Türkiye'de yetişen farklı pamuk genotiplerinin metal stresine karşı taranması ve seçilen genotiplerin in vitro rejenerasyonu
Screening of different cotton genotypes grown in Turkey and in vitro regeneration of selected genotypes
- Tez No: 139627
- Danışmanlar: PROF. DR. NEZHUN GÖREN, PROF. DR. ABDÜLREZZAK MEMON
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: pamuk, ağır metal stresi, in vitro regenerasyon, organogenez. vıı, cotton, heavy metal stress, in vitro regeneration, organogenesis. vni
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
ÖZET Türkiye'de pamuk yetiştiriciliği abiyotik streslerden sıklıkla etkilenen Ege, Güney Doğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde yapılmaktadır. Ağır metal kirliliği, sıcaklık ve kuraklık gibi diğer abiyotik streslerle birlikte bir yandan ürün verim ve kalitesini düşürürken diğer yandan pamuk gibi ticari öneme sahip bitkilerin ekilebileceği taran alanlarını da kısıtlamaktadır. Bu olumsuz etkiyi azaltmak amacıyla metal stresine dayanıklı genotipleri seçmek için Türkiye'nin farklı bölgelerinde yetişen 6 pamuk genotipi Cd, ve 5 pamuk genotipi Cu metallerini farklı konsantrasyonlarda (10, 50, 100, 200 ve 500 uM) içeren ortamlarda yetiştirilerek metal stresine karşı tarandı. Nazilli M503 ve Nazilli 143 genotiplerinin denenen metallere dayanıklı olduğu tespit edildi. Ege bölgesinde yaygm olarak yetiştirilen 84S genotipinin ise bu metallere karşı hassas özellikler gösterdiği ve artan metal konsantrasyonlanndaki büyüme performansının diğer genotiplere göre düşük olduğu belirlendi. Daha dayanıklı yeni genotipler geliştirebilmek amacıyla, metal stresine karşı dayanıklılıktan sorumlu olduğu bilinen MTI (Metallotiyonin I) genini aktarmada kullanılmak üzere bitki rejenerasyon denemeleri dayanıklı genotipler olan Nazilli 143 ve Nazilli M503 ile yapıldı. Doğrudan ve dolaylı rejenerasyon şartlarının optimize edilmesinde kotiledon nodu, sürgün ucu, hipokotil ve kotiledon eksplantlan kullanıldı. Bu eksplantlar bitki büyüme düzenleyicilerinin farklı konsantrasyon ve kombinasyonlarım içeren farklı besiyerlerinde test edildi. Kotiledon nodu eksplantı %90'dan fazla sürgün rejenerasyonu ve %50-%70 oranlarında kök rejenerasyonu gösterdi. Sürgün ucu eksplantlan ise %90'dan fazla sürgün rejenerasyonu göstermelerine rağmen kök rejenerasyonu ancak %35 oranında gerçekleşti. Her iki genotipin sürgün ucu ve kotiledon nodu eksplantlanndan en iyi sürgün rejenerasyonu 0.2 mg/1 IBA ve 0.1 mg/1 NAA + 0.1 mg/1 IBA içeren MS besiyerinde görüldü. Nazilli 143 genotipinin kotiledon nodundan kök rejenerasyonu 0.1 mg/1 NAA içeren MS besiyerinde en yüksek iken, Nazilli M503 genotipinin en yüksek kök rejenerasyonu 0.2 mg/1 NAA içeren MS (Murashige ve Skoog) besiyerinde elde edildi. Rejenere bitkiler toprağa aktarılarak, bitki büyütme kabinlerinde yetiştirildi. 3-4 ay sonunda olgun pamuk kozaları görüldü.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Most of the cotton growing areas in Turkey are located in the Aegean and Southern regions of Turkey and these areas are often affected by abiotic stresses. Abiotic stresses such as heavy metal, heat, and water deficiency can significantly reduce crop yield and quality and restrict the cultivable areas for commercially important crops like cotton. Therefore, to select heavy metal resistant cotton genotypes, 6 cotton genotypes from different regions of Turkey were screened against several concentrations of Cd, and 5 cotton genotypes were screened against several concentrations of Cu (10, 50, 100, 200 and 500uM). Nazilli M503 and Nazilli 143 