Social construction of pseudo disease in Turkey: Clinicians practice of giving diagnosis patients voices from subject positions
Türkiye'de sanki hastalık tanısının toplumsal inşası: Klinisyenlerin tanı koyma pratiği hastaların özne duruşlarından seslendiren anlatılar
- Tez No: 140212
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAN HORTAÇSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Pseudo Disease, Classification, Discourse Analysis, Subject Positions, Illness Narratives IV
- Yıl: 2003
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 321
Özet
öz TÜRKtYE?DE“SANKİ HASTALIK”TANISININ TOPLUMSAL İNŞASI: KLİNİS YENLERİN“TAM KOYMA”PRATK2, HASTALARIN“ÖZNE DURUŞLARTNDAN SESLENDİRİLEN ANLATILARI Usubütûn Seda Doktora, Psikoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Prof Dr. Nuran Hortaçsu Mayıs 2003, 307 sayfe Bu çalışmada ele alınacak olan ”Sanki Hastalık“ tanıları: Aynmlaşmamış Bedenselleştirme Hastalığı (ABH), Fibromyalji Sendromu (FMS) ve Kronik Yorgunluk Sendromudur (KYS). KYS şu an Türk sağlık sisteminde kullanılmayan bir tam kategorisidir. KYS tanısının tıp pratiğimizde gizli yada açık bir yeri olup olmadığım araştırmak amacıyla 108 Nöroloji, İnfeksiyon Hastalıkları, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, ve Psikiyatri uzmanından olası bir KYS hastasını tarifeden bir olgu senaryosunu okuyarak tam vermeleri istenmiştir. Klinisyenlerin KYS tanışım olası tamlar olarak sunulan beş kategori arasından aynştınldığı ancak bu tanımanın oransal olarak düşük olduğu (%45.4) gösterilmiştir. Klinisyenlere ayrıca kendi pratiklerinden benzer klinik özellikler gösteren bir hastayı hatırlayarak bu hastanın semptomlarım rapor etmeleri istenmiştir. Bu şekilde elde edilen bedensel belirtiler listesinin doğrulayıcı factor analizi ile değerlendirilmesi sonucunda; klinisyenlerin tanısal etiketlerin yokluğunda aynmlaşmamış hasta kliniklerini yorumlarken hastaya bir bütün olarak yaklaşan ”bütüncül“ modelden değil farklı fonksiyonel sistemleri ayrıştıran ”bölümleyici“ modelden yaralandıkları gösterilmiştir.Çalışmanın niteliksel bölümünde, FMS veya ABH tanısı olan üç hasta ile hastanede ve evde olmak üzere iki farklı ortamda görüşmeler yapılmıştır. Profesyonel söylemlerce oluşturulan ”sanki hasta“ özne duruşlarının hastalarca ne şekilde üstlenildiği ve hastaların bu özne duruşlarından seslendirdikleri yorum repertuarları Söylem Analizi (Potter ve Wetherell, 1987) yöntemi ile analiz edilmiştir. Hastaların psikosomatik semptom gelişimi yorumlarım kabul veya red edişlerine göre iki farklı hastalık anlatısına sahip oldukları gözlenmiştir. Psikolojik açıklamaları kabul eden yorumda ”hassas“ özne duruşu ve hassaslık-incinebilirlik üzerine kurulu bir hastalık anlatısı seslendirilirken, psikolojik açıklamaları reddeden yorumda ”kendinden sorumlu“ özne duruşu ve kendini keşfe yönelik bir hastalık anlatısı dile gelmiştir. Her iki çalışma birarada yorumlandığında, ”sanki hastalık“ tamlarının toplumsal inşasının ülkemizde henüz hekim-hasta buluşması ile sınırlı olduğu; ”sanki hastalık“ hastalarının tanı sınıflamalarının oluşturulmasında henüz bir taraf olmadığı sonucuna varılmıştır. ”Sanki hastalık“ hastalarının söylem özellikleri ise, batıdaki örneklerde olduğu gibi ”kendinden sorumlu“ ”sanki hastalık“ kimlikleri geliştirmenin değil, psikosomatik semptom oluşumu yorumlarını kabul eden ”hassas" özne duruşlarını benimsemenin bu ortamda daha olası olduğu yönünde yorumlanmıştır. Anahtar Kelimeler Sanki Hastalık, Sınıflama, Söylem Analizi, Özne Duruşları, Hastalık Anlatılan vı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT SOCIAL CONSTRUCTION OF“PSEUDO DISEASE”IN TURKEY: CLINICIANS' PRACTICE OF“GIVING DIAGNOSIS”, PATIENTS' VOICES FROM“SUBJECT POSITIONS”Usubütün Seda PhJD., Department of Psychology Supervisor: Prof Dr. Nuran Hortaçsu May 2003, 307 pages“Pseudo diseases”that will be explored in that study are Undifferentiated Somatoform Disorder (USD), Fibromyalgia Syndrome (FMS) and Chronic Fatigue Syndrome (CFS). CFS is a diagnostic label that is not currently used in Turkish medical practice. In order to document the latency or absence of CFS diagnosis in our context, 108 medical specialists from Neurology, Infectious Diseases, Physical Treatment and Rehabilitation, and Psychiatry were asked to read a case scenario of a possible CFS patient and to give diagnosis for that patient It is demonstrated that clinicians recognized CFS diagnosis among five possible diagnoses provided, however, the rate of recognition is low (45.4%). Clinicians were also asked to report the symptoms of a recent patient, similar to case scenario, from their own clinical practice. Analysis of reported symptoms with confirmatory factor analysis revealed that clinicians in our context base their reasoning for undifferentiated patients not on“holistic”explanatory model that takes the patient as a whole, but on“fragmentalist”model that takes the patient as differentiated functional systems. iiiQualitative part of the study was carried out with three cases with diagnosis of FMS or USD, once in the hospital and once at their home. Interpretative repertoires of patients voiced through subject positions that are made available by professional discourses in our context were explored with principles of Discourse Analysis (Potter and Wetherellj 19&1), Patients displayed two broad illness narratives. While patients who accepted psychological explanations voiced sensitivity-vulnerability narratives from“sensitive”subject positioning, patients who rejected psychological explanations voiced self-exploratory quest narratives from“self responsible”subject positioning. It is concluded that social construction of“pseudo disease”diagnosis is yet limited to doctor-patient encounter; and“pseudo disease”patients are not yet parties that have claims on the classification of“pseudo disease”in our context“Pseudo disease”patient discourse, on tile other hand, is interpreted as more in line with developing“sensitive”subject positions in acceptance of psychological explanations instead of developing“pseudo disease”identities from“self responsible”subject positions as in western examples.
Benzer Tezler
- Kentsel gerçekliğin imgesel yeniden üretimi: Piyalepaşa, İstanbul
Imaginary reproduction of urban reality: Piyalepaşa, Istanbul
GİZEM AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNAY
- Şişli ermeni mezarlıklarındaki mezar yapılarının mimari özellikleri üzerine bir inceleme
A Study on the tomes in the armenian graveyards in Şişli
ŞULE GÖKDENİZ
- Karayolu köprülerinin sismik boyutlandırılmasıyla ilgili bazı yönetmeliklerin incelenmesi, karşılaştırılması ve uygulamalar
Investigations and comparisons on some rugulations for seismic design of highway bridges and applications
ŞÜKRÜ EROL