Ortaçağ İslam dünyasında ribat
The ribat in the Islamic world of the middle-age
- Tez No: 136886
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT KOYUNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Ribat, Khankah, Zawiye, Caravansarai. In the first periods of the middle-age Islamic world
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Ribât, Ortaçağ İslâm dünyasının ilk dönemlerinde; askerî-dinî bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Ele aldığımız kavramın tarihsel gelişimini incelerken ilk olarak; kelimenin sözlük ve terim anlamlarını açıklamaya çalıştık. İslâmiyet'in ilk dönemlerinden itibaren gelişme gösteren ribâtlar hakkında, dinî kaynaklardaki bilgilerden de istifade edilmiştir. Kur' an ve Hz. Peygamberin hadislerinden yararlandığımız bu bölümde, ribât ve cihat kelimeleri arasında güçlü bir bağlantı bulunması dikkatimizi çekmiştir. Bu nedenle dinî kaynaklardaki bilgilere dayanarak, ribât ve cihat kavranılan üzerinde durulmuştur. İslâm coğrafyası üzerinde yaygın olarak kullanılan bu kavramın, tarihsel süreç içerisinde yüklendiği birçok anlam bulunmaktadır. Bunlardan ilk olarak, ribâtlann askerî açıdan önemi incelenmiştir. Zaman içerisinde fetih hareketlerinin yavaşlaması ile askerî önemini yitiren ribâtlar, birer sosyal müessese halini almıştır. Bu dönemde hângâh ve zaviye isimleri ile anılan bu kurumlar; yoksullara yardım eden bir yurt veya kervanların konaklaması için kurulmuş bir kervansaray olarak karşımıza çıkmaktadır. Ribâtın sosyal yapı içinde dikkate değer bulduğumuz diğer bir vazifesi ise, tasavvufi bir eğitim yeri oluşudur. Çalışmamız sırasında, ribât tabirinin aynı yüzyıl ve aynı topraklar üzerinde bile farklı kelimelerle ifade edildiğini gördük. Bu noktada özellikle, ribât tabirinin tarihsel süreci üzerinde önemle durulması gerektiğini düşündük. Son olarak, Ortaçağ İslâm dünyasında gelişme gösteren bu kurumun, dönemin İslâm ülkeleri içerisindeki yapılanması üzerinde durulmuştur. İlk dönemlerde gönüllü mücahitler tarafından kurulan bu müesseseler, daha sonraki dönemlerde devletlerin asli vazifeleri içinde yer almıştır. Devlet adanılan ve dönemin zenginleri tarafından yaptırılan son dönem ribâtlarında, gönüllü gaziler yerine devletten maaş alan muhafiz birliklerinin istihdam edildiğini görüyoruz. Çalışmamız sonucunda; ilk dönemlerde dinî karakterdeki askerî yapılar olan ribâtlar, zamanla kurumsallaşmasını tamamlamış ve sosyal hayat içerisinde yerini alan, İslâm müesseselerinden biri olmuştur.
Özet (Çeviri)
The Ribat In The Islamic World Of The Middle-Age
Benzer Tezler
- Ortaçağ kültür tarihi kaynağı olarak İbn Hallikân'ın Vefeyâtü'l-A'yân adlı eseri
Cultural history of the Middle Ages as sources of İbn Hallikainen Vefeyâtü'l - A'yân work called
MAHMUT RECEP KELEŞ
Doktora
Türkçe
2016
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞCI
- Türkiye Selçukluları zamanında Anadolu'da Ahilik müessesesi
The Akhi organisation in the time of Turkey Seljuks at the Anatolia
RIFAT İLHAN ÇELİK
- Es-Sülûk li-Ma'rifeti Düveli'l-Müluk adlı eserin I. cildi (Eyyubiler kısmının) çevirisi ve değerlendirilmesi
The translation and evaluation of the i. volume (Ayyubids section) of the work titled ki̇tâb Al-Sulûk li-Ma'rifat Duwal al-Mulûk
ZAFER ÜMİT KOLUKISA
- Ortaçağ İslam dünyasında V. Postulat geleneği
Vth Postulate tradition in Medival Islam
İREM ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK DOSAY GÖKDOĞAN
- Ortaçağ İslam dünyasında bir Yahudi hekim ve filozof: İshak El-İsrâilî
A jewish physician and philosopher in medieval i̇slamic world: Isaac Al-Israili
FİRDEVS YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HARUN YILMAZ