Ermeni meselesinin ortaya çıkışında kilisenin rolü
The Role of church in the emergence of Armenian question
- Tez No: 135498
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HALUK SELVİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
ANAHTAR KELİMELER: Ermeni Kilisesi, İstanbul Ermeni Patrikhanesi, İstanbul Ermeni Patriği Mıgırdıç Hırimyan, İstanbul Ermeni Patriği Nerses Varjabedyan, İstanbul Ermeni Patriği Mateos İzmirliyan. Ermeni Kilisesi, dini görevleri ve sorumluluklarının yanında, kendisini Ermeni milleti için milli ve siyasi bir otorite olarak kabul etmiş, başlangıcından günümüze kadar geçen süreç içinde kilise ve başında bulunan din adamları Ermeni toplumunun hayatlarına şekil ve yön veren en büyük güç olmuşlardır. Ermeniler de kendi kaderleriyle Kilisenin kaderini birbirinden ayırmamış ve kiliseyi bir araya gelmenin, başka devletlerin hakimiyeti altmda benliklerini muhafaza etmenin ve ayakta kalabilmenin başlıca sebebi olarak kabul etmişlerdir. Osmanlı Devleti'nin hakimiyeti altmda yaşadıkları süre içinde de Ermeni Kilisesi bu önemini yitirmemiş, aksine İstanbul'un fethiyle birlikte çok daha fazla önem kazanmıştır. Osmanlılar, her cemaate örf ve adetlerinde göre bir düzen kurma imkanı vermiştir. Cemaatler her türlü dini ve dahili işlerini düzenlemekte serbest bırakılmışlardı. Osmanlı Devleti'nde gayrimüslim milletlere dünyanın hiçbir devletinde benzeri görülmeyen ölçüde din, hukuk, eğitim, kültür ve idari alanda özerklik tanınmış, dillerine, kiliselerine, okul, mahkeme ve hastanelerine karışılmamıştır. Bu durum Ermeniler konusunda taraflı tutum ve yazıları ile bilinen birtakım yazarlar tarafından dahi kabul edilmiştir. Ancak XIX. yüzyıla gelinceye kadar kendi içerisinde kabul görmüş bu toplumsal gerçeklik başta Fransız İhtilali'nin etkileri ile Avrupa devletlerinin gayrimüslim Osmanlı vatandaşları üzerinde hamilik iddiaları olmak üzere içeriden ve dışarıdan kaynaklanan sebeplerle değişim sürecine girmiştir. Emperyalist devletler tarafından müstakil veya en azından otonom bir Ermenistan vaadiyle kandırılan Gregoryen Ermeni Kilisesi ise hem kendi toplumu hem de Osmanlı Devleti üzerinde oynanan oyunlara rahatlıkla alet olmuşlardır. Bağımsız bir Ermenistan hayalini gerçekleştirmek isteyen Ermeni Kilisesi ve din adamları öncelikle fikri hazırlık içine girmişler, Ayastefanos Antlaşması'nm imzalandığı 3 Mart 1878 tarihi ile Berlin Kongresi'nin toplandığı 13 Haziran 1878 tarihleri arasında planlarının diplomatik teşebbüslerden oluşan ikinci kısmını tamamlamışlardır. Berlin Konferansı'nda umduklarını bulamayan ve“Bağımsız Ermenistan ”idealini gerçekleştirmek için tek çıkar yolu ihtilal ve isyanda gören Ermeniler, başlarında Ermeni Kilisesi ve patrikleri olduğu halde bu yolda hızla ilerlemeye başlamışlar ve son kısım olan isyan safhasına geçmişlerdir. Türkiye'de isyan çıkarmak, kan dökmek bu sayede yabancı devletlerin müdahalesini kolaylaştırmak isteyen Ermeni Kilisesinin başında Patrik Nerses Varjabedyan, eski patrik Mıgırdıç Hırimyan ve Mateos İzmirliyan bulunmaktadır. Böylece kiliseler ve özellikle patrik ve papazların Hıristiyanlık esaslarını bir tarafa bırakarak, ahali arasında propaganda ve fitne tohumlarını almayı başlıca görev olarak seçmişler, Ermeni Kilisesi ve ruhbanın siyasi faaliyetleri ise, Anadolu'da meydana gelen kargaşalıkların temposuna paralel olarak hızlanmıştır.
