Dümrek (Sivrihisar-Eskişehir) yöresi ofiyolitlerine bağlı cevherleşmelerin incelenmesi
Investigation of ore occurences related to Dümrek (Sivrihisar-Eskişehir) ophiolites
- Tez No: 136766
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZKAN PİŞKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Eskişehir-Mihalıçcık, ofiyolit, listvenit, silika-karbonat alterasyonu
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonomik Jeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
ÖZET Listvenit, serpantinleşmiş ultrabazik kayaçlann kırık hatlarını kat eden düşük sıcaklıklıktaki (17-200°C) akışkanlar tarafından oluşturulan bir hidrotermal alterasyon ürünüdür. Mineralojisi temelde kuvars, karbonat (manyezit, ankerit ve dolomit) ve/veya ruksitten ibarettir. Aksesuar olarak aragonit, kalsit, kromit, zinober, metazinober ve nabit civa içerirler. İlksel kayacı olan serpantinitlerin mineral birlikteliklerinin saptanabildiği listvenitlerde, elek (mesh) dokusu nadir olarak korunmuştur ve kalıntı halde gözlenebilmektedir. Mercek ve Dayk benzeri yapılar oluşturan listvenit oluşumlarının mostraları tipik olarak rölyefli, sert, sarımsı veya açık kahverengi renklerdedir. Tektonik ve litolojik kontrollü bir olaydır. Ultrabazik ünitelerin yer aldığı alanlarda gelişen değerli metal epitermal yatakların oluşumunu sonuçlayan listvenitleşme olayı, Au, As, Co, Ni, W ve Hg yatakları ile mekansal beraberlik sunar. Mihalıççık (Eskişehir) ilçesinin güneydoğusunda yer alan çalışma alam, İzmir- Ankara sütürunun güneyinde, mavi şist kuşağı içinde yer alır. Alanın jeolojisi, temeli oluşturan Mihalıççık metamorfitleri, bunları üstleyen ofiyolitler ve asit magmatik kayaç dilimleri, serpantinitlerin büyük kırık hatlarında akışkan hareketi ile gelişmiş listvenitler, tüm bunları uyumsuz olarak üstleyen Tersiyer Porsuk Formasyonu ve en üstte Kuvatemer yaşlı alüvyondan ibarettir. Asit magmatik kayaçlar ile ofiyolitler arasında bir kontak metamorfizma zonunun bulunmaması ve iki kayaç tipininde aşırı derecede ezilmiş bir görünüm sunması nedeniyle asit magmatikleri simgeleyen tonalit ve granodiyoritlerin, ofiyolitik kayaçlann yerleşimi ile beraber sürüklenerek geldiği düşünülmektedir. ivSahada yer alan listvenit mostraları temel olarak“SDL”(silika baskın) ve“CDL”(karbonat baskın) tip olarak iki gruba ayrılmış, silis içeriğinin aşırı derecede yükseldiği ve piritleşmelerin görüldüğü alanlar“PSDL”(piritleşme gözlenen silika baskın) tip listvenitler olarak“SDL”tipinin bir alt grubu şeklinde tanımlanmıştır.“SDL”tipi tipik olarak kuvars ve dolomit,“CDL”tipi baskın olarak dolomit ve“PSDL”tipi ise yoğun silis içeriği ile karaktersitiktir. Fuksit, çalışma alanında yer alan mostralarda gözlenmemektedir. Listvenitlerde gözlenen cevher mineralleri kromit, pirit (I ve II), bravoit (Ni'li pirit), gersdorfıt ((Ni, Co, Fe)AsS), manyetit, markazit, skütterüdit ((Co, Ni, Fe)As3. x)(?), arsenopirit, glokodot ((Co, Fe)AsS), hematit ve götittir. Kromit içeriği, ilksel kayacın ultrabazik olmasından ileri gelmektedir. İkincil sülfid mineralizasyonlan ise çatlaklar boyunca gelen akışkan tarafından geliştirilmiş, takip eden süperjen evrede hematit ve götit oluşmuştur. Kimyasal analizler listvenitlerin, ana majör oksitlerinin SİO2, Fe203, AI2O3, MgO ve CaO olduğunu göstermektedir. Analizlerde görülen CT2O3 değerleri ilksel kayacın ofıyolitik kökenli olduğuna işaret eder. İz element değerleri birbirine yakın eğilimler veren listvenit ve serpantinitin kökensel olarak ilişkili olduğu, farklı kimyadaki akışkanların ve ofiyolitik ünitelerin farklı listvenit tiplerini doğurduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Listwaenite, is a hydrothermal alteration product generated by the low temprature (17-200°C) fluids moving along the joints of serpantinized ultrabasic rocks. It's mineralogy consists of quartz, carbonate (magnesite, ankerite and dolomite) and/or fuchsite. Accessory minerals are aragonite, calcite, chromite, cinnabar and metacinnabar. Mesh structure is rarely protected and can be seen as relicts. Also the