were found to be resistant to tested metals. In contrast, the most widely grown genotype in Aegean region of Turkey, Nazilli 84S, was found to be sensitive to these metal toxicity and its growth performance both at shoot and root level was very poor when grown at high metal concentration. To obtain more resistant cotton genotypes via transformation of MTI (Metallotiyonin I) gene which is known to be responsible for resistance against heavy metal stress, plant regeneration experiments were performed with resistant genotypes Nazilli 143, and Nazilli M503 genotypes. Plant regeneration conditions were optimized and regeneration experiments were carried out with cotyledonary node, shoot apex, hypocotyl, cotyledon and tissues cultured at different hormonal ratios in the media. Cotyledonary nodes were good in regenerating both shoots (more than 90%) and roots (around 50% to 70%). Shoot apex also showed good regeneration for shoots (more than 90%) but their root regeneration efficiencies were low (maximum regeneration was around 35 % in some media). The highest shoot regeneration efficiencies from both cotyledonary nodes and shoot apex of Nazilli 143 and M503 genotypes were obtained on MS media supplemented with 0.2 mg/1 IB A and 0.1mg/l NAA + 0.1 mg/1 IBA. High root regeneration efficiencies from the cotyledonary nodes of Nazilli 143 were obtained when grown on MS media containing 0.1 mg/1 NAA. Nazilli M503 showed good root regeneration when their cotyledonary nodes were supplemented with 0.2 mg/1 NAA. Regenerated plants from both cotyledonary node and shoot apex of tolerant genotypes Nazilli M503 and 143 were transferred to pot culture in growth room and full mature cotton bolls were obtained in 3-4 month.
Benzer Tezler
- Farklı yöre pamuklarından üretilen kompakt ipliklerin ve mamul örme kumaşların performans özelliklerinin araştırılması
Investigation of performance properties of compact yarns and finished knitted fabrics produced from different regional cottons
SÜEDA ÖZGÜN
Doktora
Türkçe
2024
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR DURU BAYKAL
DOÇ. DR. İLKAN ÖZKAN
- Türkiye'de (Ege Bölgesinde) ve Türk Cumhuriyetlerinde (Özbekistan ve Türkmenistan'da) yetişen pamukların fiziksel özelliklerinin tespiti, kıyaslanması ve bu bölgelerin pamuk özellik haritasının çıkarılması
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiMarmara ÜniversitesiTekstil Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKALIN
- Geleneksel Türk el dokumalarından Rize bezi'nin (Feretiko) süsleme teknikleri ile giysiye uyarlanması
The ornamentation technics with Rize cloth (Feretiko), one of the traditional Turkish hand woven fabrics, together with its adaptation to garments
KENAN SAATÇIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıHaliç ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAHATTİN ŞEBER
- Bamya bitkisinden izole edilen tohum ve toprak kökenli fungal hastalık etmenlerine karşı antagonist bakterilerin in vitro biyokontrol etkinliklerinin belirlenmesi
Determination of in vitro biocontrol efficacies of antagonist bacteria against some seed and soil borne fungal disease agents on okra plant
GİZEM ATAKAN TANGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER SOYLU
- Diyarbakır ili buğday ve pamuk ekim alanlarında sorun olan yabancı otlar ile üzerindeki fungal etmenlerin tespiti ve bio-etkinlik potansiyellerinin araştırılması
Determination of weed species creating problem in cotton and wheat fields of diyarbakir with fungal factors they host and research on their bio-activity potentials
CUMALİ ÖZASLAN