Özet (Çeviri)
KEY WORDS: Armenian Church, İstanbul Armenian Patriarch, İstanbul Armenian Patriarch Mıgırdıch Khrimian, İstanbul Armenian Patriarch Nerses Varjabedian, İstanbul Armenian Patriarch Mateos Izmirlian. The Armenian Church, in addition to her religious duty and responsibilities, assumed herself as the national and political authority for the Armenian Nation. Within the process lasted from the beginning to the present day, the Church of Armenia and her clergy became the gretatest power, which leads and forms to the lives of the Armenian society. The Armenians, too, do not sperate their destiny from that of the Church and they admit her as a solidarity base under the suzeranity of the other states for their standing. The Armenian Church had not lost her position under the Ottoman domination. On the contarary, by the conquest of Istanbul, she gained much more importance. The Ottomans grant to every community an opportunity of creating a new order according to their customs and traditions. The communities became free in their every religious and internal affairs. Within the Ottoman Empire, the non-Muslims were such autonomised that never seen in the world at that time in their religion, law, education, culture, and administration affairs. Besides, their languages, churches, school, courts, and hospitals were not intefered by the Ottoman officals. That case is even accepted by many scholars known by prejudied attitudes and writings. However, up to the XIXth century, this social reality found acceptance within its frame was metamorphosed by the reasons derived from internel and external means, chiefly the effects of the French Revolution and allegation of European Powers protectorship upon the Non-Muslim Ottoman citizins. The Gregorian Armenian Church deceived with a promise containing independent or at least autonomous Armenia by the Imperialist Powers was then an insturment to the games played onto the Ottoman State and their society with ease. The Armenian Church and clergy wanted to actualize the idea of Independent Armenia; at first they started to work on ideological activities. Between the Treaty of San Stefano signed in March 3rd, 1878 and the Congress of Berlin held in June 13th, 1878, they completed the second phase of their plans containing diplomatic enterprises. Not having found what they expected from the Congress of Berlin and seeing the only way to out in rebellion and revolution for“the idea of Independent Armenia”, the Armenians, even they were led by the Armenian Church and the Patriarch, started to progress in this path rapidly and they passed to the last phase which is rebellion. The Patriarch Nerses Varjabedian, the ex-Patriarch Mıgırdıch Khrimian, and Mateos izmirlian occupied the head of the Armenian Church that desired to come out the rebellion, to shed blood, to facilitate the interference of the great powers by this way. Thus, the churches, especially the patriarchs and priests, having left the essence of the Christianity away, they choose to spread the propaganda and seditious acts among the people as a main duty. The activities of the Armenian Church and the Clergy gained speed as parallel to the beat of chaos that occurred in Anatolia.
Benzer Tezler
- Ermeni terör örgütleri ve faaliyetleri
Armenian terrorist organizatons and their actions
ALİ HAYDAR SAVRANLI
- 19. yüzyılda Ermenilerin Tebaa-yı Sadıka olmaktan çıkışlarını ortaya koyan süreç
The Period proving the Armenians separation from being the faithful subject
MÜCAHİT DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiSosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERKAL
- Armenians and the land question in the Ottoman Empire, 1870-1914
Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermeniler ve arazi meselesi, 1870-1914
MEHMET POLATEL
Doktora
İngilizce
2017
TarihBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEDA ALTUĞ
- Germany, the Ottoman Empire and the Armenian question
Almanya, Osmanlı İmparatorlugu ve Ermeni meselesi
SEDA BORAN KRÜGER
Doktora
İngilizce
2017
Siyasal BilimlerYeditepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEROZ AHMAD
- Ermeni Meselesi'nde İran'ın rolü ve Osmanlı ? İran ilişkilerine etkileri (1876?1909)
The role of İran in the Armenian issue and its effects on the Ottoman?İranian relations (1876?1909)
GÖKHAN BOLAT