Geri Dön

İslam Hukuku'nda içtihad, mezhep taassubu ve Osmanlı uygulaması

The Ijtihad and the fanaticism of islamic Law schools in the islamic jurisprudence and Ottoman practise

  1. Tez No: 135348
  2. Yazar: MÜMİN ÇEVİK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET TEVFİK ÖZCAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2002
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 269

Özet

öz İslâm hukukunun kültür tarihimiz, hukuk tarihi ve mukayeseli hukuk açısından incelenmesi önem taşımaktadır. Özellikle İslâm hukukunda içtihad konusu İslâm hukuku araştırmalarının omurgasını teşkil eder. İçtihad merkezli bir kaynak araştırmasında öncelikle İslâm hukukunun kaynaklarının genel olarak incelenmesi lüzumundan hareket ederek aslî ve fer'î kaynakları açıkladık. İçtihad konusuna, tarihî seyri içindeki gelişmeleri göz önüne alarak genişçe yer verdik. Buna bağlı olarak hukuk ekollerini (Fıkhı mezhepleri) ele aldık. Özellikle dört Sünnî fıkıh mezhebi ile kurucuları üzerinde durduk. Bu mezheplerin hukuk kaynaklarını, içtihad görüşlerini belirttik. Her mezhebin anlayışları doğrultusunda içtihadlarından örnekler vererek görüşlerini somutlaştırdık. İslâm hukukunda içtihadın durağanlaşması sebepleriyle içtihad kapısının kapalı veya açık olduğu tartışmaları Üzerinde durduk. Bir içtihad ürünü olarak ortaya çıkan hukuk ekollerinin (Mezheplerin) içtihad kapısının kapandığı yorumuna bağlı olarak nasıl taassup kurumları hâline geldiğini açıkladık. Mezhep taassubunun hukukî gelişmeye nasıl engel teşkil ettiğini ve mezhep taassubunun kötülüklerini ortaya koyduk. Zaman içinde Mezheplerin görüşünün Kur'an'ın ve Sünnet'in önüne geçtiğini tesbit ettik. Mezhep görüşünün Osmanlı uygulamasını açıkladık. İslâm-Osmanlı hukukunda bir sapma olarak ortaya çıkan Kadızadeler hareketi üzerinde durduk. Ayrıca İslâm hukukunda içtihadın değişik bir anlayış içinde siyasî aksiyon haline gelen“Velâyet-i fakîh”kurumuna temas ettik. Humeynî ile noktalanan Şia'nın İmâmiye görüşündeki bu kurumu tarihî seyri içinde açıklamaya çalıştık. m

Özet (Çeviri)

ABSTRACT Examination of Islamic Law in respect of our history of culture, legal history and comparative law is of great importance. Especially the problem of Ictihad in Islamic Law constitutes the framework of Islamic Law studies. Intially we explained primary and secondary sources of Islamic Law because it is necessary to examine sources of islamic Law in general when carrying out a research focusing on ictihad. We dealt with the theme of Ictihad in a detailed way, considering the developments in the history. Consequently we examined legal schools {maddhab: mezhep). Especially we focused on four -orthodox- Sunni mezhebs and their founders. We determined legal sources of these maddhabs and their views of ictihad. In relation to point of view of each maddhab, we gave examples of their ictihads and in so doing we concretised their point of view. We touched upon the reasons of becoming stable of ictihad in Islamic Law and discussions of whether it is possible to arrange ictihads. Emerging as products of ictihad, we explained how maddhabs have become institutions of fanaticism that based on the interpretation of impossibility of ictihad. We exhibited how maddhab fanaticism impeded legal development, and harms of maddhab fanaticism. We stated that by time, point of view of maddhabs became more important than Koran and Sunna. We explained Ottoman practice of view of maddhab. We mentioned movement of a religious circle, which named as Kadizades, that emerged as a deviance in Islamic-Ottoman Law. We also touched upon institution of“Velayet-i fakih,”which became a political action as from a different ictihad conception. We also tried to explain this opinion in its historical context, which is a part of Imamiye view of Şi 'a ending with Humeyni. rv

Benzer Tezler

  1. Ebu'l Leys es-Semerkandi ve Muhtelifu'r-Rivaye adlı eserinin analizi

    A study on Abu al-Lays al-Samarqandi and his Mukhtelifu'r-Rivaye

    AYŞE YILMAZGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. ABDULLAH ÖZCAN

  2. İslam Hukukunda namaz ibadetinde Ef'âl-i mahsûsaya dair ihtilaflar

    Disputes about special actions on prayers i̇n Islamic Law

    SEYYİT ALÇİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinTrakya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH YAKAR

  3. İslam hukukunda içtihat ehliyeti ve şartları

    Qualification and condition of ijtihad in Islamic law

    MUHAMMET KANTAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinHitit Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERHAT KOCA

  4. Hanefî ve Şâfiîlerin zekâtla ilgili farklı görüşleri ve delilleri

    Different views of Hanefi and Shafii madhabs on zakah and their arguments

    YASİN AKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA BAKTIR

  5. İslâm Hukukunda şûrâ ve istişâre

    The shura and the consultation in Islamic Law

    AHMET BOZKURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinBartın Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET ABDÜLMECİT KARAASLAN