mineral associations of original serpantinites can be observed. Outcrops of the listwaenite occurences that create lenses and dike-like structures are typically highly reliefed, hard and yellowish or light brown colored. Listwaenization is a tectonic and lithologic controlled process. Listwaenitization process that generates precious metal epithermal deposits in the areas which ultrabasic units are located, shows spatial relationship with Au, As, Co, Ni, W and Hg deposits. The study area, is located in the blueschist belt on south of İzmir- Ankara suture, southeast of Mihalıççık (Eskişehir). Geology of the area consists of Mihalıççık metamorphics, ophiolitic units and asidic magmatic rocks overlying the latter, listwaenite occurences that are created by the fluids and located in the major faults and cracks of serpantinites, Tertiary Porsuk Formation overlying all of these units and Quaternary alluvium above all. Lackness of contact metamorphism zone on the contact of ophiolites and acidic magmatics and foliated appearence of both rock units show that tonalite and granodiorites which symbolize asidic magmatics are introduced in study area during obduction of ophiolitic sequence. VIListwaenite outcrops in the study area are divided into two groups,“SDL”(silica dominated) type and“CDL”(carbonate dominated) type. Pyritized and over- silicified areas are regarded as sub-group of“SDL”type and are named“PSDL”(pyritized silica dominated) type.“SDL”type listwaenites typically include quartz, dolomite and calcite while“CDL”type dominantly consist of dolomite and“PSDL”type are characterised by the high silica content. Fuchsite has not been found in the listwaenite occurences in the study area. Ore minerals that are observed in listwaenites are chromite, pyrite (I and II), bravoite (nickelliferrous pyrite), gersdorffite ((Ni, Co, Fe)AsS), magnetite, marchasite, skutterudite ((Co, Ni,Fe)As3,x)(?), arsenopyrite, glaucodot ((Co, Fe)AsS), hematite and goethite. Chromite grains reflect the ultrabasic origin of these rocks. Secondary sulphide mineralizations are products of the fluid income. The following supergene stage has lead the occurence of hematite and goethite. Chemical analysis show that the main major oxides of of listwaenites are SİO2, Fe2C
Benzer Tezler
- Foraminiferal and calpionellid biostratigraphy, microfacies analyses and tectonic implications of the upper jurassic-lower cretaceous carbonate platform to slope successions in Sivrihisar region (Eskişehir, NW Turkey)
Sivrihisar (Eskişehir, KB Türkiye) bölgesi üst jura-alt kretase karbonat platformu ve yamaç istiflerinde foraminifer ve kalpionellid biyostratigrafisi, mikrofasiyes analizleri ve tektonik çıkarımlar
SERDAR GÖRKEM ATASOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEMİR ALTINER
- Dumluca, Dümrek (Karacakaya), Karkın ve Karaçam (Adatepe) (Sivrihisar-Eskişehir) civarındaki silisleşmiş ultramafik kayaçların maden jeolojik incelenmesi
Mining geological investigations of silicified ultramafic rocks near Dumluca, Dümrek (Karacakaya), Karkın and Karaçam (Adatepe) villages, Sivrihisar, Eskişehir, Turkey
EVREN ATAKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İ. SÖNMEZ SAYILI
- Eosen (Eskişehir-Dümrek; Bolu-Mengen) ve miyosen (Kastamonu-Aspiras) yaşlı kömürlü havzaların mikropaleontolojisi ve paleoekolojisi
Micropalaeontology and palaeoecology of the eocene (Eskişehir-Dümrek; Bolu-Mengen) and miocene (Kastamonu-Aspiras) coal-bearing basins
SARİYE DUYGU DURAK
Doktora
Türkçe
2020
Jeoloji MühendisliğiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SERKAN AKKİRAZ
- Dümrük (Sivrihisar) mermerlerinin özelliklerinin ve üretim yönteminin seçimi
Başlık çevirisi yok
MEHMET TOMBUL
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Maden Mühendisliği ve MadencilikHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYFİ KULAKSIZ
- Sivrihisar kuzeyi eosen çökellerinin sedimantolojisi
Sedimantology of eocene deposits in the north of Sivrihisar
GÖKŞİN TÜKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAKİ VAROL