Bizans dini mimarisinde Kiborion tipinin İstanbul ve Anadolu'daki örnekler ışığında değerlendirilmesi: Cilt 1 - metin
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 135261
- Danışmanlar: PROF. DR. ARA ALTUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 362
Özet
Bizans dini mimarisinde değişik adlar altında toplanmış birçok yapı grupları bulunmaktadır. Plan şemaları dikkate alınarak yapılan bu sınıflandırmalardan birini de bizim kiborion olarak adlandırdığımız, yabancı araştırmacıların farklı isimlerle değerlendirdiği yapılar oluşturmaktadır. Bir plan şemasının adlandırması olarak kullandığımız kiborionun kelime anlamı; en basit şekli ile kubbeli gölgelik olup baldakenle eş anlamlı bir ifadedir. Mısır sanatından itibaren görülen bu şema, Taht-Tapınak bağlantısı içerisinde ele alınarak kozmik bir ifadeye büründürülmüştür. Birçok kültürde karşımıza çıkan kiborion, Bizans Sanatı içerisinde de değişik kullanımlarla varlığını sürdürmüştür. Bu basit form giderek bir mekan şeması haline gelmiş ve ilk örnekler, martyrionlarda uygulanmıştır. Vl.yy'dan itibaren de XlV.yy'm sonuna kadar geniş bir dönemi kaplayan bir kilise plan şeması haline gelmiştir. Bu şemada inşa edilen yapılar genel hatlarıyla, kare bir naosun dört köşesinde yükselen ve cephe boyunca genişleyen kemerler ve bu kemerlerin arasında oluşan pandantiflerle taşınan bir kubbeden oluşmaktadır. İstanbul ve Anadolu'da on yedi örnek ile temsil edilen kiborion tipli yapılar, Balkanlarda ve Kafkas mimarisi içerisinde de azımsanmayacak sayıda örnekler vermiştir. Tip, erken dönemlerden itibaren fazla bir değişime uğramadan varlığını sürdürürken, şema olarak diğer plan tiplerinin de özünü oluşturmuştur.
Özet (Çeviri)
In Byzantine sacral architecture, there exist many structure groups associated with various terms. One of these classfications, according the plan schemes, is what we call“ ciborium”which foreign scholars have studied under different terms.“ Ciborium”as the of a plan scheme mean a simple domed shady place, and it is synonymous with a baldachin. Already appeared in the Agyptian architecture, the scheme has been put into a relation with the throne-tempel and gained a cosmic meaning. One meets the“ciborium”in many other cultures; it has come to exist in the Byzantine art, too, but its different uses. In the course of time this simple form has become a space scheme, and its fist examples have been applied at martyriums. The same form turned into an eccleciastical plan scheme form sixth to the end of twelfth century. The structures built in this scheme generally consist of the arches raising on the four sides of a square naos and widening along the facades, and a dome supported by the pendentives between these arches. The ciborium- type structures represented with eighteen examples around Istanbul and Anatolia, as far as we could deteet, have also shown other examples of significant quantity in the balcans and within the Caucasian architecture as well. The type has existed form the earlier periods with tiny modifications and formed the core of other plan types.
Benzer Tezler
- Bizans mimarisinde Oktagon plan tipi: İstanbul Azizler Sergios ve Bakkhos Kilisesi (küçük Ayasofya Camii) örneği
Octagon plan type in Byzantine architecture: İstanbul Saints Sergius and Bacchus Church (little Hagia Sophia Mosque) example
KEVSER YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDİA YELDA UÇKAN
- Doğu Anadolu bölgesi Hıristiyan dini mimarisinde Jamatun yapıları I
Başlık çevirisi yok
YALÇIN KARACA
Doktora
Türkçe
2004
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN AYTEKİN
- Artvin ve Erzurum illerindeki Bagratlı dönemi Hıristiyan dini mimarisinde taş bezeme
The stone ornament in Christian religious at the period of Bagratlı, which are in the cities of Erzurum and Artvin
TAHSİN KORKUT
Doktora
Türkçe
2016
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN AYTEKİN
- Küçük Efendi Külliyesi
The Küçük Efendi Complex
İDİL ZANBAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mimarlıkİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. BAHA TANMAN