Geri Dön

Hastalıkların yer ve zamana göre kümelenmesinde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması

Comparison of disease clustering methods used in space and in time

PDF İndir

  1. Tez No: 137920
  2. Yazar: ERDEM KARABULUT
  3. Danışmanlar: DOÇ.DR. REHA ALPAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Tıbbi Biyoloji, Medical Biology
  6. Anahtar Kelimeler: Hastalık kümelenmesi, yer kümelenmesi, zaman kümelenmesi, yer-zaman kümelenmesi, yersel yapı, Disease clustering, space clustering, time clustering, space-time clustering, spatial pattern
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 129

Özet

Hastalıkların yer ve zamana göre kümelenmesinde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyoistatistik Programı Doktora Tezi, Ankara, 2003. Bu çalışmada, hastalıkların yer, zaman ve yer-zamana göre kümelenmesinde kullanılan yöntemler tanıtılmış ve uygulamada kullanmak için 6 yönteme ilişkin bir yazılım geliştirilmiştir. Yapılan uygulama ile yöntemlere ilişkin elde edilen bulgular karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Uygulama verisi, Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalında nazofarinks kanseri tanısı ile tedavi gören 248 hastadan elde edilmiştir. Hastalığın genel yersel kümelenmesi Moran I, Geary C ve Grimson yöntemleri ile önemsiz bulunmuştur. Uygulanan yerel (lokal) yersel kümeleme yöntemleri ile farklı bölgelerde olmakla birlikte, yerel hastalık kümelenmeleri önemli bulunmuştur. Kulldorff yersel scan testinde seçilen farklı tarama penceresi büyüklüklerinde farklı sonuçlar elde edilmiştir. Tarama penceresinin büyüklüğü arttıkça yöntem büyük kümelere duyarlı hale gelmektedir. Besag-Newell yönteminde k değerleri 2, 4, ve 6 için yerel kümelenme önemli bulunmazken 8, 10, 12, 14 ve 16 değerleri için yerel kümelenmeler önemli bulunmuştur. Turnbull yönteminde nüfus büyüklüğü 747229 ve üzerinde seçildiğinde kümelenme önemli bulunmuştur. Yerel Moran I testinde 7 bölgede, yerel Gt(d) ve G{ *(d) testlerinde ise 10 bölgede yüksek yerel hızlarda ve 3 bölgede düşük yerel hızlarda kümelenme gözlenmiştir. Genel olarak bakıldığında, yerel kümelenmeler Ankara, Konya ve Kastamonu çevresinde önemli bulunmuştur. Bir risk odağı çevresinde hastalık kümelenmesini incelemek için, verimizde önceden belirlenmiş bir odak olmamasına karşın, Ankara-Çankaya'nm koordinatları odak olarak varsayılıp Lawson-Waller skor testi ile inceleme yapıldığında bu odak çevresinde kümelenme önemli bulunmuştur. Hastalıkların yer-zamanda kümelenmesinde kullanılan yöntemlerden k-en yakın komşu, Mantel ve Knox testlerinde kümelenme önemli bulunmamıştır.VI Kulldorffun yer-zaman scan testinde seçilen tarama penceresi büyüklüklerinin hepsinde en çok olası küme olarak belirlenen yer-zaman aralıklarında kümelenme önemli bulunmuştur. Kulldorffun yer-zaman scan testi hem kümelenmenin oluştuğu yeri hem de zaman aralığını belirlemesi nedeniyle küme uyarılarını belirlemekte bir tarama aracı olarak kullanılabilir.

Özet (Çeviri)

Comparison of disease clustering methods used in space and in time, Hacettepe University Health Sciences Institute PhD Thesis in Biostatistics, Ankara, 2003. In this study, methods used in space, time and space-time clustering of disease were promoted and a software for using in the application of 6 methods was developed. Findings that obtained from the applications of some methods were comparatively examined. Application data were obtained from 248 patients under treatment for nasopharinx cancer in Hacettepe University Oncology Hospital, Radiation Oncology Department between October 1993 and June 2002. Global spatial disease clustering wasn't statistically significant according to Moran's I, Geary's C and Grimson's methods. When local spatial clustering methods were applied, local disease clustering was found significant with all methods, in different areas. In Kulldorff s spatial scan test, different results were obtained by selecting different scaning window sizes. When scaning window size is increased, the method became more sensitive to large clusters. In Besag and Newell method, local clustering were not significant for k=2, 4, and 6, and local clustering were significant for k=8, 10, 12, 14 and 16. When population size (ball size) is selected as 747229 or higher, clustering was found significant in Turnbull's CEPP method. Local Moran's I method detected autocorrelation in 7 areas. In local G,(rf) and G, *(d) methods, clustering of high local rate were found significant in 10 areas, and clustering of low local rate were found significant in 3 areas. In general, local disease clustering were found significant around Ankara, Konya and Kastamonu. Although there was no evidence of focus of risk in our data, in order to examine the disease clustering around a focus by Lawson and Waller score test, the coordinates of Çankaya-Ankara was set as the coordinates of a focus. Clustering was found significant according to Lawson and Waller score test around this focus.vuı k-nearest neighbour, Mantel and Knox methods were used to analyze the clustering of disease in space-time and clustering was't found significant. In Kulldorff s space-time scan test, clustering was found significant in all of the space- time intervals that were determined as the most likely clusters obtained by selecting different scanning window sizes. Kulldorff s space-time scan method was used as a scaning device to designate the cluster alarms, because both place and time interval of clustering were determined by this method.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    568363

    Nanoceria katalizörü ile üretilen reaktif türlerin süpürülme etkinliğinin ölçümü için yöntem geliştirilmesi

    Development of a novel method to measure the scavenging activity of reactive species produced using nanoceria as a catalyst

    GÖZDE MEDİHA KAMER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kimyaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİRSEN DEMİRATA ÖZTÜRK

  2. Tez No

    553323

    Bulanık yerel bilgi c-ortalamalar algoritmasıyla histopatolojik görüntü bölütleme

    Fuzzy local information c-means algorithm for histopathological image segmentation

    MUSTAFA ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TAMER ÖLMEZ

  3. Tez No

    518010

    Three dimensional simulation of fluid structure interactions for red blood cells

    Kırmızı kan hücreleri için üç boyutlu akışkan yapı etkileşimi simülasyonu

    AYŞE ÇETİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Uçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ŞAHİN

  4. Tez No

    472622

    Two-phase blood flow modelling for deep vein thrombosis

    Derin ven trombozu için iki fazlı kan akışı modellemesi

    UTKAN ÇALIŞKAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Hesaplamalı Bilimler ve Mühendislik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA SERDAR ÇELEBİ

  5. Tez No

    254301

    Türk kültüründe şamanizmin izleri

    Turkey culture traces of shamanism

    ÜLKÜ ERSÜREL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL

Geri Dön