost its prior significance at the beginning of the 20th century.lt was still one of the important socio-economic and cultural centers of the154 empire when considering the situation of the state in that period. The natural beauties and historical remains of the city from both Byzantine and Ottomon period makes it more important.
Benzer Tezler
- Salnamelere göre XlX. yüzyılın son çeyreğinde Edirne vilayeti
Edirne at yearbooks in the last quarter of XlX. century
NESLİHAN HALİCİOĞLU
- 19. yüzyılın ikinci çeyreğinde Zile kaza merkezinde ekonomik ve sosyal yaşam (Temettuat kayıtlarına göre)
Economic and social life in the second year of the 19th century (According to temettuat registration)
MUSA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT HANİLÇE
- 1844-1845 (h.1260-1261) tarihli temettuat defteri'ne göre Uluborlu Kazası'nın sosyal ve ekonomik yapısı
The social and economic structure of Uluborlu Town in accordance with temettuat defters dated 1844-1845 (h.1260-1261)
SAMİ SİNAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
TarihSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. BEHSET KARACA
- Trabzon gazetesine göre Trabzon vilayeti (1906-1907)
Trabzon province according to Trabzon gazetesi (1906-1907)
GÖKHAN SELCİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
TarihKaradeniz Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF.DR. M. ALAADDİN YALÇINKAYA
- XX. yüzyılın ikinci yarısında Karaman kazası(İdari, ekonomik, sosyal, eğitim ve kültürel durum)
In the second half Karaman accident XX.century
AZİZ SAYASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKTAY BOZAN