XIX. yüzyıl ortalarında Ankara eyalet merkezinin sosyal ve iktisadi durumu (H. 1260-1261/M. 1844-1845 tarihli Temettüat Defterlerine göre)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 140078
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BAHAEDDİN YEDİYILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 300
Özet
279 ÖZET Ankara eyalet merkezinin XIX. Yüzyıldaki sosyal ve iktisadi yapısını ele aldığımız araştırmamızda 1844-1845 tarihli temettüat defterlerinin verdiği bilgiler esas alınmıştır. Araştırmanın, doktora çalışmam olmakla birlikte TÜSOKTAR Projesi içinde de yer alması sebebiyle konu, önemli ölçüde proje çerçevesinde şekillenmiştir. Tezde, gerek bu proje içinde oluşturup geliştirdiğimiz entegre bilgisayar programının kullanımıyla gerekse buna dayalı çalışma metodunun tamamen bu projeye ve proje içindeki diğer çalışmalara has olarak gelişmiş olmasıyla özgün ve bundan sonra aynı koleksiyona dayalı çalışmalar için de model niteliği taşımaktadır. Tezimizin Giriş kısmında, araştırmaya ana kaynak olarak kullanılan Temettüat Defterleri'nin niteliği, iktisadî ve sosyal tarih kaynağı olarak kıymetleri, nasıl ve hangi zaruretlerle oluşturulduğu, bu defterlerin muhtevi olduğu verilerin nasıl ve ne şekilde kullanılabileceği ve bu kaynaklardan istifade ederken hangi konularda hassasiyet gösterilmesi gerektiği gibi konular üzerinde durulmaktadır. I. Bölümde Ankara eyalet merkezinin 1844-1845 tarihlerindeki idarî, demografik ve sosyal yapısı gerek arşiv belgelerinden gerekse tetkik eserlerden istifade edilmek suretiyle ele alınmaktadır. Burada, şehir hakkında daha önce yapılmış çalışmalarda yer alan bilgi ve veriler mukayese ve analiz edilmektedir. Şehir olgusu, mahalle kavramı, Ankara'nın söz konusu tarihlerdeki mahalleleri ve bunların nüfusları, dini yapı gibi sosyal hayata ilişkin bilgiler, yine kaynaklarda yer alan veriler ışığında değerlendirilmektedir. II. Bölümde Ankara'nın şehir merkezi olarak iktisadî yapısı, XIX. yüzyıl ortalarındaki durumuyla sorgulanmaktadır. Hane reislerinin280 meslekleri, bu mesleklerin toplam nüfus içindeki dağılımı, gelir getiren faaliyet alanlarının sosyal tabakalaşmadaki yeri, gelirin türü kadar miktarı ve bunların şehir ekonomisindeki payları, gelir grupları ve bunların üretime olan katkıları; şehirde bulunan idarî-ücretli görevlilerin maaşları ile zenaat faaliyetleriyle mukayese edilişi gibi daha ziyade ekonomik yapı zemininde yer alan konular ele alınmaktadır. Tezin lll.bölümü vergi konusuna ayrılmıştır. Burada öncelikle Tanzimat dönemi vergi düzenlemelerine değinilmekle birlikte esas olarak XlX.yuzyil ortalarında Ankara'daki gelir ve vergi dengesi ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Ayrıca Ankara'da meskûn bulunanların hangi tür vergiden ne kadar vergi verdikleri tespit edilmiştir. Bu sayede şehrin vergi yükü de ortaya çıkarılmıştır. Sonuçta, tezin muhtelif bölümlerinde yer alan veri ve sonuçlar genel olarak değerlendirilmekte ve çarpıcı bulunan, sayılabilir neticelere vurgu yapılmaktadır. Son olarak, tezde ortaya koyulan veri ve değerlendirmelerle, Ankara tarihi araştırmaları ile sosyal ve iktisadi tarih yönüyle Osmanlı sosyal ve ekonomi tarihine katkı sağlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
281 ABSTRACT This thesis is about social and economical structure of Ankara province center dated 1844-1845. This investigation is both Ph.D. thesis and one part of TUSOKTAR project that's why it is limited. As a result of using integrated computer program and becoming the first investigation about it, in this project, special and original investigation method is improved also this project is primarily investigaiton made with using Temettuat Defters. In the first part Temettü Defters is evaluated as economical and social source of history. It is stressed on why and how they were created how can made these sources usefulness and to which points one should be careful to determine. In the first chapter demographical and social sturcutre of Ankara province center between 1844-1845 is analised comparing with previous studies of city and Temettuat collection. In this chapter, consept of the city and how defined concept of district in Temettü defters compairng with the previous studies are criticised. Moreover population of the city in that days tried to be find with using the number of household and districts. Although the rate of non-Muslims in previous times was very low, the names of them and their values are studied in our study. In the second chapter the economical structure of Ankara province-center in the middle of XIX. the century is studied; the jobs of family leader, their salaries and income and their support to the economy of the city; income groups and their support to general production; tha salaries of administrative-salaried officials and in the whole income same evaluations are made even in this part the status of social groups in economical structure are evaluated.282 In the third chapter is about taxation system. Firstly, some arrangements in taxation system are mentioned in Tanzimat era, secondly before this new taxation system which method was used and from whom they were taken are wirtten. In the finally some results taken from different parts of study are given and especially the economical situation of Ankara in XlX.th century are criticised comparing different region. As a result of these, we hope that our study is important to enlighten Ankara city history and Ottoman social and economical history with other studies. *» *& # «s^
Benzer Tezler
- Temettuat defterlerine göre İskilip'in sosyal ve ekonomik yapısı
Occording to the temettuât registers the socioeconomic structure of Iskilip
MUHSİN ILIK
- Temettuât Defterlerine göre Çorum Oğuzlar'ın sosyal ve ekonomik yapısı
Social and economic structure of the Çorum Oğuzlar according to the register of temettuat
ALİ ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihKarabük ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELMA TURHAN SARIKÖSE
- XIX. yüzyıl ortalarında Ankara Vilayeti'nin Haymanateyn kazasının sosyal ve iktisadi durumu
Social and economical situation of Haymanateyn town of Ankara State in the middles of 19th century
AYSUN BENLİOĞLU YALÇIN
- XIX. yüzyıl ortalarında Ankara vilayetine bağlı Ayaş kazasının sosyal ve iktisadi durumu
Social and economical situation of Ankara's borough Ayaş in the middle of 19th century
ALİ FUAT KARAMAN
- XIX. yüzyıl ortalarında Ankara Eyaletinin Çankırı Sancağı Kargı Kazasına bağlı Mihre Hatun, Orta ve İmam Bey mahallelerinin sosyo ekonomik yapısı (Temettuat ve Nüfus defterlerine göre)
The socio-economic structure of the Mihre Hatun, Central and Imam Bey neighbourhoods, which were connected to Kargi Town of Çankiri County in Ankara Province (According to the Temmetuat Book and the Population books)
EMİNE DÖNMEZ